زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر لادن گیاهی - متخصص تغذیه و رژیم درمانی

تحریریه زندگی آنلاین : آلزایمر یک بیماری مزمن اعصاب نسبتاً شایع هست، که در آن تخریب پیش رونده و غیر قابل بازگشت و ترمیم سلول‌های عصبی رخ می‌دهد. به دنبال این اتفاق شاهد کاهش حافظه و عملکرد شناختی فرد مبتلا خواهیم بود. در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. به همین دلیل پیشگیری از ایجاد و پیشرفت این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. تحقیقات نشان داده‌اند که در این بیماری نیز تغذیه می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد. مواد غذایی مصرفی ما در طول سال‌های زندگی می‌تواند به بهبود عملکرد و ارتقای سطح سلامت سلول‌های مغز و اعصاب کمک نماید. در واقع در هر سنی که باشیم چه بزرگ‌سالی چه سالمندی نکاتی هست که می‌توان با رعایت آن‌ها به حفاظت از این سلول‌های ارزشمند بدن برویم. اما این نکات بیشترین اثربخشی را زمانی خواهند داشت که قبل از ظهور اولین علائم دمانس رعایت کنیم. یعنی تقریباً قبل از سنین 50 سالگی. در این مقاله قصد داریم شما را با خوراکی‌های مفید برای مغز آشنا کنیم.

 بیشتربخوانید:

بیماری آلزايمر از منظر روانشناختي

چای، قهوه و کاکائو

این نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها خوش عطر و طعم از منابع بسیار خوب پلی فنول ها و فلاونوئید ها هستند. این ترکیبات آنتی‌اکسیدان‌های قوی‌ای بوده که در حذف رادیکال‌های آزاد از مغز نقش دارند. این رادیکال‌های آزاد ترکیبات فعالی هستند، که می‌توانند به سلول‌های عصبی آسیب زده و باعث ایجاد دمانس و آلزایمر در طول عمر گردند. همچنین این خوراکی‌ها حاوی کافئین هستند.

کافئین یک ترکیب فعال است که به راحتی از دستگاه گوارش جذب شده و از سد خونی مغزی عبور کرده و می‌تواند سلول‌های مغزی را  وادار به فعالیت نماید. مصرف کافئین با افزایش عملکرد شناختی در سالمندان همراه بوده است. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که کافئین نیز یک آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب قوی است. مصرف کافئین با بهبود خلق‌وخو و افزایش تمرکز، هوشیاری و حافظه همراه است.

زردچوبه

زردچوبه از جمله ادویه‌های پرخاصیتی است که در آشپزی ایرانی‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. این ادویه با دارا بودن فلاونوئیدها و پلی فنول ها، نقش خوبی در کاهش تجمع پلاک‌های آمیلوئیدی بر روی سلول‌های مغزی و همچنین تخریب این پلاک‌ها دارد. این پلاک‌ها یکی از علل کاهش عملکرد سلول‌های مغز و ابتلا به آلزایمر هستند. همچنین زردچوبه یک ضدالتهاب و آنتی‌اکسیدان بوده و در کاهش مسمومیت با سرب نیز نقش دارد. تجمع فلزات سنگین مثل سرب در مغز با افت عملکرد سلول‌های عصبی همراه است، که زردچوبه می‌تواند در پاک‌سازی آن‌ها مؤثر باشد.

بیشتربخوانید:

مشکلات حافظه و زوال عقل

مغزها، دانه‌ها و روغن‌های گیاهی

مغزهایی مانند بادام، بادام زمینی، فندوق، پسته و گردو، دانه‌هایی مانند تخم آفتابگردان و روغن‌هایی مانند روغن زیتون و روغن هسته انگور حاوی چربی‌های مفید غیراشباع هستند. چربی‌های غیر اشباع برخلاف چربی‌های اشباع، مانند آنچه در کره و روغن‌های حیوانی یافت می‌شوند، در بهبود عملکرد سلول‌های مغزی نقش دارند. ساختار اصلی سلول‌های عصبی چربی‌ها هستند. مصرف چربی‌های مفید مانند آنچه در این خوراکی‌ها یافت می‌شود در پیشگیری از آلزایمر نقش دارد. همچنین این خوراکی‌ها حاوی ویتامینE ، ویتامین B6 و کوآنزیم کیوتن نیز هستند که نقش آنتی‌اکسیدانی دارند.

