ویتامین C یک ویتامین ضروری محسوب میشود، به این معنی که بدن نمیتواند آن را در خود تولید کند. این ماده مغذی نقشهای بسیاری بر عهده دارد و با فواید سلامت مختلفی پیوند خورده است.
ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است و در بسیاری از میوهها و سبزیجات از جمله پرتقال، توت فرنگی، کیوی، فلفل دلمه ای، بروکلی، کیل و اسفناج وجود دارد.
مقدار مصرف توصیه شده روزانه برای ویتامین C برای زنان ۷۵ میلی گرم و برای مردان ۹۰ میلی گرم است.
در شرایطی که معمولا توصیه میشود ویتامین C از رژیم غذایی دریافت شود، افراد بسیاری برای تامین نیازهای خود از مکملها نیز استفاده میکنند.
در ادامه با برخی فواید اثبات شده مصرف ویتامین C بیشتر آشنا میشویم.
ممکن است خطر بیماری مزمن را کاهش دهد
ویتامین C یک آنتی اکسیدان قدرتمند است که میتواند سیستم دفاع طبیعی بدن را تقویت کند.
آنتی اکسیدانها مولکولهایی هستند که سیستم ایمنی را تقویت میکنند. آنها این کار را با محافظت از سلولها در برابر مولکولهایی مضر به نام رادیکالهای آزاد انجام میدهند.
هنگامی که میزان رادیکالهای آزاد زیاد میشود، این میتواند موجب وضعیتی به نام استرس اکسیداتیو شود که با بسیاری از بیماریهای مزمن پیوند خورده است.
مطالعات نشان داده اند که مصرف ویتامین C بیشتر میتواند سطوح آنتی اکسیدانی خون را تا ۳۰ درصد افزایش دهد. این به سیستم دفاع طبیعی بدن برای مبارزه با التهاب کمک میکند.
ممکن است به مدیریت فشار خون بالا کمک کند
افراد بسیاری در جهان به فشار خون بالا مبتلا هستند. این شرایط فرد را در معرض خطر بیماری قلبی قرار میدهد که دلیل اصلی مرگ و میر انسانها در جهان است.
مطالعات نشان داده اند که ویتامین C ممکن است به کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا و همچنین آنهایی که به این شرایط مبتلا نیستند، کمک کند.
یک مطالعه با حضور سوژههای حیوانی نشان داد که مصرف مکمل ویتامین C به آرامش و شل شدن رگهای خونرسان به قلب کمک کرده که کاهش سطوح فشار خون را به همراه داشت.
افزون بر این، تجزیه و تحلیل ۲۹ مطالعه با حضور سوژههای انسانی نشان داد که مصرف مکمل ویتامین C به طور میانگین، فشار خون سیستولیک را به میزان ۳.۸ میلیمتر جیوه و فشار خون دیاستولیک را به میزان ۱.۵ میلیمتر جیوه در بزرگسالان سالم کاهش داده است.
در بزرگسالان دارای فشار خون بالا، مکملهای ویتامین C به طور میانگین، فشار خون سیستولیک را به میزان ۴.۹ میلیمتر جیوه و فشار خون دیاستولیک را به میزان ۱.۷ میلیمتر جیوه کاهش داد.
در شرایطی که این نتایج امیدوارکننده هستند، این که آثار حاصله بر فشار خون بلند مدت هستند یا خیر، مشخص نیست. افزون بر این، افراد دارای فشار خون بالا نباید برای درمان تنها به ویتامین C متکی باشند.
ممکن است خطر بیماری قلبی را کاهش دهد
همانگونه که پیشتر نیز اشاره شد، بیماری قلبی دلیل اصلی مرگ انسانها در جهان است.
عوامل بسیاری خطر بیماری قلبی را افزایش میدهند که از آن جمله میتوان به سطوح بالای فشار خون، تری گلیسیرید و کلسترول بد (LDL) و سطوح پایین کلسترول خوب (HDL) اشاره کرد.
ویتامین C ممکن است به کاهش این عوامل خطر کمک کند که به کاهش خطر بیماری قلبی کمک میکند.
