دکتر فاطمه مفیدی - متخصص تغذیه و رژیم درمانی
تحریریه زندگی آنلاین : ژلاتین از جمله خوراکی‌هایی است که شاید جزء گزینه‌های نخست خوردنی‌های سالم قرار نگیرد، اما این ماده خوراکی دارای خواص غیرمنتظره‌ای برای سلامتی است. ژلاتین، شکل پخته شده کلاژن، مملو از اسیدهای آمینه است که می‌تواند به تقویت دندان‌ها، موها و از بین بردن چین و چروک‌ها کمک کند و به پوست شما زیبایی خاصی ببخشد، اما زیبایی به کنار، ژلاتین یک ماده غذایی فوق‌العاده است که می‌تواند روده‌ها را تقویت، هورمون‌های شما را متعادل و سیستم ایمنی‌تان را تقویت کند.
بیشتربخوانید:
ژلاتین و خواص تغذیه‌ای آن (1)
ژلاتین چیست؟
ژلاتین یک ماده غذایی عالی برای تقویت سیستم ایمنی، بهبود دستگاه گوارش، بهبود ظاهر و بافت پوست و از بین بردن هوس و ویار به قند و شکر و شیرینی است. ژلاتین فرم پخته شده کلاژن است که در استخوان‌های حیوانات و بافت پیوندی یافت می‌شود. ژلاتین حاوی اسیدهای آمینه زیادی است، به همین دلیل فواید سلامتی زیادی دارد.
آبگوشت استخوان منبع عالی ژلاتین است، اما همچنین می‌توانید از ژلاتین پودر شده که در کارخانه از استخوان و قسمت‌های شاخی گاو به‌دست
می‌آید و در همه فروشگاه‌ها موجود است هم استفاده کنید.
پودر ژلاتین را می‌توان تقریباً به هر نوع دستور‌العمل، از جمله سوپ، خورش، اسموتی، قهوه و حتی دستور‌العمل‌های مراقبت از پوست اضافه کرد. از دستور‌العمل‌های سالم گرفته تا روال زیبایی شما.
ژلاتین پوست را تقویت می‌کند
ژلاتین کلاژن پخته شده است. کلاژن پروتئین ساختاری است که به حفظ خاصیت ارتجاعی پوست کمک می‌کند و پوست شما را صاف، بدون چین و چروک، سرحال و بدون لکه نگه می‌دارد. بدن ما به طور طبیعی کلاژن تولید می‌کند، اما با افزایش سن، روند تولید کلاژن در بدن کم می‌شود. در واقع از 20 سالگی به بعد، هر سال 1 درصد از تولید کلاژن در بدن کم می‌شود. بسیاری از فرمول‌های ضد پیری پوست حاوی کلاژن هستند، اما بیشتر مولکول‌های کلاژن برای نفوذ به سطح پوست بسیار بزرگ هستند. حتی وقتی مولکول‌های کلاژن هیدرولیز می‌شوند یا به قطعات کوچک‌تر تقسیم می‌شوند، آن‌ها هنوز قادر به تعامل با کلاژن طبیعی پوست نیستند. این بدان معنی است که ممکن است کرم‌های کلاژن ضد پیری موضعی بی‌اثر باشند. در این راستا مطالعات نشان داده‌اند خوردن غذاهایی که تولید کلاژن را به طور طبیعی افزایش می‌دهند، مانند ژلاتین، باعث بهبود خاصیت ارتجاعی و ظاهر پوست از داخل می‌شوند.
بیشتربخوانید:
ژلاتین و خواص تغذیه‌ای آن (2)
ژلاتین به رشد مو و ناخن‌ها کمک می‌کند
پروتئین موجود در ژلاتین ممکن است به رشد سریع‌تر موهای شما کمک کند. از آنجا که مو و ناخن از پروتئین ساخته شده‌اند، افزایش مقدار پروتئین با‌کیفیت در رژیم غذایی شما می‌تواند به اسیدهای آمینه مورد نیاز برای تحریک رشد مو و ناخن کمک کند.
