زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

اعظم اسلامی‌ مجد

چه چیزی موجب رشد اعتماد به نفس كودكان می‌شود؟

شما در جایگاه پدر و مادر می‌توانید از طریق چرخه تعلق، یادگیری و همكاری به رشد اعتماد به نفس سالم كودك خود كمك كنید. حس تعلق به كودك كمك می‌كند تا در فراگیری چیزهای جدید شركت كند، یادگیری به او حس اعتماد به نفس می‌دهد تا با قدرت بیشتری در جمع حضور یابد و شركت كردن در جمع به او احساس امنیت و تعلق بیشتری می‌دهد و این چرخه موجب تقویت اعتماد به نفس كودك می‌شود. 

چرا باید به كودك كمك كرد تا اعتماد به نفسش رشد كند؟

اعتماد به نفس در تمام ابعاد زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی تاثیرگذار است. پدر و مادرهایی كه اعتماد به نفس كمتری دارند، احساس می‌كنند كمتر به جایی تعلق دارند و نمی‌توانند به خوبی از عهده انجام كارهای خود برآیند؛ به همین دلیل در كارهای گروهی مشاركت نمی‌كنند و با هیچ‌كس همكاری ندارند و در عین داشتن برخی توانایی‌ها، همواره احساس ناتوانی می‌كنند. برعكس، پدر و مادرهایی كه اعتماد به نفس بیشتری دارند، خود را كاملا مجهز كرده‌اند تا به موفقیت برسند.
 آنها به اندازه كافی اعتماد به نفس دارند تا كارهای جدید را آغاز كنند و شروع دوباره داشته باشند و مهارت‌های تازه كسب كنند. این دسته از پدر و مادرها حس مسئولیت‌پذیری دارند و به راحتی با دیگران همكاری می‌كنند و همواره شاد و پرنشاط هستند. پس: به فرزندتان كمك كنید تا باور كند در خانواده‌اش جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌تواند با استفاده از توانایی‌هایش در آینده فردی مسئولیت‌پذیر باشد. به او كمك كنید تا باور كند كه می‌تواند یاد بگیرد و با دیگران همكاری كند و مهارت‌های جدید بیاموزد و از این راه حس اعتماد به نفسش تقویت شود. كمك كنید تا باور كند كه می‌تواند در كارهای مربوط به خانواده همكاری كند. از این راه تمایل و علاقه او برای همكاری و مشاركت با دیگران بیشتر شده و در آینده زندگی اجتماعی سالم‌تری خواهد داشت. تقویت احساس تعلق و یادگیری و همكاری، به تقویت و رشد اعتماد به نفس سالم كودك كمك می‌كند. برای رشد هر یك از این موارد لازم است نكات زیر را همیشه در نظر داشته باشید:

تقویت احساس تعلق در كودكان

ما در تماس با دیگران در می‌یابیم كه چقدر اطرفیان‌مان ما را دوست دارند و به ما اعتماد می‌گذارند و همچنین ما چقدر به آنها احساس تعلق می‌كنیم. برای تقویت احساس تعلق كودك خود بهتر است: 

عشق‌تان را به او نشان دهید
كاری كنید فرزندتان دریابد كه او را همان‌گونه كه هست دوستش دارید، نه به خاطر كارهایی كه انجام می‌دهد. نشان دادن علاقه و ابراز احساسات خود را به نوعی عادت همیشگی مبدل كنید و دست كم روزی دو بار جمله «دوستت دارم» را به او بگویید.

كاری كنید كودك‌تان احساس كند فرد خاصی است
دست كم سه مورد از ویژگی‌های خیلی خوب او را در نظر بگیرید و در كاغذی یادداشت كنید و روی یخچال بچسبانید. هر از چند گاهی یك مورد دیگر نیز به آنها اضافه كنید و برخی مواقع نیز او را به خاطر حسن‌هایش تشویق كرده و برایش جشن بگیرید.

از كودك خود تعریف و تمجید كنید
از ویژگی‌های خوب و جنبه‌های مثبت اخلاقی او تعریف كنید به ازای هر یك بار انتقاد، دو بار او را تحسین كنید. به قدرت‌ها و استعدادهای او توجه داشته باشید. حتی گاهی اوقات اگر هم از او بی‌ادبی و بدرفتاری دیدید، باز هم به تعریف و تمجید خود ادامه دهید! البته نه اینكه رفتار بد او را تمجید كنید، بلكه از صفات مثبت دیگرش تعریف كنید. ما انتقاد كردن و سرزنش محض را اصلا توصیه نمی‌كنیم. اگر روی چیزی كه می‌خواهید تمركز كنید، رفتار او نیز بهتر 
خواهد شد.

