دکتر محمد حضوری : متخصص تغذیه و رژیم درمانی
محدثه آصفری : کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی
تحریریه زندگی آنلاین : سبک زندگی افراد در فصول مختلف متفاوت است و غذاهایی که هر فرد در فصول مختلف میخورد باید متفاوت باشد. خوردن بعضی از غذاهای چرب و سنگین در فصل تابستان به علت داشتن کالری زیاد، باعث بالا رفتن حرارت بدن میشود. برای پیشگیری از گرمازدگی باید در فصل تابستان از خوراکیهایی استفاده کرد که تشنگی و گرمای بدن را کاهش میدهند. یکی از پیامدهای گرمای هوا و گرمازدگی، تضعیف سیستم ایمنی بدن است. مصرف میوههای تابستانی حرارت بدن را پایین میآورد و از گرمازدگی جلوگیری میکند.
نوشیدن شربت خاکشیر و آب لیمو، گلاب و آب زرشک نیز سبب کاهش حرارت بدن شده و فرد را در برابر گرمازدگی ایمن میسازد، البته این شربتها باید به صورت کاملاً بهداشتی تهیه شوند.
بیشتربخوانید:
طرز تهیه یک نوشیدنی معجزه آسا برای تقویت سیستم ایمنی
دتوکس واتر (Detox Water) چیست؟
آبرسانی به بدن مخصوصاً در فصل تابستان اهمیت زیادی دارد. مواد مغذی، تنها از طریق غذا وارد بدن نمیشوند و آب در واقع مهمترین ماده مغذی بدن است که عموماً از اهمیت آن غفلت میشود.
یکی از نوشیدنیهای مفیدی که به تأمین آب بدن کمک میکند، دتوکس (Detox Water) یا آب طعمدار است. این نوشیدنی دارای خواص زیادی است و در عین حال آب کافی را برای بدن تأمین مینماید.
دتوکس، آب طعمدار شده یا آب ضدعفونی کننده و سمزدا است که از ترکیب آب با انواع میوهها و سبزیجات تازه، طعمدار میشود. ویژگی دتوکس این است که از میوههای تازه در آن استفاده میشود و تهیه آن بسیار آسان خواهد بود. گاهی با نام آب با طعم میوه یا آب با عصاره میوه و یا آب غنی شده از اکسیژن نیز یاد میشود.
مزایا و خواص دتوکس
دتوکس واتر که به آب سمزدا نیز شهرت دارد، دارای کالری اندک یا بدون کالری است و اعتقاد بر این است که سموم بدن را از بین میبرد. در واقع با از بین بردن سموم بدن و تأمین عناصر ضروری و مفید، میتواند سلامت بدن را تضمین کند، سلامتی گوارشی را بهبود بخشد، در سلامت روان، پوست و کاهش وزن کمک کننده است، خاصیت چربیسوزی دارد و باعث افزایش سطح انرژی میشود.
در برخی مواقع از تقویت سیستم ایمنی به عنوان یکی از مهمترین خواص آب سمزدا نام برده میشود، اما باید خاطر نشان کرد که اگرچه خوردن میوهها و سبزیجات و حتی آبمیوهها (به ویژه ویتامین C هنگامی که به طور منظم مصرف شود) میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند، اما این ادعا کمی اغراقآمیز است، زیرا مقدار دریافت این مواد مغذی از دتوکس حداقل بوده و بسیار متغیر میباشد.
خواص دتوکس واتر مطابق با مواد استفاده شده در آن متفاوت است، البته لازم به ذکر است که بسیاری از ادعاهای سلامتیبخش در خصوص این نوشیدنی را باید به خود آب نسبت داد، نه موادی که با آن طعمدار شده است، زیرا در مقایسه با مصرف شکل کامل گیاهان و میوهها، مواد مغذی بسیار اندکی از آنها دریافت میشود و طعم دادن آب تنها یک مزیت برای ایجاد جذابیت و تفاوت مزه از آب آشامیدنی ساده است.
