دكتر لعبت گرانپایه؛ متخصص جراح عمومی
در گفتگو با دكتر لعبت گرانپایه، نحوه شناسایی تودههای خوش‌خیم پستان را می‌آموزیم:
تودههای خوش‌خیم پستان به چند گروه تقسیم می‌شوند؟
80-60 درصد تودههای پستان خوش‌خیم هستند یعنی از هر 5 توده 4 مورد خوش‌خیم و یكی بدخیم است. تودههای خوش‌خیم به دو گروه كلی تقسیم می‌شوند:
1- جامد (Solid) یا توپر
2- كیستیك (cystic) یا مایع
عمدتا 90 درصد تودههای خوش‌خیم، به صورت منفرد و یك طرفه می‌باشند. در 10 درصد موارد توده‌ها متعدد بوده كه البته در تودههای متعدد كمتر احتمال بدخیمی وجود دارد.
رشد و پیشرفت تودههای خوش‌خیم چگونه است؟
رشد این توده‌ها معمولا كند است و محدوده واضح و مشخصی دارند كه در اصطلاح well defined بوده و فیبروآدنوم ساده خوانده می‌شوند.
عموما این توده‌ها در خانم‌های جوانی كه سیكل ماهیانه دارند، دیده می‌شوند و با توجه به اینكه رشد آن‌ها وابسته به هورمون می‌باشد، اغلب نزدیك سیكل ماهیانه بیمار اظهار می‌دارد توده‌ها بزرگ‌تر و دردناك‌تر شده (تغییرات سیكلیك) و به راحتی در بافت سینه حركت می‌كنند (Mobile).
خانم‌ها به طور عادی اینگونه بیان می‌كنند كه توده، مثل تیله‌ای در سینه‌ام جابه‌جا می‌شود. با توجه به رشد كند این توده‌ها، خانم‌هایی كه به طور مرتب پستان خود را معاینه نمی‌كنند معمولا بعد از چندین سال هنگام مراجعه به پزشك متوجه توده‌ای با سایز بزرگ می‌شوند.
علل به وجود آمدن این توده‌ها چیست؟
این توده‌ها در اثر رشد بیش از حد (پرولیفراسیون) غدد شیری به وجود می‌آیند. بخشی از این حالت ارثی است و بخش دیگر به عوامل محیطی شامل مصرف هورمون‌های زنانه، نوع تغذیه و استرس مربوط می‌باشد.
نحوه تشخیص و پیگیری تودههای ساده در خانم‌های زیر 30 سال چگونه است؟
در خانمی كه زیر 30 سال بوده و اندازه توده كمتر از 2 سانتی‌متر است، تشخیص با (Fine needle Aspiration) FNA مقدور می‌باشد، سپس هر 6 ماه یكبار با مراجعه به پزشك، معاینه و سونوگرافی انجام شده و توده كنترل می‌شود. این روش تشخیصی تنها در فیبروآدنوم قطعی و قابل پیگیری است و سایر تودههای خوش‌خیم از این قاعده مستثنی می‌باشند.
در خانم‌های بالای 30 سال تدابیر درمانی كدام است؟
در مواردی كه خانمی سن بالای 30 سال داشته باشد یا اندازه توده بیش از 2 سانتی‌متر باشد و یا در خانمی كه به صورت مرتب و منظم به پزشك مراجعه نكرده، انجام بیوپسی ضرورت دارد و توده از بافت پستان خارج می‌گردد.
عمدتا در خانم‌های بالای 30 سال حتی اگر اندازه توده كمتر از 2 سانتی‌متر باشد توده خارج می‌شود.
در صورت عدم خارج كردن توده چه مشكلی پیش می‌آید؟
در سنین بالای 30 سال باقی ماندن توده مانع از تشخیص زودرس تودههای جدید می‌شود. ضمن اینكه خود توده نیز می‌تواند پیش‌ساز بدخیمی شود و در صورت بزرگ بودن می‌تواند بافت سالم سینه را نیز آتروفی نموده و تحت فشار قرار دهد.
مشخصات فیبروآدنوم و سن شیوع آن كدام است؟
فیبروآدنوم در گروه‌های متعدد وجود دارد:
خانم‌هایی كه از این مشكل رنج می‌برند، اغلب جوان هستند. در مواردی كه تودههای متعدد بیشتر بافت پستان را درگیر كرده، نمی‌توان همه توده‌ها را یك جا خارج كرد، زیرا بافت غددی پستان از بین می‌رود. با بررسی و پیگیری توسط پزشك جراح، توده‌ها تك‌تك خارج می‌شوند.
گروه دوم تودههای خوش‌خیم: این گروه از تودههای فیبروآدنوم به صورت giant (بزرگ) می‌باشند.
شیوع فیبروآدنوم بزرگ در چه گروه سنی بیشتر است؟
این نوع فیبروآدنوم، اغلب در سنین شروع منارك (آغاز دوران ماهیانه)، یعنی در 18-14 سالگی و همچنین در دوران پری منوپوز (حوالی دوران یائسگی)، یعنی در سن 50-45 سالگی دیده می‌شود.
با توجه به اینكه در دو گروه سنی فوق، ترشح هورمون‌ها به صورت نامنظم می‌باشد، شدت و رشد این توده‌ها بیشتر است.
با توجه به اینكه اختلالات فوق در این سنین شایع‌تر می‌باشند، توده بسیار بزرگ شده، حتی ممكن است به قطر 10 سانتی‌متر هم برسد و كل بافت پستان را درگیر كند...
برای خواندن بخش دوم- مشخصات توده خوش‌خیم پستان- اینجا کلیک کنید.