به عنوان مثال، تجزیه و تحلیل ۹ مطالعه که مجموعا شامل ۲۹۳,۱۷۲ نفر میشد، نشان داد پس از گذشت ۱۰ سال، افرادی که حداقل ۷۰۰ میلی گرم ویتامین C در روز مصرف کرده بودند دارای ۲۵ درصد خطر کمتر برای بیماری قلبی نسبت به آنهایی بودند که مکمل ویتامین C مصرف نمیکردند.
تجزیه و تحلیلی دیگر که شامل ۱۵ مطالعه میشد، نشان داد که دریافت ویتامین C از غذا و نه مکمل نیز با خطر کمتر بیماری قلبی مرتبط بوده است.
با این وجود، دانشمندان مطمئن نیستند افرادی که غذاهای سرشار از ویتامین C مصرف کرده بودند یک سبک زندگی سالمتر را نیز نسبت به افراد مصرف کننده مکمل دنبال میکردند یا خیر. از این رو، مشخص نیست که نتایج حاصله به واسطه ویتامین C یا دیگر جنبههای رژیم غذایی آنها بوده است.
تجزیه و تحلیل دیگری که شامل ۱۳ مطالعه میشد آثار مصرف حداقل ۵۰۰ میلی گرم ویتامین C در روز بر عوامل خطر بیماری قلبی مانند سطوح کلسترول و تری گلیسیرید خون را مورد بررسی قرار داد.
پژوهشگران دریافتند که مصرف مکمل ویتامین C به طور قابل توجهی کلسترول بد را تقریبا ۷.۹ میلی گرم در دسی لیتر و تری گلیسیرید را به میزان ۲۰.۱ میلی گرم در دسی لیتر کاهش داده است.
به طور خلاصه، به نظر میرسد که مصرف حداقل ۵۰۰ میلی گرم ویتامین C در روز ممکن است خطر بیماری قلبی را کاهش دهد. با این وجود، اگر یک رژیم غذایی سرشار از ویتامین C را مصرف میکنید، مصرف مکملها ممکن است فواید سلامت اضافه به همراه نداشته باشد.
ممکن است سطوح اسید اوریک خون را کاهش داده و به پیشگیری از حملات نقرس کمک کند
نقرس نوعی آرتریت و شرایطی بسیار دردناک است. نقرس شامل التهاب مفاصل، به ویژه مفاصل انگشت بزرگ پا میشود. افراد مبتلا به این بیماری تورم و حملات درد ناگهانی و شدید را تجربه میکنند.
علائم نقرس زمانی ظاهر میشوند که اسید اوریک بیش از حد در خون وجود دارد. اسید اوریک یک محصول زائد تولید شده در بدن است. در سطوح بالا، این ماده ممکن است متبلور شده و در مفاصل رسوب کند.
چندین مطالعه نشان داده اند که ویتامین C ممکن است به کاهش اسید اوریک در بدن کمک کند و در نتیجه، در برابر حملات نقرس از فرد محافظت کند.
به عنوان مثال، مطالعهای با حضور ۱,۳۸۷ مرد نشان داد آنهایی که بیشترین میزان مصرف ویتامین C را داشتند، نسبت به افرادی که کمترین میزان مصرف را داشتند، سطوح اسید اوریک خون آنها به میزان قابل توجهی کمتر است.
مطالعهای دیگر که شرایط ۴۶,۹۹۴ مرد سالم را برای بیش از ۲۰ سال دنبال کرد، نشان داد افرادی که مکمل ویتامین C مصرف میکردند با کاهش ۴۴ درصدی خطر ابتلا به نقرس مواجه بودند.
افزون بر این، تجزیه و تحلیل ۱۳ مطالعه نشان داد که مصرف مکمل ویتامین C طی بیش از ۳۰ روز در مقایسه با یک دارونما به طور قابل توجهی اسید اوریک خون را کاهش داده است.
در شرایطی که به نظر میرسد پیوندی قوی بین مصرف ویتامین C و سطوح اسید اوریک وجود دارد، به مطالعات بیشتری در مورد تاثیر ویتامین C بر نقرس نیاز است.