ژلاتین دستگاه گوارش را ترمیم و به بهبود عملکرد هضم کمک می‌کند
ژلاتین سرشار از آمینو‌اسید گلیسین است (در واقع تقریباً 30 درصد ژلاتین از گلیسین تشکیل شده) که به تقویت و محافظت از لایه غشای مخاطی معده و ترمیم پوشش روده کمک می‌کند. این امر برای بهبود سلامت عمومی دستگاه گوارش و همچنین بهبود یکپارچگی روده و جلوگیری از نشتی و همین‌طور ترمیم روده مفید است. نشتی و عدم یکپارچگی روده‌ها، نقش عمده‌ای در ایجاد آلرژی و شرایط خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، بیماری روده تحریک‌پذیر (IBD) و شرایط التهابی پوستی مانند اگزما و پسوریازیس دارد. ژلاتین همچنین زمان بیشتری برای هضم و جذب احتیاج دارد، که همین امر به پوشاندن روده کوچک کمک می‌کند. به همین دلیل است که معمولاً ژلاتین در پروتکل‌های تغذیه درمانی، برای بهبود شرایط گوارشی از جمله رژیم GAPS توصیه می‌شود.
ژلاتین سیستم ایمنی را تقویت می‌کند
تقریباً 80 درصد سلول‌های سیستم ایمنی در روده قرار دارند، به این معنی که سیستم ایمنی بدن شما منعکس‌کننده سلامتی دستگاه گوارش شما است.
ژلاتین با تقویت لایه مخاطی معده و «بهبود و آب‌بندی» سد دفاعی روده، می‌تواند به تقویت قوای ایمنی بدن کمک کند.
بیشتربخوانید:
ژله رويال و خواص آن (1)
ژلاتین از مفاصل محافظت می‌کند
آرنج‌های ما پوشیده از غضروف‌هایی است که از کلاژن تشکیل شده‌اند. غضروف مانع از ساییدگی استخوان‌های ما می‌شود که در غیر این صورت باعث ایجاد درد و التهاب خواهد شد.
با افزایش سن، غضروف‌ها، شروع به تخریب می‌کنند که نه تنها باعث درد می‌شود، بلکه سبب ایجاد شرایط مزمن التهابی مانند استئوآرتریت هم خواهد شد.
لذا از آنجا که کلاژن برای تشکیل غضروف لازم است، مصرف مکمل ژلاتین هیدرولیز شده (به این معنی که به راحتی در دستگاه روده جذب شود) به بدن کمک می‌کند تا غضروف را بازسازی کند و همین امر باعث کاهش درد و التهاب مفاصل می‌شود.
پرولین، یکی از اسید آمینه‌های موجود در ژلاتین است که همچنین به بدن در ساخت هیدروکسی‌پرولین (از ترکیبات موجود در کلاژن) کمک می‌کند. این نشان می‌دهد که افزودن ژلاتین به رژیم غذایی، می‌تواند در جلوگیری از تخریب مفاصل و همچنین مدیریت علائم شرایط التهابی مفصل کمک‌کننده باشد.
ژلاتین موهای آسیب‌دیده را ترمیم می‌کند
ماسک موی ژلاتین می‌تواند به ترمیم و درخشش طبیعی مــوهای خشـــک، یا آسیب‌دیده کمک کند.
این پروتئین رطوبت را به ساقه مو برگردانده و برای تقویت و بهبود بافت موهای شما لازم است. آیا موهای شما فاقد درخشش است؟ ماسک موی ژلاتین را با سرکه سیب امتحان کنید.
برای تهیه ماسک موی ژلاتین، از نسبت 1 قاشق غذاخوری پودر ژلاتین به یک‌سوم فنجان آب استفاده کنید. می‌توانید سایر مواد را هم مانند سرکه سیب یا روغن نارگیل که باعث درخشش موها می‌شوند، به ماسک موی خود اضافه کنید.
ژلاتین به کاهش التهاب کمک می‌کند
همان‌طور که در بالا ذکر شد، ژلاتین سرشار از اسید آمینه گلیسین است. گلیسین دارای خواص ضد التهابی قدرتمندی است و نشان داده شده که التهاب روده‌ها و قلب و عروق را کاهش می‌دهد.
نشان داده شده است که گلیسین باعث مهار فعال شدن سیتوکین‌ها (پروتئین‌هایی که در ارتباطات سلولی نقش دارند و سلول‌ها را به سمت مکان‌های التهاب، تروما و عفونت سوق می‌دهند) می‌شود.
ژلاتین دندان‌ها را تقویت می‌کند
ما اغلب کلاژن را در رابطه با سلامت پوست و خواص ضد پیری آن می‌شناسیم، اما آیا می‌دانید که کلاژن در ساختمان دندان‌ها و استخوان‌ها هم به‌کار رفته است؟
از آنجا که کلاژن در مینای دندان یافت می‌شود، افزودن ژلاتین به رژیم غذایی ممکن است به تقویت دندان‌های شما کمک کند و از بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان و از بین رفتن دندان جلوگیری کند.
