هر انساني دو لوزه كامي (در طرفين حلق) و يك لوزه حلقي (آدنوئيد يا لوزه سوم) دارد كه لوزه‌هاي كامي (لوزه‌هاي اول و دوم) در معاينه حلق قابل ديدن هستند، اما لوزه سوم فقط در راديوگرافي قابل مشاهده است. لوزه‌ها بخشي از دستگاه ايمني بدن انسان هستند، اما نقص ايمني واضحي به دنبال برداشتن لوزه‌ها در انسان ديده نشده است. لوزه‌ها و حلق ممكن است در كودكان دچار عفونت‌هاي ويروسي (در اغلب موارد) و باكتريايي يا چركي شوند.
عفونت لوزه‌ها
آنچه مهم است عفونت چركي يا باكتريال لوزه‌ها است كه اگر تشخيص داده نشده و درمان نشود ممكن است باعث عوارض جدي (روماتيسم قلبي، نارسايي كليه) شود. علايم عفونت چركي لوزه‌ها عبارتند از: بلع دردناك، احساس خشكي گلو و گلو درد، ناخوشي، تب و لرز، درد گوش، سردرد ، درد عضلاني و بزرگي غده‌هاي لنفي گردن (به صورت برجستگي هاي زير چانه). پزشك در معاينه قرمزي و بزرگي لوزه‌ها، وجود چرك روي لوزه‌ها، وجود نقاط خونريزي كوچك روي سقف دهان و بزرگي غدد لنفاوي گردن را پيدا مي‌كند. عفونت مزمن لوزه‌ها مي‌تواند باعث بوي بد دهان، گلو درد دائمي، احساس وجود جسم خارجي در گلو، و احساس آمدن ماده‌اي بدبو و بدمزه به دهان شود. عوارض عفونت چركي لوزه‌ها مي‌تواند به صورت آبسه‌هاي اطراف لوزه يا گردن ظاهر شود. علاوه بر اين عفونت چركي لوزه‌ها با برخي باكتري‌ها، در صورت عدم درمان آنتي بيوتيكي مناسب مي‌تواند منجر به تب روماتيسمي حاد يا روماتيسم قلبي و گلومرولونفريت حاد (نارسايي كليه‌ها) شود.
درمان عفونت لوزه‌ها
عفونت چركي لوزه‌ها بايد با تجويز به موقع آنتي بيوتيك مناسب درمان شود.
انسداد راه هوايي
بزرگي لوزه‌هاي حلقي سوم جزء علل اصلي انسداد راه هوايي در كودكان هستند.
علائم انسداد راه هوايي ناشي از بزرگي لوزه‌ها در طي روز
تنفس با دهان
گرفتگي بيني
تغيير تكلم و صداي كودك
بي اشتهايي
افت تحصيلي
ندرتاً علايم قلبي
علائم شبانه بزرگي لوزه‌ها
خرخر با صداي بلند حالت خفگي
قطع تنفس
خواب ناآرام
وضعيت‌هاي غيرمعمول بدن موقع خواب
راه رفتن در خواب
وحشت شبانه
تعريق شبانه
شب ادراري
حرف زدن در خواب
بزرگي مزمن لوزه‌ها در دراز مدت مي‌تواند باعث مشكلات قلبي، تغيير شكل صورت و اختلال رشد شود.
برداشتن لوزه‌ها
در كودكاني كه مكرراً دچار عفونت چركي لوزه‌ها مي‌شوند بايد لوزه‌هاي اول و دوم برداشته شوند. علاوه بر اين در كودكاني كه دچار سينوزيت مكرر، عفونت مكرر لوزه سوم و بيني، عفونت مكرر گوش، تنفس دائمي با دهان، گرفتگي دائمي بيني، خرخر بلند شبانه يا تغيير شكل صورت به دنبال بزرگي لوزه سوم شده‌اند بهتر است لوزه سوم برداشته شود. برداشتن هر سه لوزه در موارد عفونت مكرر هر سه لوزه، اختلال رشد و خواب و تغيير شكل صورت ناشي از بزرگي لوزه‌ها، اختلال تكلم يا علايم قلبي ناشي از بزرگي لوزه‌ها توصيه مي‌شود. مهم‌ترين عارضه پس از جراحي لوزه‌ها خونريزي محل جراحي است.
نكته
امروزه برخي درمان‌هاي غير جراحي براي موارد خاصي از بزرگي لوزه سوم توصيه مي‌شوند كه مهم‌ترين اين درمان‌ها استفاده از اسپري هاي دارويي داخل بيني است كه البته بايد حتماً با نظر پزشك براي مدت معيني تجويز شوند.