توجه داشته باشید که دتوکس آبمیوه نیست، بلکه آب است که درون آن تکههای میوه ریخته شده و طعم میوهها را گرفته است. دتوکس میتواند از آب معمولی یا آب گازدار باشد و در آن میتوان از میوههای مختلف استفاده کرد، در نتیجه خاصیتهای مختلفی خواهد داشت. افرادی که به دنبال راهکاری طولانیمدت برای کاهش وزن هستند، عموماً به انواع دتوکس واتر روی میآورند.
چای سبز یکی از شناختهشدهترین انواع آب سمزدا است که برای سلامتی کبد چرب، کنترل فشار خون و کاهش وزن توصیه میشود.
بیشتربخوانید:
طرز تهیه 7 اسموتی سالم و کمکالری
ادعای سمزدایی دتوکس
مقادیر فراوانی از اکسیدانها به واسطه عادات بد غذایی و آلودگیهای محیطی، روزانه از طرق مختلف وارد بدن میشود. اکسیدانها اجزایی هستند که با ساختار بدن انسان سازگاری ندارند و در دراز مدت باعث بروز خطرات جدی در بدن میشوند. این آلودگیها نیاز به پاکسازی دارند که ابتداییترین ماده برای این امر آب است. برخی ادعا میکنند که آب به همراه قطعات میوه و سبزیجات، بهترین عملکرد را برای پاکسازی بدن، مخصوصاً کبد و کلیهها خواهد داشت.
سمزدایی یا سمزداها که گاهی اوقات به آنها «پاککننده» نیز میگویند، در طی سالیان گذشته محبوبیت خود را به عنوان یک روند سلامتی بخش حفظ کردهاند. طرفداران این محصولات ادعا میکنند که سمزداها به خلاص شدن بدن از سموم کمک میکنند و برای استراحت سیستم گوارش بسیار ضروری هستند و نتایج حاصل از آن شامل احساس جوانی، سلامتی و انرژیبخشی بیشتر است. سمزدایی معمولاً به سه دسته تقسیم میشوند:
– آنهایی که مایعات را جایگزین غذا میکنند.
– آنهایی که ادعا میکنند فرآیند سمزدایی طبیعی بدن را تقویت میکنند.
– آنهایی که دستگاه گوارش را از طریق روده بزرگ «پاکسازی» میکنند.
در واقع هر دسته از سمزداییها یا توجیه علمی ندارد و یا برخی از آنها همانند جایگزینی غذاهای جامد با مجموعهای از مایعات، عوارض نامطلوبی بر سلامت بدن خواهند داشت. در این نوع سمزدایی، پروتئین و چربی رژیم غذایی حذف میشود و کمبود این مواد مغذی میتواند به مجموعهای از عوارض جانبی منفی از جمله کاهش قند خون، کاهش بهرهوری و خستگی منجر شود. سمزداها هیچ یک از این ادعاها را برآورده نمیکنند. حقیقت این است که هیچ مدرکی وجود ندارد که سمزداییها و پاکسازیها واقعاً بتوانند سلامتی را بهبود بخشند و حتی ممکن است ضرر آنها بیش از فایدهشان باشد. افراد بهتر است به جای سمزدایی، روی رژیم غذایی غنی از میوهها و سبزیجات خام و پخته شامل فیبر محلول مانند لوبیا، آجیل و غلات تمرکز کنند. با این حال دتوکس، یک روش خوب برای از دست دادن وزن و از بین بردن تمام سموم در بدن است، اما اگر قصد مصرف دتوکسها را با عملکرد خاصی دارید، حتماً قبل از تهیه آنها با متخصص تغذیه مشورت کنید.
