40 نکته طلایی برای سلامتی کودکان در سال جديد
سلامت جنین مادر باردار بستگی به توجه او به دستورات متخصص زنان و زایمان دارد. توصیههای ارائه شده توسط پزشکتان را در دوران بارداری جدی بگیرید.
مصرف قرص اسیدفولیک در دوران بارداری باعث کاهش احتمال ابتلای جنین به نقایص مهرهای - نخاعی و مغزی میشود.
تغذیه مناسب مادر باردار در کنار فعالیت جسمانی مطلوب در سلامت جنین موثر است. مصرف مواد غذایی حاوی چربی امگا-3 در بارداری (غذاهای دریایی و...) علاوه بر افزایش ضریب هوشی فرزندتان، از ابتلای او به برخی بیماریها مثل آلرژیهای گوارشی پیشگیری میکند.
نوزاد 5-3روز بعد از تولد یا 48 تا 72 ساعت پس از ترخیص از بیمارستان باید توسط پزشک از نظر تغذیه و زردی ویزیت شود.
بهترین غذا برای نوزاد به دنیا آمده شیر مادر است. از مصرف خودسرانه شیرخشک یا دادن زودرس غذاهای کمکی به شیرخوار خودداری کنید.
غربالگری شنوایی کودک باید پس از تولد و نیز در سن حدود 4-3 سالگی انجام شود.
غربــــالگری بینـــــایی کـــودک در ســن 3 سالگی انجام میشود (در ایران در سن6-4 سالگی).
نوزاد خود را در سن 5-3 روزگی برای غربالگری کمکاری تیروئید و بیماریهای متابولیک به مراکز بهداشتی - درمانی ببرید.
واکسیناسیون کودک جزء مهمی از مراقبتهای بهداشتی او است که باید طبق برنامه کشوری انجام شود تا از ابتلای کودک به بیماریهای عفونی خطرناک جلوگیری شود.
زردی کودک خود را جدی بگیرید و برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. زردی شدید میتواند باعث آسیب مغزی کودک شود.
از تجویز داروهای خانگی که اثر آن را نمیدانید یا پزشک آن را توصیه نکرده به ویژه در ماههای اول تولد خودداری کنید. داروهای خانگی هم عوارض دارند.
از تجویز خودسرانه داروها به کودکتان خودداری کنید. به عنوان مثال داروهای سرماخوردگی (دیفنهیدرامین و ...) در شیرخواران میتوانند منجر به عوارض جدی (قطع تنفس) به ویژه در ماههای اول زندگی شوند.
دوره درمانهای دارویی به ویژه آنتیبیوتیکها را کامل کنید تا از بروز مقاومت به دارو در بدن کودک جلوگیری شود.
قطع داروهایی که برای بیماریهای مزمن کودک توسط پزشک تجویز شدهاند باید با نظر پزشک باشد (داروهای ضد تشنج و...).
تغذیه کودک باید از همه گروههای مواد غذایی (سبزیجات و میوهها، حبوبات، لبنیات و تخممرغ، گوشتها و غلات) تامین شود.
مصرف میوه و سبزی بهویژه در کودکان کم سن و سال ضروری و بسیار مفید است.
مصرف نوشابهها و سایر نوشیدنیهای گازدار، هله هولهها و غذاهای فوری برای کودک مضر است.
امروزه چاقی به معضلی در بین کودکان به ویژه در شهرها تبدیل شده است که میتواند باعث بروز انواع بیماریها در بزرگسالی شود (بیماریهای قلبی- عروقی، فشارخون بالا، چربیخون بالا و ...). مصرف غذاهای پر انرژی (چربیها، شیرینیها، برنج، ماکارونی، سس و غذاهای آماده) و کمتحرکی عوامل مهم دخیل در چاقی هستند.
رژیمهای غذایی در کودکان حتماً باید با نظر پزشک متخصص شروع شوند. اتخاذ رژیمهای غذایی بیمورد میتواند عوارض جدی برای کودک به همراه داشته باشد.
اگر کودکتان رشد وزنی یا قدی مطلوبی ندارد در قدم اول برای تعیین علت آن به پزشک مراجعه کنید. کموزنی یا کوتاه قدی میتواند علامت برخی بیماریها باشد که عدم درمان به موقع آنها آسیبهای جدی به دنبال خواهد داشت.
اگر احساس میکنید کودکتان از نظر معیارهای تکامل (حرکات، تکلم، ارتباط برقرار کردن و راه افتادن) با دیگر کودکان شما یا بقیه کودکان تفاوت واضحی دارد برای بررسی علت حتماً به پزشک مراجعه کنید.
کودک شما معمولاً تا حدود یکسالگی اولین دندانش را در میآورد. اگر این اتفاق نیفتاد باید علل این تأخیر توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
همه کودکان سالم باید در سن یکسالگی برای اولین بار روی صندلی دندانپزشکی بنشینند و مورد معاینه دندانپزشکی قرار گیرند.
نگویید: «پوسیدگی دندانهای شیری مهم نیست. اینها که آخرش میافتد!»
سلامت دندانهای شیری، سالم بودن دندانهای دائمی را تحت تأثیر قرار میدهد.
مکملهای ویتامینی را حتماً با نظر پزشک مصرف کنید. اینها غذا نیستند، بلکه دارو هستند و میتوانند باعث عوارض جدی شوند!
