مراقبت از پوست نوزاد
پوست بزرگترین عضو بدن است كه اعمال آن شامل حفاظت از ارگانهای داخلی، تسهیل بخشیدن به تنظیم حرارت، ایجاد سد و تنظیم آب و الكترولیت است. علاوه بر آن پوست یك ارگان حسی بوده كه قادر است دریافتهای لمسی از محیط بیرون مثل لمس، حرارت، درد و فشار را دریافت نماید.اپیدرم پوست نوزادان، نازك بوده و از لحاظ عملكردی نابالغ است. عملكرد پوست با كاهش سن جنین كم میشود و در نتیجه خطر عفونت، تماس با سموم محیطی و شیمیایی، عدم تعادل الكترولیتها و آسیب تروماتیك افزایش مییابد. رنگهای آنیلین، هگزاكلروفن و مواد ضدعفونی كننده وابسته، الكل و كورتیكواستروئیدها برای پوست نوزاد مضر میباشند. همچنین نئومایسین، بوریك اسید، رزودرسینول، گاما بنزین هگزاكلرید، بنزیل بنزوات و سالیسیلیك اسید در نوزادان، خصوصا نوزادان نارس، هرگز نباید مصرف گردد.
حمام كردن
نوزادان را باید بعد از اینكه دما و حالت فیزیولوژیك پایدار شد میتوان برای اولین بار حمام نمود. باید از یك صابون ملایم با خاصیت كم قلیایی استفاده نمود تا لایه اسیدی سطح پوست از بین نرود، شامپوها و صابونهایی كه حاوی رنگ و عطر هستند برای نوزادان در
3- 2 هفته اول تولد نباید استفاده شوند زیرا سبب تحریك پوست میشوند. صابون با خاصیت قلیایی كم را میتوان در نوزادان ترم بعد از هفته اول و پره ترم بعد از 3- 2 هفته به كار برد. منطقه پوشك باید با آب گرم شسته شود و یك لایه نازك وازلین مالیده شود دفعات حمام كردن نوزادان پره ترم كمتر از 2 ماه نباید بیشتر از
3- 2 بار در هفته باشد. از مصرف كرمها و مرطوب كنندهها مگر در موارد خشكی بیش از اندازه همراه با ترك و شقاق باید خودداری نمود.
مراقبت از بند ناف
بند ناف و محیط اطراف را باید با صابون ملایم در حمام اولیه نوزاد تمیز نمود. بند ناف باید تمیز و خشك نگاه داشته شود. همچنین از مصرف الكل باید خودداری گردد.از تماس با لاتكس در نوزادانی كه مستعد آلرژی یا حساسیتهای جدی پوستی هستند مثل نوزادان با نقایص لوله عصبی و یا نوزادانی كه نیاز به جراحیهای مكرر دارند یا اختلالات ادراری تناسلی داشته و نیاز به سوند گذاری مكرر دارند باید پرهیز نمود. مصرف چسب باید به حداقل برسد. استفاده از مواد ضدعفونی كننده كه قبل از اقدامات تهاجمی روی پوست نوزاد صورت میگیرد باید به حداقل برسد. محلول باقیمانده روی پوست نوزاد را باید با آب استریل تمیز نمود تا احتمال جذب سیستمیك به حداقل برسد.
گرانولوم بند ناف: بعد از اینكه بند ناف جدا میشود، شایعترین ضایعه ناف در دوران نوزادی گرانولوم بند ناف میباشد. این ضایعه از زمانی كه دیگر از پودر تالك برای نوزاد استفاده نمیشود، شیوع كمتری پیدا كرده است. وجود توده یا ترشح پایدار از ناف نیاز به بررسی تصویری قبل از هر مداخله جراحی دارد. نكروز فشاری در نتیجه تماس هرگونه شیء سفت با پوست نوزاد ایجاد میشود. در این حالت پوست باید مكررا مورد معاینه قرار گیرد. موقعیت نوزاد را باید تغییر داد و محلهای وسایل منیتو رینگها را با فواصل منظم جابجا نمود. آسیبهای فشاری در نوزادانی كه بیماری چند ارگانی، ادم ژنرالیزه داشته، پرفوزیون بافتی ناكافی، تغذیه بد و بیحركتی دارند شایعتر است.دمای هرگونه محصولی كه در تماس با پوست نوزاد است نباید بیش از 105 درجه فارنهایت یا 41 درجه سانتیگراد باشد.
مراقبت از زخم
موقعیت زخم در پوست نوزادان باید با استفاده از نشانههای آناتومیك توصیف شود. اندازه زخم با ذكر طول، عرض و عمق بطور دقیق محاسبه گردد. حضور یا فقدان درناژ كه شامل میزان رنگ و بوی اگزودا میباشد، باید در شرح حال ذكر شود. به وجود بافت گرانولاسیون، بافت غیر زنده یا اسكار توجه شود.تمیز كردن روتین زخم جهت برداشت اگزودا و دبریومان لازم میباشد. و كف زخم باید ارزیابی گردد و از پانسمان مناسب استفاده شود. ایجاد یك محیط مرطوب به سنتز كلاژن و تشكیل بافت گرانولاسیون كمك میكند به این ترتیب مهاجرت سلولی و بازسازی اپیتیال سریعتر صورت گرفته و دلمه و اسكار تشكیل نخواهد شد.انفیلتراسیون محلولهای داخل وریدی مواد منقبض كننده عروقی یا هیپراسمولار یا محلولهای شدیدا قلیایی ممكن است سبب نكروز بافتی شود. وقتی انفیلترای داخل وریدی رخ میدهد انفوزیون باید سریعا قطع شود و محل یا اندام مبتلا بالا آورده شود. از گرم كردن و سرد كردن باید جلوگیری نمود زیرا ممكن است سبب آسیب بیشتری به بافت صدمه دیده شود.
وقتی اقدامات مداخلهای دارویی لازم باشد باید هر چه سریعتر صورت گیرد و بیشتر از 24- 12 ساعت به تعویق نیفتد.