كودك و آلرژی
برخی از بیماریها در كودكان مثل آسم، حساسیتهای غذایی، اگزماهای پوستی و.... در سالهای اخیر افزایش یافته است.این بیماریها دارای زمینه خانوادگی و ژنتیكی است، ولی علاوه بر عامل ژنتیك عوامل محیطی نیز در بروز آن مؤثر است. بعضی از ژنها و كروموزومهای خاص نیز بعنوان عامل مسؤول این بیماریها شناخته شده است. شیوع این بیماریها در برخی از كشورها و شهرها شایعتر است، كه علت آن تغییرات محیطی، وجود میكروبهای مختلف ، افزایش مواجه با آلودهكنندهها و مواد آلرژیزای خانگی، مصرف بیشتر آنتیبیوتیكها و. ... است. در صورت ابتلا والدین به دیابت نیز شانس بروز آن در كودك بیشتر است.
این بیماریها در اثر تماس افراد حساس در مقابل یك ماده آلرژیزا از طریق تنفس، خوراكی و یا تماس پوستی و حتی تزریقی بوجود میآید. پس از آن یك یا چند عضو از اعضا بدن شامل بینی، ریهها، پوست ،چشم و سیستم گوارش درگیر میشوند.
مواد حساسیتزای هوایی مثل پولنها و اسپورها از مهمترین علل ایجاد آلرژی هستند كه مقدار آنها در فصول مختلف سال متفاوت است. گرده افشانی درختان اغلب در بهار شایعتر است ،ولی گرده افشانی علفزارها در اواخر تابستان و پاییز بیشتر دیده میشود. برخی از علائم حساسیتزا در منازل بطور دائمی دیده میشوند، مثل گرد و غبار، پوسته حیوانات، سوسكها و قارچها. بعضی از بیماران نیز در تمام طول سال علائم آلرژی را تجربه میكنند كه در مواقع گرده افشانی شدت آنها بیشتر میشود.
علائم بیماری
علائم بیماری بسته به سن بیمار نیز متفاوت است، در كودكان سنین كوچكتر محركهای غذایی شایعتر است كه علائم خود را بیشتر به صورت علائم پوستی و یا گوارشی نشان میدهند. لذا كلیه غذاهای مصرفی بخصوص تخممرغ، ادویهجات، ماهی، بادامزمینی و همچنین داروهای مختلف باید مد نظر باشند. تغییرات دمایی منزل، محركهای سوختی منازل (مثل شومینه، اجاق گاز، فر و بخاریهای نفتی) اهمیت دارند. موكت منازل محلی برای تجمع گرد وغبار و پوستههای حیوانات است. به وجود حیوانات و پرندگان خانگی نیز باید توجه نمود. همچنین به محل خوابیدن كودك باید توجه خاص نمود، نوع تختخواب، پوشش ملحفهها و پتو و پوشش پنجرهها همگی اهمیت دارند. وجود افراد سیگاری نیز یكی دیگر از مسائل حائز اهمیت است، به علاوه وجود مواد محرك مثل رنگها، اسپریها، عطر و ادكلن، پاككنندهها و مواد آرایشی مهم هستند.
در كودكان واكنشهای آلرژیك به صورتهای مختلف بروز میكند، در موارد گرفتاری بینی علائم عبارتند از: گرفتگی بینی، خارش كه بصورت مالش بینی و یا دستكاریهای مكرر خود را نشان میدهد، عطسه، آبریزش رقیق و روشن. در صورت گرفتاری چشم علائم بصورت احساس سوزش چشمها، قرمزی و ترشح چشم و یا خارش خود را نشان میدهند. در صورت درگیری سیستم گوارشی اسهال استفراغ و تحریكپذیری ممكن است دیده شود.
در موارد گرفتاری ریهها علائم بصورت سرفههای تحریكی، احساس تنگی نفس و یا خسخس سینه میباشد كه شدت علائم با توجه به مدت و شدت بیماری متفاوت است و در بعضی موارد با شدیدتر شدن علائم نیاز به بستری و اقدامات درمانی دارد. در آلرژیهای پوستی خشكی پوست یكی از شایعترین علائم است همچنین خارش و ضایعات كهیری از سایر علائم پوستی میباشد.
برای تشخیص بیماری بایستی به كلیه علائم، شدت و مدت آن، برخورد با مواد آلرژی و. .. توجه نمود كه این امر وظیفه پزشك است.
درمان
اصلیترین ركن درمان پیشگیری از تماس با مواد محرك است، در مورد كودكان توجه به اتاق او و تختخوابش اهمیت دارد، لذا بطور هفتگی باید كلیه این سطوح و پوششها با جاروبرقی گردگیری شوند. ملحفهها و روكشها باید هفتگی با آب گرم شسته شوند. وسایلی كه باعث تجمع گرد و غبار میشوند مثل كتابها، اسباببازیها و وسایل باید كم شوند. حذف حیوانات و پرندگان خانگی یكی از اصلیترین اقدامات است. همچنین آلودگی خانه با سوسك و موش باید مدنظر باشد، به این منظور پر كردن شكافهایی كه در كف یا دیوارههای منازل وجود دارد، تعمیر لولههایی كه نشت دارند و دور ریختن مواد غذایی مانده اهمیت دارند. هوای منزل نیز بایستی پاك شده، پس به این منظور هرگونه دود سیگار و تنباكو، سوختن چوب و یا نفت ممنوع است.
شستشوی سطوح
سطوح قابل شستشوی مستعد رشد قارچها را نباید فراموش كرد، شامل دیوارهای حمام، پردههای حمام، دستشویی، جاصابونی، سطلهای زباله و. ... بستن در و پنجره در ماههای گرم و استفاده از دستگاههای تهویه هوا نیز مفید است ولی استفاده از پنكههای سقفی توصیه نمیشود. شستشوی دستها در كودكان پس از بازی بیرون از منزل جهت كاهش تماس مواد آلرژیزا با چشم و بینی مفید است. در برخی موارد نیز دوش گرفتن قبل از خواب توصیه میشود.
پس از رعایت موارد ضروری فوق در صورت عدم بهبود علائم، با كمك پزشك میتوان از انواع داروهایی كه به این منظور در دسترس است استفاده نمود.