دادن قطره AD یا مولتی ویتامین از 15روزگی و قطره آهن از 6 ماهگی تا دو سالگی را به کودکتان فراموش نکنید. کمبود
ویتامین A منجر به کمبینایی و عفونتها و مشکلات پوستی میشود، کمخونی فقر آهن باعث کموزنی و اختلال در یادگیری میگردد و کمبود ویتامین D منجر به نرمی استخوان خواهد شد.
هر علامت بیماری را بهویژه در سن پایین جدی بگیرید و برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. اگر خودتان پزشک نیستید درباره علائم قضاوت و درمان نکنید!
علائم بیماریهای جدی در چند ماه اول تولد عبارتند از: بیحالی، خوابآلودگی، استفراغ مکرر، شیرنخوردن، شیرخوردن ضعیف، تب، تشنج و تأخیر در تکامل.
در هر بیماری تبدار، در کنار اقدام برای پایین آوردن تب (کم کردن لباس، خنک کردن محیط و استامینوفن) برای تعیین علت تب به پزشک مراجعه کنید.
شیرخوار زیر 6 ماه را هرگز به شکم نخوابانید (مگر اینکه در کنار او باشید و او را ببینید). این کار باعث پیشگیری از سندرم مرگ ناگهانی شیرخوار میشود.
کودکان زیر 13 سال هرگز نباید در صندلی جلوی ماشین بنشینند. کودکان زیر 2 سال باید در صندلیهای ردیف عقب، به سمت عقب ماشین قرار گیرند. کودکان سنین ابتدایی و بالاتر باید روی صندلی ماشین نشسته و کمربند ایمنی را ببندند.
سوختگی با آب داغ یکی از آسیبهای جدی در کودکان به ویژه در شیرخواران است. آب آبگرمکن خانه نباید آنقدر داغ باشد که باعث سوختگی شود.
غرق شدگی یکی از خطرات مهم برای کودکان به شمار میرود. غرق شدگی در حمام در کودکان نوپا ممکن است اتفاق بیفتد و در سنین بالاتر این اتفاق میتواند در استخر و... باشد.
هیچ وقت کودک نوپایتان را در حمام تنها نگذارید. مهارت شنا را از دوره دبستان به کودک بیاموزید. اطراف استخرها و آبهای جاری حتماً باید حفاظ داشته باشند. استفاده از تیوپها و جلیقههای مخصوص شنا خطر غرق شدگی را کاهش میدهد.
دوچرخهسواری، ورزش و بازی لذتبخشی برای کودکان است، اما حتماً باید در مسیری امن و جدا از مسیر وسایل نقلیه انجام شود. استفاده از کلاه ایمنی هم در افزایش ایمنی کودک موثر است.
به کودکان تازه راه افتاده و پیش دبستانی، نحوه عبور ایمن از پیادهرو و خیابان را بیاموزید. کودکان زیر 5 سال در معرض خطر دویدن در خیابان هستند. به کودکان کوچکتر بیاموزید که به تنهایی از خیابان عبور نکنند. به کودکان بزرگتر بیاموزید که چگونه از خیابانهای خلوت و کم ترافیک عبور کنند. کودکان زیر 10 سال نباید از خیابانهای اصلی به تنهایی عبور کنند.
عدم استفاده از کتری برقی یا ماهیتابههای دسته بلند مخصوص سرخ کردن غذا، عدم استفاده کودک از روروک، ننوشیدن نوشیدنی داغ موقع بغل کردن نوزاد و دور نگهداشتن کودکان از قابلمه غذای روی اجاق، از وقوع سوختگیهای تاولی در کودکان جلوگیری میکند. محدود کردن نوع آتشبازی متناسب با سن کودک و نظارت بزرگسالان موقع آتش بازی هم در پیشگیری از سوختگی مهم است.
داروها، سموم، مواد آرایشی و بهداشتی را در دسترس کودکان قرار ندهید. اصول ایمنی مربوط به استفاده از وسایل گازسوز را برای پیشگیری از گازگرفتگی جدی بگیرید.
بلع مواد سوزاننده (جرمگیر، لوله باز کن، مواد پاک کننده، اسیدباتری و ...) میتواند باعث آسیب جدی گوارشی در کودک شود. اینگونه مواد خطرناک را در ظروف مخصوص و دارای درب محکم در مکانی کاملاً دور از دسترس کودکان قرار دهید.
بلع باتریهای کوچک موجود در انواع اسباببازیها و وسایل الکتریکی، ساعتهای مچی و ... میتواند منجر به صدمه غیر قابل برگشت دستگاه گوارش بهویژه مری شود. تا حدامکان از در دسترس قرار دادن وسایل حاوی این باتریها خودداری کنید یا حداقل درب محل قرار گیری باتری را به گونهای محکم کنید (پیچ، چسب، نخ و...) که قابل بازشدن نباشند.
تا میتوانید درباره سلامت جسمی، روانی و اجتماعی کودکان مطالعه کنید. کتابهای مفید بسیاری در این زمینه نوشته شدهاند كه مطالعه آنها میتواند آینده بهتری را برای فرزندتان به همراه داشته باشد. توجه داشته باشید که هر کتابی را مطالعه نکنید و به همه دستورات هر کتابی لازم نیست عمل کنید. کتابهای نوشته شده توسط پزشکان ایرانی که متناسب با فرهنگ و سبک زندگی خودمان نوشته شدهاند منبع مناسبی برای کسب اطلاعات هستند.