میوه‌های تازه

میوه‌ها از جمله هندوانه، توت‌ها، توت فرنگی، تمشک، پرتقال، زردآلو، سیب و کیوی منابع بسیار خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله ویتامین C، پلی فنول ها و آنتوسیانین ها هستند. این آنتی‌اکسیدان‌ها نقش بسیار مهمی در حذف سموم از جمله رادیکال‌های آزاد را دارند، و مغز انسان به آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد بسیار حساس است. در نتیجه مصرف کافی این آنتی‌اکسیدان‌ها در محافظت از بافت مغز نقش به سزایی دارد. همچنین میوه‌هایی مانند توت فرنگی و هندوانه حاوی گلوتاتیون هستند که می‌تواند در پیشگیری از پیشرفت بیماری آلزایمر کمک نماید.

 بیشتربخوانید:

رازهایی که باید بدانید تا آلزایمر نگیرید!

سبزی‌های تازه

سبزی‌هایی مانند اسفناج، بروکلی، کلم‌ها ، سیر ، پیاز، کاهو، پیاز قرمز، گوجه فرنگی، کرفس، هویج، کدوحلوایی، جعفری و سایر سبزی‌های برگ سبز نیز منابع آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. این آنتی‌اکسیدان‌ها شامل پلی فنول ها، کاروتنوئید ها، ویتامین E و گلوتاتیون می‌باشند و می‌توانند از تشکیل پلاک‌های آمیلوئیدی بر روی سلول‌های عصبی پیشگیری کنند. همچنین سبزی‌های برگ سبز حاوی فولات می‌باشند . کمبود فولات می‌تواند احتمال ابتلا به آلزایمر را افزایش دهد.

ماهی‌های چرب

ماهی‌های چرب از جمله سالمون، ساردین و ماهی کولی حاوی امگا-3 هستند. این اسید چرب مهم‌ترین ماده‌ی مغذی برای ساخت سلول‌های عصبی، عملکرد و حفظ آن‌هاست. امگا-3 احتمالاً بتواند در بهبود حافظه نقش مفیدی داشته باشد. کاهش سطوح این چربی در مناطقی از مغز افراد مبتلا به آلزایمر دیده شده است، که نشان دهنده‌ی نقش کمبود این ماده در ایجاد این بیماری است.

حبوبات

حبوبات حاوی فولیک اسید می‌باشند. اسیدفولیک می‌تواند در حفظ سلامت سلول‌های مغزی مؤثر باشد. همچنین حبوبات از مهم‌ترین منابع پروتئین گیاهی و حاوی فیبر بالا هستند. این خوراکی‌ها می‌توانند به کاهش کلسترول و ریسک بیماری‌های قلبی عروقی کمک نمایند. تحقیقات نشان داده‌اند که با کاهش ریسک بیماری‌های مزمن از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، ریسک بیماری آلزایمر نیز کاهش هست.

بیشتربخوانید:

آلزایمر : تعریف ؛ علل و تغذیه درمانی

رزوراترول

رزوراترول یک آنتی‌اکسیدان قوی هست که عمدتاً در پوست انگور قرمز و روغن هسته انگور یافت می‌شود. این ترکیب به کاهش تشکیل پلاک‌های آمیلوئیدی و همچنین تخریب پلاک‌های ساخته شده و فعال کردن آنتی‌اکسیدان‌های دیگر در بدن کمک می‌کند.

سایر منابع پروتئینی مانند گوشت گوساله، مرغ و لبنیات

لبنیات و گوشت‌ها منبع ویتامین B12 هستند. کمبود این ویتامین با کاهش حافظه و عملکرد شناختی همراه است. همچنین گوشت گوساله، مرغ و لبنیات حاوی کوآنزیم کیوتن نیز می‌باشند که نقش آنتی‌اکسیدانی در بدن دارد.  البته مصرف انواع کم چرب و در حد متعادل این مواد غذایی در حفظ سلامت مغز نقش مهمی دارد.