تحریریه زندگی آنلاین- گروه تحریریه آشپزباشی
مسلمانان ترکیه، ماه رمضان را پربرکتترین ماه سال میدانند و معتقدند خدا در بدترین شرایط مالی هم، به سفرههای آنها خیر و بركت میبخشد. قبل از ورود این ماه به كشور تركیه، شروع به تزئین و چراغانی كوچه و خیابانها میكنند. با آمدن این ماه، موجی از شادی در میان مسلمانان این كشور، شكل میگیرد؛ نماز را به جماعت میخوانند، قرآن میخوانند؛ افطاری میدهند و بسیاری كارهای دیگر.
از آنجا كه در روایت آمده كه پیامبر روزه خود را با خرما افطار میكرد، مردم تركیه، معتقدند كه خرما حتماً باید در سفره سحری و افطار آنها باشد. در برخی از شهرهای تركیه، چادرها و خیمههائی در میدانهای بزرگ برپا میشود و در آنجا به مردم افطاری میدهند تا افرادی كه به هنگام شنیدن اذان مغرب در منزل نیستند كه غذا بخورند، بتوانند در این مكانها، افطار نمایند.
آنها تمام30 روز ماه رمضان را تمرین تقوا و پرهیزكاری میكنند. همدردی، بخشش و مهربانی را پیشه خود میكنند. در گذشتهها به غذاهائی كه برای این ماه تهیه میشد، «رمضا تلیخ» میگفتند.
این غذاها، حاوی «پاستیرما» (گوشت گوساله دودی كرده كه بعد از افزودن چاشنیهای مختلف، در مجاورت نورخورشید خشك میشد)، سوروك (نوعی گوشت چرخكرده تركی)، لوبیا سبز، بادمجان، فلفل قرمز، ترشی و خیارشور، پنیر، انواع سوپها، مرباها و انواع میوهها، برنج، رشتهفرنگی، پاستا، گوجه و این نان طعم و بوی بسیار دلچسبی دارد و در زمان افطار و سحر خورده میشود.
«بورِك»، یك نوع پای، از كلوچهها و شیرینیهای بسیار قدیمی و معروف تركیه است. غذاهای پر نمك، باعث تشنگی آنها در طول روز میشود. آنها در مراسم افطارشان، ابتدا خدا را شكرگزاری میكنند. بعد روزه خود را با زیتون، خرما و نوشیدن یك لیوان دوغ افطار میكنند. اگر در طول ماه رمضان به كشور تركیه سفر كنید، میتوانید از غذاهای متنوع و خوشطعم مخصوص این ماه نوش جان كنید.
در روزهای پایانی ماه رمضان، مردم خود را برای جشن «روزه شیرینی» آماده میكنند. آنها سه روز تعطیل هستند و در طی سه روز سعی میكنند غذاهای شیرین زیادی بخورند. مثلاً كدائف، خرما، باقلوا و ... میخورند و به دیدار یكدیگر میروند. عید برای مردم تركیه، روز خاصی است.
خواه روزه باشند یا نباشند. به هنگام خواندن نماز عیدفطر، مساجد مملو از جمعیت میشود؛ به طوری كه بسیاری از مردم در بیرون از مساجد نماز بر پا میكنند. اغلب مغازهها و فروشگاهها در روزهای عید تعطیل است. مردم، كینههای گذشته خود را فراموش و در روز عید از یكدیگر دلجوئی میكنند.
یكی از مهمترین و بزرگترین بازارهای قدیمی و تجاری در استانبول، بازار عطارین است. در این ایام، این بازار مملو از جمعیت میشود و مسلمانان، دائماً در حال خرید مایحتاج خود هستند. شیرینیهای ماه رمضان، در تركیه تنوع بسیار زیادی دارند و در این بازار به شكلهای مختلف به مردم عرضه میشوند.
به هنگام سحر، سحرخوان در كوچهها و خیابانها مردم را از خواب بیدار میكند. آغاز ماه رمضان در تركیه، با آغاز نمایشگاه كتابهای دینی همراه است. این نمایشگاه، تا آخرین روز ماه ادامه دارد. مردم در طول روز و با دهان روزه از نمایشگاه دیدن نمیكنند بلكه بعد از اذان مغرب و خوردن مقداری غذا، سری به نمایشگاه میزنند و كتابهای دینی مورد نیاز خود را تهیه میكنند.
آنچه بیش از همه در این روزها جلوهگر است، قرائت قرآن كریم است. مسلمانان در مساجد جمع میشوند و قرآن تلاوت میكنند و به تفسیر آن میپردازند. حتی غیرمسلمانان نیز به این سنت مسلمانان احترام میگذارند. برنامههای تلویزیون در این ماه تغییرات بسیاری میكنند و سعی میكنند در برنامههایشان نكات دینی، اخلاقی و عرفانی بیشتری بگنجانند.
فعالیتهائی كه مردم در نمایشگاه كتابهای اسلامی در تركیه برپا میكنند، بسیار گسترده است، حتی بخشی از نمایشگاه اختصاص به ارائه غذا و افطاری به مردم روزهدار دارد و دستاوردها و كارهای دستی بسیاری در كنار كتابها به مردم عرضه میشود. از دیگر مراسمهای سنتی مردم تركیه، خواندن نماز تراویح است.
این نماز، مخصوص اهل تسنن است و در مساجد به صورت جماعت برگزار میشود. مردم با خواندن نماز، گرفتن روزه و تلاوت بیشتر قرآن، میخواهند ارتباط خود را با خدایشان نزدیكتر و بیشتر كنند. از دیگر عادات سنتی مردم تركیه در ماه رمضان، تماشای «خرقه شریف» است.
خرقه شریف، در استانبول است و در واقع خرقه پیامبر اسلام است. مردم، در طول ماه از سرتاسر كشور برای دیدن آن به استانبول میروند. این خرقه، در دوران حكومت عثمانیها از حجاز به استانبول منتقل شده است. در سال 1853، مسجدی در استانبول بنا شده و در این مسجد از خرقه پیامبر نگهداری میشود.