الهام کریمی - کارشناس ارشد تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : در این مقاله کوشش کردم که به نقش تغذیه در رشد قدی کودکان و نوجوانان بپردازم. به طور کلی مهم‌ترین عامل در رشد قدی کودکان هورمون رشد است که از غده‌ای به نام غده هیپوفیز ترشح می‌شود. اگر چه میزان تولید این هورمون کاملا به مغز بستگی دارد، ولی می‌توان با به کارگیری برخی از روش‌ها ترشح این هورمون را افزایش داد. یکی از مواردی که ترشح این هورمون را در کودکان بیشتر می‌نماید، وعده‌های غذایی متعدد و کافی است. همچنین فاکتور دیگری که در رشد قدی کودکان و نوجوانان بسیار تعیین‌کننده است خواب کافی می‌باشد. اجتناب از خوردن مواد غذایی قندی یکی دیگر از عوامل موثر در رشد قدی کودکان و نوجوانان می‌باشد، چرا که خوردن مواد قندی باعث ترشح هورمون انسولین می‌شود و این قند به چربی مبدل می‌گردد و نهایتا اضافه وزن پیامد آن خواهد بود و طبیعتا ساخت هورمون رشد در بدن متوقف می‌شود.
بیشتربخوانید:
7ماده خوراکی که باعث افزایش قد می‌شوند
عوامل موثر بر روی رشد قد
به طور کلی عامل ژنتیک در افزایش قد حدود 60 درصد نقش دارد و 40 درصد باقی‌مانده را با برنامه غذایی مناسب و ورزش و سبک زندگی مناسب می‌توان مرتفع کرد.
عموما زمان بسته شدن معمولی رشد در دخترها بین 15 تا 17 سالگی و در پسرها بین 16 تا 18 سالگی است.
نقش مواد مغذی در رشد قدی
عنصر روی
ماده معدنی روی نقش بسزایی در رشد مو، ناخن و ترمیم پوست و بالطبع رشد قدی کودکان و نوجوانان دارد. گوشت مرغ و گوشت قرمز و تخم‌مرغ منبع بسیار خوبی از روی می‌باشند.
حبوبات: مانند نخود، عدس، لوبیا سبز و لوبیا سیاه
سبزیجات: مثل قارچ، اسفناج، کلم، کلم بروکلی و کلم پیچ
آجیل‌ها و مغزها: از دیگر منابع عالی روی هستند.
30 گرم تخم کدو یا یک مشت بادام هندی روزانه نیاز بدن به روی را مرتفع می‌نماید.
بیشتربخوانید:
کدام غذاها برای افزایش قد کودکان مفید هستند؟
پروتئین
ماده مغذی بنیادی برای رشد قدی کودک و نوجوان پروتئین می‌باشد که منابع اصلی آن گوشت قرمز، مرغ و تخم‌مرغ می‌باشد. عموما متخصصین تغذیه «تخم‌مرغ» را غذای معجزه‌آسا برای رشد کودکان و نوجوانان می‌دانند. منابع معدنی مثل آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، فلوئور و کلسیم از دیگر منابع معدنی موثر در رشد قدی کودکان و نوجوانان می‌باشد.
کلسیم
منابع کلسیم از جمله شیر، کشک، ماست، دوغ و سرشیر می باشد. کلسیم از دیگر مواد مغذی بسیار موثر در رشد قدی کودک شما می‌باشد. روزانه یک لیوان شیر و یا ماست نیاز کودک یا نوجوان را مرتفع می‌کند.
ملاتونین
این ماده در تحریک ترشح هورمون رشد بسیار موثر است. به علاوه خواب راحت و آسوده‌ای را برای کودکان و نوجوانان فراهم می‌کند. مواد مغذی حاوی ملاتونین عبارتند از: مارچوبه، ذرت، گوجه‌فرنگی، انگور، زیتون، انار، بروکلی، برنج، گیلاس، جو، گردو، جودوسر، آفتابگران و دانه کتان که با استفاده از این مواد به صورت میان‌وعده، ملاتونین کودک و نوجوان تامین خواهد شد و علاوه بر یک خواب راحت نیاز بدن به این مواد جهت رشد قدی او نیز مرتفع خواهد شد.
آرژنین
نوعی اسید آمینه نیمه ضروری برای بدن می‌باشد و یکی از اسیدهای آمینه مهم از 20 نوع اسید آمینه بدن می‌باشد. منابع مغذی آرژنین عبارتند از سینه بوقلمون که دارای بالاترین مقدار این اسید آمینه است. از دیگر منابع اسید آمینه آرژنین، گوشت قرمز، مرغ، دانه کدو تنبل، سویا و بادام‌زمینی می‌باشند.
بیشتربخوانید:
مواد غذایی که قد بلندتان می کند
ویتامین D
ویتامین D یکی از مواد مغذی موثر در رشد قدی کودکان و نوجوانان می‌باشد که با ده دقیقه خوابیدن جلوی نور خورشید در بدن تولید می‌شود. از منابع غذایی ویتامین D می‌توان به ماهی سالمون، ماهی قزل‌آلا، شیر غنی شده، جگر، گوشت گاو، پنیر و زرده تخم‌مرغ اشاره کرد. باید توجه داشت که ویتامین D به صورت بیش از حد ایجاد مسمومیت می‌کند، بنابراین نباید در استفاده از این مکمل زیاده‌روی نمود.
منیزیم
این ماده مغذی معدنی در رشد قدی کودکان و نوجوانان بسیار موثر می‌باشد. منابع منیزیم شکلات تلخ، آووکادو، آجیل، ماهی سالمون، حبوبات و به خصوص عدسی می‌باشند. به طور نمونه غذای عدسی برای کودکان و نوجوانان یک غذای بسیار مفید می‌باشد. همچنین منیزیم در سلامت کلی و عمومی بدن هم نقش بسیارموثری را ایفا می‌نماید.
آهن
یکی از علت های کوتاهی قد، کم‌خونی ناشی از فقر آهن و یا کمبود اکسیژن در بدن می‌باشد. گلوتامین معمولا در بدن انسان‌ها وجود دارد، مگر اینکه با کمبود آهن مواجه شویم که می‌توان این کمبود را از طریق مصرف پروتئین‌های حیوانی، تخم‌مرغ، شیر، ماست و پنیر و همچنین سبزیجات برگ سبز تامین نمود. شیر بز حاوی مقادیر کافی از گلوتامین می‌باشد.
روغن نارگیل
یکی دیگر از مواد غذایی مهم که در تحریک H.G.H یا همان هورمون رشد نقش دارد، روغن نارگیل می‌باشد که به جای استفاده از روغن‌های حیوانی و نباتی می‌توان از این روغن در پخت و پز استفاده کرد.
نقش ورزش
در انتهای کلام و در آخر به نقش ورزش در رشد قدی کودکان و نوجوانان می‌پردازم. شنا، دویدن، پیاده‌روی و به خصوص یوگا ورزش‌های بسیار خوب و موثری در رشد قدی کودکان و نوجوانان می‌باشند. بهتر است این نکته پایانی را بیفزایم که این مواد مغذی و مهم و فاکتورهای مهم افزایش قد در کودکان و نوجوانان زیر 20 سال موثر می‌باشد. امیدوارم توانسته باشم در این مقاله کمکی نه چندان بزرگ، بلکه مفید به شما خوانندگان عزیز و محترم مجله کودک سالم نموده باشم.