به پیشگیری از کمبود آهن کمک میکند
آهن یک ماده مغذی مهم است که عملکردهای مختلفی در بدن انسان دارد. این ماده معدنی برای تولید گلبولهای قرمز خون و انتقال اکسیژن در سراسر بدن نیاز است.
مکملهای ویتامین C میتوانند به بهبود جذب آهن از رژیم غذایی کمک کنند. ویتامین C در تبدیل آهن با جذب ضعیف، مانند منابع گیاهی آهن، به شکلی که سادهتر در بدن جذب شود، همکاری دارد.
این به ویژه برای افرادی که یک رژیم غذایی فاقد گوشت را مصرف میکنند مفید است، زیرا گوشت یکی از منابع اصلی آهن است.
در حقیقت، مصرف ۱۰۰ میلی گرم ویتامین C ممکن است جذب آهن را به میزان ۶۷ درصد افزایش دهد.
در نتیجه، ویتامین C ممکن است به کاهش خطر کم خونی بین افراد مستعد کمبود آهن کمک کند.
اگر از سطوح پایین آهن رنج میبرید، مصرف بیشتر غذاهای سرشار از ویتامین C یا مصرف یک مکمل این ویتامین ممکن است به افزایش سطوح آهن خون شما کمک کند.
سیستم ایمنی را تقویت میکند
یکی از دلایل اصلی مصرف ویتامین C تقویت ایمنی بدن است، زیرا این ماده مغذی در قسمتهای بسیاری از سیستم ایمنی نقش دارد.
نخست، ویتامین C تولید گلبولهای سفید خون به نام لنفوسیتها و فاگوسیتها را افزایش میدهد که به محافظت از بدن در برابر عفونت کمک میکنند.
دوم، ویتامین C به عملکرد موثرتر این گلبولهای سفید خون کمک میکند، در شرایطی که از آنها در برابر آسیب بالقوه مولکولهای مضر، مانند رادیکالهای آزاد محافظت میکند.
سوم، ویتامین C یک بخشی اساسی از سیستم دفاعی پوست است. این ماده مغذی به طور فعال به پوست منتقل میشود که در آن میتواند به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده و به تقویت سدهای دفاعی پوست کمک کند.
همچنین، مطالعات نشان داده اند که مصرف ویتامین C ممکن است دوره بهبود زخم را کوتاه کند.
افزون بر این، سطوح پایین ویتامین C با برخی پیامدهای سلامت پیوند خورده است.
به عنوان مثال، افراد مبتلا به ذات الریه معمولا دارای سطوح پایین ویتامین C هستند و مصرف مکملهای ویتامین C نشان داده است که مدت زمان بهبودی بیماری را کاهش میدهد.
با افزایش سن از حافظه و تفکر محافظت میکند
زوال عقل اصطلاحی گسترده است که برای تعریف علائم تفکر و حافظه ضعیف استفاده میشود و معمولا بین افراد مسن دیده میشود.
مطالعات نشان داده اند که استرس اکسیداتیو و التهاب در نزدیکی مغز، ستون فقرات و اعصاب که در کل به عنوان سیستم عصبی مرکزی شناخته میشود میتواند خطر زوال عقل را افزایش دهد.
ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است. سطوح کم این ویتامین با اختلال در تفکر و یادآوری مرتبط است.
افزون بر این، چندین مطالعه نشان داده اند افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است دارای سطوح ویتامین C کمتر در خون خود باشند.
افزون بر این، دریافت زیاد ویتامین C از غذا یا مکملها نشان داده که با افزایش سن، اثر محافظتی بر تفکر و حافظه دارد.
اگر به میزان کافی از رژیم غذایی خود ویتامین C دریافت نکنید، مصرف مکملهای ویتامین C ممکن است به محافظت در برابر شرایطی مانند زوال عقل کمک کند. با این وجود، به پژوهشهای بیشتر با حضور سوژههای انسانی برای درک آثار مکملهای ویتامین C بر سلامت سیستم عصبی نیاز است.
منبع: عصر ایران