تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
تحقیقات نشان میدهند كه روحیات و اخلاقیات مادرها روی رشد كودكانشان حتی در مرحله جنینی، تأثیر میگذارد. شرایط روحی یك زن باردار، روحیه فرزندش را شكل میدهد. در واقع این نُه ماه از زندگی نوزادان، روی تمام عملكردهای فیزیكی، ذهنی، هوشی، حسی و روحی آنها در زندگی آیندهشان تأثیر مستقیم دارد. كودكان به هنگام تولد هر یك با ویژگیهای شخصی خود پا به این دنیا میگذارند. باور این مسأله مسلماً برای عدهای سخت است زیرا نمیتوانند از تأثیر تربیت روی رشد شخصیتی كودكان صرفنظر كنند. سالهای سال است كه در این زمینه تحقیقات گستردهای انجام میشود و تمام نتایج نشان میدهند كه رشد شخصیتی جنین یعنی تمام جنبههای شخصیتی كه در طول دوران بارداری مادر و نُه ماه رشد جنین شكل گرفته است، مسألهای اجتنابناپذیر است.
جنینهایی كه در رحم مادر فعالیت و تحرك بیشتری دارند، در آینده، كودكان و نوزادان زودرنجتر، تحریكپذیرتر و كجخلقتری میشوند. جنینهایی كه در رحم مادر بهطور نامنظم میخوابند و یا اینكه خواب كمی دارند، بعد از تولد نیز همین عادت را ادامه میدهند و جنینهایی كه میزان ضربان قلبشان تندتر است، نوزادانی سستتر، بیحالتر و غیرقابل پیشبینیتر میشوند. رفتارها در هنگام تولد شروع نمیشوند بلكه خیلی زودتر از تولد شروع میشوند و رشد میكنند و این مسأله را هرگز نمیتوان انكار كرد. رشد شخصیتی جنین تأثیر زیادی از شیوه زندگی مادر و انتخابهای او میگیرد. از تمام غذاهایی كه میخورد گرفته تا میزان استرسهایی كه در طول روز متحمل میشود. ژن تأثیر كمتری روی IQ جنین دارد و بیشترین تأثیر را محیط اطراف رحم روی IQ جنین دارد.
بنابراین به جرأت میتوان گفت كه نظریات، افكار و تعاریف ما از تأثیر محیط روی جنین قبل از تولد و تربیت او بعد از تولد، باید به روز شود و در این زمینه محیط قبل از تولد كه توسط مادر فراهم میشود، نقش اساسی دارد. تحقیقات نشان میدهند مادرانی كه فشار بیشتری را تحمل میكنند كودكان بیقرارتر و حساستری به دنیا میآورند و در این میان مادرانی كه در طول دوران بارداری خود مجبور به كاركردن هستند، استرس بیشتری نیز دارند. بنابراین باید در مورد كار كردن مادران باردار حتماً تجدیدنظر شود.
خوب، اگر لحظه تولد، لحظه شروع رشد شخصیت نوزاد نیست، باید از مادران این توقع را داشته باشیم كه در این دوران (دوران بارداری) به آنچه میخورند، آنچه احساس میكنند و آنچه انجام میدهند، اهمیت بسیار زیادی دهند و محیط زندگی قبل از تولد نوزاد را به بهترین شكل مهیا سازند. برخی از افراد معتقدند كه اگر زن باردار، سالم باشد و حاملگی سالمی نیز داشته باشد میتواند تا آخرین لحظه وضع حمل در یك محیط سالم و امن مشغول به كار باشد و این مسأله نمیتواند تأثیر منفی روی جنین داشته باشد، اما به هر حال باید در این مورد بسیار محتاط بود، زیرا مقدار هورمونها و فعالیت آنها در این دوران تغییر میكند. بحث پیرامون شخصیت جنین یك بحث جدید است و نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
بهطور كلی وضعیت روانی مادر اثری عمیق بر كودك زادهنشدهاش دارد محیطی كه جنین در رحم مادرش در آن قرار میگیرد، نقش تعیینكنندهای در سلامت درازمدت او دارد. بعضی از تحقیقات نشان میدهند كه استرس بارداری باعث دختر شدن كودك خواهد شد. كودكی كه مشكل رفتاری دارد، مضطرب و ترسوست، ممكن است كه در دوران جنینی، در معرض استرس مادر قرار گرفته باشد. بیشتر صفات جسمی و روانی انسانها، پیش از آنكه به دنیا آمده باشند، تعیین شده است. رحم مادر نخستین محیط مناسب برای رشد شخصیت جنین بهشمار میآید. تغذیه و بهداشت تن و روان مادر در این دوره اثر فراوانی در رشد دارند. برانگیختگیها و هیجانهای هراسناك سبب تراوش هورمونهای فوقكلیوی بهویژه آدرنالین میشود و از راه خون به جنین منتقل میشود و به این ترتیب عوامل مثبت و منفی یا بهعبارتی سودمند و زیانبار در رشد شخصیت اثربخش میباشند.
مطالعه مادر در دوران بارداری و یا صحبتهای علمی مادر یا اطرافیانش، گوش دادن به موسیقیهای خاص و ... در ناخودآگاه جنین نقش میبندد و بعدها در بزرگسالی فرد، تمایل بیشتری به این موارد پیدا میكند. طبق یافتههای دانشمندان، جنین در داخل رحم مادر با موسیقی آرامش میگیرد، ضربان خونش كاهش مییابد، اكسیژن خونش زیادتر میشود و البته فعالیتهای مغزی و هوش او نیز افزایش مییابد. به همین دلیل به مادران توصیه میشود كه از ماه چهارم بارداری خود، موسیقی خصوصاً موسیقی كلاسیك را بیشتر گوش دهند. بهطور كلی آغاز زیستن هر انسان زمانی است كه نطفه جنین شكل میگیرد. در این دوران (دوران پیش از تولد) تمام حالات، رفتارها و روحیات مادر روی جنین اثر میگذارد. از هفته 28 بارداری جنین قادر به درك محركهای محیطی میشود. او لحن كلمات و جملات را میتواند خوب درك كند. مثلاً حالتهای پرخاشگری و مهربانی را. هر چقدر كه جنین در آرامش بیشتر و استرس كمتری قرار گیرد، میتواند بعدها پس از تولد و بزرگسالی شخصیت سالمتری داشته باشد.