تحریریه ماهنامه كودك سالم
سلامت شما و خطراتی كه ممكن است در این باره شما را تهدید كنند:
در كدام مرحله بارداری هستید (سه ماهه نخست، دوم و یا سوم)
چه نوع ورزشی را می‌خواهید دنبال كنید؟
برای انجام ورزش مورد نظر چه میزان نیرو و توان نیاز است؟
خطرات مربوط به افزایش دمای بدن (گرم شدن) به هنگام ورزش كردن
خطرات مربوط به برخی از آسیب دیدگی‌ها در حین ورزش
شما باید قبل از شروع اینكار حتما با پزشك خود مشورت كنید و تحت نظر او اینكار را انجام دهید.
سلامت شما و خطراتی كه ممكن است شما را تهدید كنند
در برخی از انواع بارداری‌ها كه فرد نیاز به مراقبت ویژه دارد، پزشك معالج به او توصیه می‌كند كه از انجام هرگونه ورزش پرهیز نماید و استراحت كامل داشته باشد مثل سقط‌های مكرر. در چنین شرایطی انجام ورزش‌های بسیار سبك مثل پیاده‌روی كردن نیز حتماً باید تحت‌نظر پزشك باشد.
خطرات مربوط به ورزش كردن در طول دوران بارداری
جنین داخل ساك آمنیوتیك قرار دارد و این ساك از او در برابر خطرات محافظت می‌كند اما اگر در اثر ضربه‌ای به كمر و یا شكم این ساك دچار آسیب‌دیدگی شود، منبع اكسیژن و خون موردنیاز جنین به آن نمی‌رسد و به این ترتیب از بین می‌رود. در سه ماهه نخست بارداری، جنین بسیار كوچك است و با استخوان‌های لگن تحت مراقبت قرار می‌گیرد. با پیشرفت دوران بارداری و رشد جنین، محافظت لگن برای او كافی نخواهد بود و ممكن است كه با برخی خطرات جدی روبرو شود.
تغییرات دوران بارداری
تغییرات بسیاری در دوران بارداری در بدن خانم‌ها رخ می‌دهد كه روی عملكرد آنها به هنگام ورزش كردن تاثیر می‌گذارد:
افزایش وزن بدن: شكل و حالت اندام تغییر می‌كند. شكم رو به جلو می‌رود. قوس كمر بیشتر می‌شود به این ترتیب تعادل و هماهنگی بدن كاهش می‌یابد. افزایش وزن بدن باعث می‌شود كه به هنگام انجام بسیاری از حركات ورزشی دچار ناراحتی شوند خصوصاً در سه ماهه آخر بارداری.
ارتباط‌های بدن شل و ضعیف می‌شوند: مفاصل بدن ضعیف‌تر می‌شود و احتمال بروز آسیب دیدگی‌ها نیز افزایش می‌یابد اگر می‌خواهید ورزش‌های تماسی انجام دهید، بسیار مراقب باشید. حركاتی كه بسیار كششی هستند نیز ممكن است برای شما دردسر‌ساز شوند.
افزایش ضربان قلب: در دوران بارداری ضربان قلب تندتر می‌شود. به هنگام ورزش كردن در دوران بارداری باید به محض آنكه احساس خستگی كردید، ورزش را متوقف كنید و استراحت نمائید.
كاهش فشارخون: با رشد بیشتر جنین، رگ‌های خونی گشادتر می‌شوند و به همین دلیل فشار خون افت می‌كند. از حدود چهارماهگی به بعد، از ایجاد تغییرات سریع پرهیز كنید حتی به هنگام دراز كشیدن و نشستن نیز اینكار را به آرامی انجام دهید و به سرعت به موقعیت و حالت خود تغییر ندهید. وقتی كه به پشت دراز كشیده‌اید، حركات مربوط به ورزش پا را انجام ندهید چرا كه وزن جنین باعث می‌شود خون كافی به قلب شما وارد نشود.
انواع ورزش‌ها در دوران بارداری
اینكه ورزش كردن در این دوران برای شما بی‌خطر است و یا خطرناك بستگی به عوامل مختلفی دارد كه یكی از مهم‌‌ترین این عوامل نوع ورزش انتخابی شماست. توصیه‌های متخصصان در این زمینه شامل:
ورزش‌های غیر تماسی: هر نوع ورزشی كه نیاز به تماس با بازیكن دیگر ندارد مثل شنا كردن، پیاده‌روی، دو و... این نوع از ورزش‌ها برای خانم‌های باردار مناسب می‌باشند.
ورزش‌هایی كه در آنها حداقل تماس وجود دارد: این نوع از ورزش‌ها در سه ماهه نخست بارداری معمولا بی‌خطر هستند و در سه ماهه دوم به شرایط موقعیت فرد بستگی دارند مثلا میزان رقابت‌ها و اندام خانم باردار ولی به هر حال برای انجام چنین ورزش‌هایی حتما باید با پزشك مشورت شود.
ورزش‌های تماسی: مثل فوتبال و بستكبال را فقط می‌توانید در سه ماهه نخست بارداری انجام دهید و در دوره‌های بعدی از انجام آنها پرهیز كنید.
ورزش‌های قدرتی و استقامتی: مثل وزنه‌برداری معمولا خطرناك هستند و به هیچ وجه توصیه نمی‌شوند.
خطر گرم شدن زیاد بدن در حین ورزش در دوران بارداری
جلوگیری از گرم شدن بیش از حد بدن در طول دوران بارداری بسیار اهمیت دارد. از ورزش كردن در آب و هوای گرم و مرطوب پرهیز نمائید:
در روزهای بسیار گرم و مرطوب ورزش نكنید.
در روزهایی كه بیمار هستید و دمای بدن‌تان بالاتر رفته است، ورزش نكنید.
حتما به مقدار كافی آب بنوشید (قبل و بعد از ورزش)
حتماً لباس‌های مناسب و سبك بپوشید.
در حین ورزش به تعداد دفعات بیشتری استراحت كنید و در صورت نیاز بازیكن جایگزین داشته باشید.
خطرات ناشی از آسیب دیدگی در این دوران
در دوران بارداری، تغییراتی كه بدن تجربه می‌كند، باعث می‌شود بیشتر از قبل مستعد آسیب‌دیدگی‌های مختلف باشید، مثلا:
هورمون‌هایی مثل ریلاكسین باعث افزایش بروز آسیب‌دیدگی‌ها می‌شوند.
افزایش وزن باعث فشار روی مفاصل و عضلات می‌شود و احتمال آسیب‌دیدگی آنها را افزایش می‌دهد.
افزایش اندازه دور شكم باعث كاهش تعادل بدن می‌شود.
مزایای ورزش كردن در دوران بارداری
كنترل بهتر و بیشتر وزن بدن
بهتر شدن حال عمومی شما
بهتر شدن شرایط فیزیكی و تناسب اندام
ورزش كردن از برخی بیماری‌ها مثل دیابت بارداری جلوگیری می‌كند و یا حتی به كنترل آن نیز كمك می‌كند.
علائم هشدار دهنده در حین ورزش كردن در دوران بارداری
افزایش زیاد ضربان قلب
سرگیجه
سردرد
افزایش ترشحات و یا حتی خونریزی
حالت تهوع زیاد
اختلال در تنفس
درد در ناحیه لگن و كمر
تورم سریع و زیاد صورت، دست‌ها و زانوها
درد قفسه سینه
احساس سرما و كرختی زیاد
مشكل در راه رفتن
خونریزی واژن
قبل از آنكه تصمیم به انجام كاری بگیرید باید خوب فكر كنید و تمام جوانب كار را ارزیابی كنید.