به حرف‌های او گوش دهید
وقتی فرزندتان حرف دلش را به شما می‌گوید، به او توجه كامل كرده و به دقت به حرف‌هایش گوش دهید و تا جایی كه لازم نباشد از نصیحت كردن خودداری كنید. هرگز او را دست نیندازید و مسخره نكنید و موجب خجالتش نشوید.

ساعت خانواده داشته باشید
اوقات معینی را به خانواده‌تان اختصاص دهید تا در كنار هم تفریح كنید و شاد باشید؛ مثلا باهم بازی كنید. سعی كنید امور مربوط به خانواده را تا حد امكان با هم انجام دهید. وقتی كه در كنار هم خوش می‌گذرانید، از مشكلات و نگرانی‌های‌تان حرفی نزنید.

او را به انجام كارهای گروهی مثبت تشویق كنید
به دنبال انجام برخی فعالیت‌های گروهی حس موفقیت و مقبولیت واقعی‌تری به او انتقال دهید.

یادگیری
یادگیری مقوله‌ای است كه باید همواره در زندگی به آن پرداخت؛ پس فرصت‌هایی را فراهم كنید تا فرزندتان دست كم هفته‌ای یك بار چیز جدیدی بیاموزد. 

انتخاب یك نوع فعالیت آموزشی
یك نوع فعالیت متناسب با سن و سال فرزندتان را در نظر بگیرید تا از این راه توانایی‌های او تقویت شود. در حین انجام كار نگذارید به خاطر سختی كار دچار استرس شود. از كودك‌تان بخواهید تا در انجام یكی از كارهای روزمره به شما كمك كند. هرگز در حین انجام كار به او پرخاش نكنید و اجازه دهید با این كار تفریح كند و از انجامش لذت ببرد.

اجازه دهید سعی كردن را تمرین كند
اگر فرزندتان برای انجام یك كار جدید یا كسب یك مهارت به مشكلی برخورد كرد، سریع او را كمك و راهنمایی نكنید و كمی صبور باشید و اجازه دهید تلاش بیشتری كند.

از كارش تعریف كنید
حتی اگر در انتهای كار شاهد آن چیزی نباشید كه واقعا انتظارش را داشتید، دست كم یك جنبه مثبت از كاری را كه انجام داده است بیابید و از او به خاطر آن تعریف و تمجید كنید.

او را تشویق به تمرین كردن كنید
وقتی كه كودك شما یك مهارت جدید را می‌آموزد، نیاز به تمرین دارد. از او انتظار نداشته باشیدكه از همان ابتدا كارش را به نحو احسن انجام دهد. او را تشویق كنید بیشتر تمرین كند و از پیشرفتی كه داشته با او حرف بزنید تا با دلگرمی بیشتری به تمریناتش ادامه دهد.

مشاركت و همكاری
مشاركت احساس تعلق را زیاد می‌كند، پایه و اساس یادگیری و آموزش مداوم را تشكیل می‌دهد و اعتماد به نفس را تقویت می‌كند. برای تقویت حس همكاری كودك خود به راهكارهای زیر توجه نمایید:

برای خانواده خود قوانینی وضع كنید
قوانین مربوط به خانواده باعث می‌شود تا كودكان بفهمند كه خانواده، بر چه اساس و مبنایی پا برجاست و باید برای تداوم آن از این قوانین پیروی كنند. قوانین خانواده خود را روی یك كاغذ بنویسید و عواقب عدم رعایت آن را نیز در زیر آنها درج كنید. 

دعوت از كودكان برای مشاركت و همكاری
برخی مواقع جلسات خانوادگی برگزار كنید تا فرزندان با معنای مشاركت و همفكری بیشتر آشنا شوند. در این جلسات خانوادگی راجع به مشكلات، مسائل و نگرانی‌های افراد خانواده حرف بزنید.

انتظار پاسخگو بودن
شما می‌توانید با واگذاری برخی كارهای خانه به فرزندتان مسؤولیت‌پذیری را به او بیاموزید؛ ولی این كارها باید متناسب با سن و سال او باشند. وقتی كودك‌تان بزرگ شد، از او بخواهید در برابر رفتار و كردارش جوابگو باشد و به این ترتیب نتایج طبیعی و منطقی كارهای خود را دریافت كند.

از او قدردانی كنید
از فرزندتان در مقابل مسؤولیت و كاری كه به عهده می‌گیرد و انجام می‌دهد، قدردانی كنید. بهترین زمان برای شروع و تقویت حس اعتماد به نفس افراد، دوران كودكی آنهاست؛ با این حال هیچ‌وقت برای شروع دیر نیست.