بیشتربخوانید:
طرز تهیه شربت توتفرنگی خانگی
Detox Water برای ورزشکاران
ورزشکاران با توجه به میزان فعالیتی که دارند نیاز بیشتری به آب دارند. استفاده از دتوکس میتواند نشاط و قدرت جسمانی را به ورزشکار هدیه دهد. دتوکس واتر یک نوشیدنی مناسب برای ورزشکاران است تا نیروی از دست رفته خود را باز یابند. امروزه برای استفاده ورزشکاران این نوشیدنیها به صورت تجاری تولید و عرضه میشود تا ورزشکاران از یک نوشیدنی سالم به هنگام ورزش کردن برخوردار باشند.
نقش دتوکس واتر در چربیسوزی شکم و کاهش وزن
طرز تهیه این نوشیدنی و کالری بسیار اندک آن، باعث محبوبیت دتوکس در میان افرادی که قصد کاهش وزن دارند شده است و به جای نوشیدنیهای شیرین دارای قند، مانند نوشابه یا آب میوه پیشنهاد میشود. نوشیدن آب طعمدار غنی شده از اکسیژن نیز منجر به چربیسوزی شکم میشود و برای افراد دارای اضافه وزن بسیار مفید است.
تعادل مایعات در زمان ورزش و حفظ میزان آب بدن، به ویژه در فصل تابستان بسیار اهمیت دارد. همچنین آب نقش مهمی در کاهش وزن دارد. آب به صورت موقت، متابولیک بدن را افزایش میدهد و باعث میشود کالری بیشتری سوزانده شود. تحقیقات نشان دادهاند که نوشیدن نیم لیتر آب متابولیسم را به میزان 30 درصد در یک ساعت افزایش میدهد. این خاصیت در دتوکس واتر نیز وجود دارد.
بیشتربخوانید:
طرز تهیه شربت خاکشیر؛ خنکای روزهای گرم
بهترین نوشیدنی ها برای رفع تشنگی در تابستان
تهیه دتوکس واتر در خانه
تهیه دتوکس یا آب طعمدار در خانه بسیار آسان است و تنها به آب و مجموعهای از میوهها و سبزیجات نیاز است. به سادگی مواد را خرد کرده و بسته به سلیقه خود به آب گرم یا سرد اضافه کنید. هر چه بیشتر از یک ماده استفاده شود، طعم آن قویتر میشود. برای تهیه نوشیدنی سرد میتوانید آب طعمدار شده را در یخچال بگذارید تا طعمها عمیقتر به آب منتقل شود. همچنین میتوان به جای استفاده از قالبهای یخ، برشهای میوه را در فریز قرار داد و بعد از آنها استفاده نمود. اگر قصد دارید در مدت زمان کوتاهتری نوشیدنی شما آماده شود، میوهها و سبزیجات را بیشتر خرد کنید تا زودتر طعم خود را به آب انتقال دهند. رایجترین میوه و سبزیجاتی که در تهیه دتوکسها استفاده میشود متشکل از لیمو، خیار و نعنا است؛ اما طعمهای دیگری از قبیل زنجبیل، پرتقال، شاتوت، فلفل هندی، رزماری، هندوانه و ریحان نیز طرفداران بسیاری را دارند. دتوکسها را از میوههای تازه و به صورت روزانه تهیه و مصرف کنید و بیشتر از 3 روز نگهداری ننمایید.
در پایان لازم به ذکر است که نکته مثبت و مهم این نوشیدنی با توجه به این که برای تهیه آنها از آب به همراه قطعات میوه استفاده میشود کم کالری بودن آن نسبت سایر نوشیدنیها و مزه دار بودن آن نسبت به آب خالص است.
توصیههای کاربردی برای حفظ سلامت و تعادل مایعات بدن در فصل گرما
– نوشیدن آب فراوان در طول روز (مصرف مایعات را در طول روز پخش کنید و به یکباره حجم زیاد مایعات مصرف نکنید)
– رژیم غذایی سرشار از فیبر محلول و نامحلول
– به حداقل رساندن مصرف قندها و غذاهای چرب و پرکالری
– افزایش مصرف میوهها و سبزیجات خام در رژیم غذایی
– اجتناب از مصرف غذاهای بسیار فرآوری شده