عفونت ادراری در شير خواران و كودكان
بیماریهای دوران كودكی بسیار سرنوشتساز است؛ زیرا تشخیص زودهنگام و درمان بموقع بسیاری از آنها نه فقط به سلامت عمومی فرد كمك میكند، بلكه از بروز بیماریهای مزمن در سنین بزرگسالی نیز پیشگیری به عمل میآورد. از آنجا كه بدن كودكان به دلیل كامل نشدن سیستم ایمنی در برابر میكروبها و ویروسها آسیبپذیر است، طبیعی است كه در سال چندین بار درگیر بیماریهای مختلف شود. یكی از این بیماریهای شایع كه نیاز به پیگیری جدی دارد، عفونتهای مجرای ادراری است. عفونتهای ادراری در دختران بیش از پسران رخ میدهد و در سنین شیرخوارگی تا دو سالگی شایعتر است. آلودگیهای خارجی و دفع مدفوع از عمده دلایل ابتلا به این بیماری در زمانی است كه عمل دفع كودك در پوشك انجام میشود؛ زیرا در این شرایط تمام ناحیه تناسلی و ادراری كودك به مدفوع آلوده شده و از آنجا كه مدفوع شیرخوار شل و بدون قوام است به راحتی به تمام قسمتهای تناسلی كودك، به خصوص دخترها، نفوذ میكند و اگر كودك مدت زمان زیادی در پوشك باشد، احتمال آلودگیاش بیشتر میگردد. علت دیگر عفونت ادراری، برگشت ادرار است كه در این حالت ادرار به طور مادرزادی از مثانه به سمت كلیه بر میگردد.
علائم
علائم عفونت در كلیهها و مجرای ادرار در سنین شیرخواری و اوایل كودكی ممكن است نامشخص و غیراختصاصی باشد و در صورتی كه با كنجكاوی به دنبال آن باشیم، كشف و مشخص میشود. علائم این بیماری در سنین مختلف متفاوت است. در دوران شیرخواری به صورت دل درد، تب، بیاشتهایی، گریه، بیقراری و كم رشدی تظاهر میكند. در كودكان بالای دو سال سوزش، تكرر و بوی تند ادرار همراه با علائم فوق دیده میشود و بالاخره هر بیماری تب داری كه منشاء آن به درستی مشخص نباشد، میتواند ناشی از عفونت ادراری باشد.
درمان
درمان عفونت ادراری باید تحت نظر پزشك متخصص صورت گیرد و نیاز به رعایت مواردی است تا سلامت كلیهها به خطر نیفتد. در صورتی كه موازین درمانی رعایت نشود، علائم اگر چه ظاهرا كم میشود، ولی بیماری به طور پنهانی پیشروی میكند و در بزرگسالی موجب نارسایی كلیه و فشار خون میگردد.
پیشگیری
تعویض سریع پوشك به محض اینكه عمل دفع انجام شد. دقت در شستشوی دستگاه ادراری، به شكلی كه آب وارد مجرای ادرار نشود. (آب از بالای ناف ریخته دیده شود و اگر دست آلوده است؛ به قسمتهای مجرای ادراری مالیده نشود).
مصرف فراوان مایعات اجتناب از نگهداری ادرار ختنه پسران قبل از سه ماهگی
نكات مهم
برای تشخیص عفونت ادراری باید كنجكاوی كرد و در صورت لزوم، آزمایش ادرار را تكرار نمود.
نمونهگیری ادرار بسیار مهم است و باید رعایت ضوابط انجام شود. كمتر از یك ساعت، نمونه گرفته شده به آزمایشگاه انتقال یابد. در آزمایشگاه در فاصله كوتاهی آزمایش مستقیم و كشت ادرار انجام گیرد. نمونههای مشكوك و آلوده به آزمایشگاه تحویل داده نشود. تفسیر جواب آزمایش مستقیم و كشت ادرار باید با آگاهی از شرایط نمونهگیری به عمل آید. به كودكان بیاموزید مایعات فراوان بنوشند و به محض نیاز به دفع ادرار، ادرار خود را تخلیه كنند. كودكانی كه شب ادراری نداشته و اخیرا دچار آن شدهاند، باید از نظر احتمال به عفونت ادراری یا ابتلا به دیابت بررسی شوند.