ژلاتین به سم‌زدایی کبد کمک می‌کند
محصولات حیوانی مانند مرغ، ماهی، گوشت گاو و تخم‌مرغ سرشار از متیونین هستند. متیونین یک اسید آمینه ضروری است، به این معنی که بدون آن زنده نمی‌مانیم - اما وقتی بیش از حد مصرف شود، می‌تواند وارد خون شده و در بدن التهاب سیستمیک ایجاد کند.
هنگامی که متیونین متابولیزه می‌شود، یک محصول جانبی به نام هموسیستئین تولید می‌کند که ویتامین‌های B6 و B12 را کاهش می‌دهد. به همین دلیل افزایش سطح هموسیستئین نشانگر کمبود ویتامین B است. همچنین نشان داده شده است که متیونین باعث از بین رفتن گلیسین می‌شود.
همان‌طور که قبلاً گفته شد، ژلاتین منبع غنی از گلیسین است و مطالعات نشان داده‌اند که گلیسین به بدن کمک می‌کند متیونین اضافی را از بین ببرد. در واقع ژلاتین به بدن شما کمک می‌کند تا متیونین را از بین ببرد و بدین ترتیب، در سم‌زدایی کبد نقش دارد.
گلیسین همچنین یکی از مواد موجود در گلوتاتیون (آنتی‌اکسیدان طبیعی بدن) است که در سم‌زدایی کبد در مرحله II نقش دارد. مرحله‌ای که در آن بدن شما برای از بین بردن سموم آماده می‌شود.
ژلاتین خواب آرام را تقویت می‌کند
گلیسین، به عنوان خواب‌آور برای افرادی که در خوابیدن، خصوصاً به دلیل استرس مشکل دارند، توصیه می‌شود. دلیل این امر آن است که گلیسین به عنوان یک انتقال‌دهنده عصبی عمل کرده و به کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
ژلاتین هوس قند و شیرینی را از بین می‌برد
اولاً که ژلاتین به عنوان یک پروتئین دیر هضم است و طولانی‌مدت شما را سیر نگه می‌دارد و ثانیاً به تعادل سطح قند خون کمک می‌کند که باعث کاهش میل شدید به کربوهیدرات اضافی و قندهای فرآوری شده می‌شود.
همچنین نشان داده شده است که ژلاتین باعث کاهش سطح قند خون و کاهش واکنش بدن به گلوکز هنگام مصرف قند می‌شود.
چند راه آسان برای خوردن و استفاده کردن از ژلاتین در رژیم غذایی
آدامس‌های خانگی
شما می‌توانید با ترکیب کردن پودر ژلاتین با میوه‌های پوره شده مورد علاقه خود و شیرین‌کننده‌های طبیعی مانند عسل، آدامس خانگی درست کنید.
اسموتی
پودر ژلاتین بی‌مزه است و می‌توانید آن را به اسموتی‌های سبز یا میوه‌ای اضافه کنید. با این حال، ژلاتین به دلیل بافت ژله‌ای، غلیظ‌کننده است، بنابراین اگر پودر ژلاتین را به اسموتی اضافه کردید، آماده باشید که اسموتی خود را با قاشق میل کنید.
سوپ یا خورش غلیظ
پودر ژلاتین بدون طعم است، به این معنی که طعم دستور‌العمل‌های شما را تغییر نخواهد داد، اما یک بافت ژله‌مانند ایجاد می‌کند.
می‌توانید از پودر ژلاتین برای غلیظ کردن و اضافه کردن و غنی کردن سوپ و دستور‌العمل‌های خورش‌های مورد علاقه‌تان استفاده کنید.
جایگزین تخم‌مرغ
اگر به تخم‌مرغ حساسیت دارید، ژلاتین یک جایگزین عالی برای تخم‌مرغ در دستور‌العمل‌های پخت پیتزا، پن‌کیک و کلوچه است. برای جایگزینی 1 تخم‌مرغ، از نسبت 1 قاشق غذاخوری پودر ژلاتین و یک‌چهارم فنجان آب استفاده کنید.
قبل از افزودن به دستور‌العمل‌های خود، بگذارید 15 دقیقه بماند تا غلیظ شود.
