غـذاهایــی برای بـهتــر دیـــدن و شــنیـــدن
رژیم غذایی متعادل نقش بسیار موثری در حفظ سلامت دستگاه‌های مختلف بدن، از جمله سلامت چشم، گوش، بینی، گلو و دهان دارد. حفظ سلامت این اندام‌ها مستلزم رعایت رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه‌ها، سبزی‌ها و مقادیر محدود فرآورده‌های چرب یا شیرین است. عدم مصرف غذاهایی كه باعث واكنش‌های حساسیتی می‌شوند، می‌تواند مانع تحریك پوشش مخاطی بعضی از اعضای بدن شود.
مواد غذایی مفید:
انواع توت: این میوه‌ها حاوی ویتامین C بوده و می‌توانند به كاهش فشار چشم، تحریك سیستم ایمنی و كاهش آسیب ناشی از رادیكال‌های آزاد كمك كنند؛ به همین دلیل برای آب مروارید، بالا بودن فشار چشم، عفونت‌های گوش و گلو مفید هستند.
جگر: ویتامین A موجود در جگر موجب حفظ سلامتی مخاط دستگاه تنفس فوقانی و گوش داخلی می‌شود.
ماهی‌های چرب: به دلیل داشتن اسیدهای چرب ضروری می‌توانند در كاهش التهاب سینوس‌ها مفید باشند.
شیر مادر: شیرخوارانی كه از شیر مادر تغذیه می‌كنند، به مراتب كمتر از سایر شیرخواران دچار عفونت گوش میانی می‌شوند. شیر مادر در پیشگیری از عفونت‌های گوش و مصرف بی‌رویه داروهای آنتی بیوتیك مؤثر است.
مواد غذایی نامناسب:
قهوه، چای و نوشابه‌های گازدار: نوشیدن مقادیر بیش از حد قهوه، چای و نوشابه‌های گازدار كه همگی دارای كافئین هستند، ممكن است باعث افزایش فشار چشم شود. افراد مبتلا به گلوكوم (آب سیاه) یا كسانی‌كه احتمال ابتلا به آن را دارند، باید از مصرف این نوشیدنی‌ها خودداری كنند.
لبنیات: بسیاری از افراد مبتلا به سینوزیت حساسیتی، به قند لاكتوز موجود در شیر حساسیت دارند؛ در نتیجه باید از مصرف شیر و فرآورده‌های آن خودداری كنند. افرادی كه مبتلا به بیماری ارثی گالاكتوزمی هستند و نمی‌توانند قند لاكتوز را تحمل كنند نیز باید از مصرف لبنیات خودداری نمایند، زیرا ممكن است گالاكتوز موجود در بدن آنها بیش از حد افزایش یافته و باعث آسیب چشم شود.
بیماری‌های گوش:
بیماری‌های گوش شامل عفونت گوش میانی (كه می‌تواند باعث آسیب پرده گوش شود) و بیماری منی‌یر (Meniere)، یعنی جمع شدن مایع در گوش داخلی، می‌باشد. رژیم غذایی می‌تواند در بروز این دو بیماری نقش داشته باشد.
علائم بیماری‌های گوش:
علائم بیماری‌های گوش بستگی به شدت بیماری دارد. عفونت گوش میانی در بیشتر موارد باعث گوش درد و گاهی كاهش شنوایی و افزایش دمای بدن می‌شود. بیماری منی‌یر به‌طور معمول باعث سرگیجه متناوب و پیش‌رونده، كری و احساس وزوز در گوش می‌شود.
مواد غذایی مفید:
ماهی‌های چرب، غذاهای دریایی، تخم‌مرغ، شیر، ماست و گوشت حاوی ید هستند كه كمبود خفیف تا متوسط آن با كاهش شنوایی ارتباط دارد. در كشور چین، شنوایی كودكانی كه در مناطق دارای كمبود ید زندگی می‌كردند، با مصرف نمك‌های ید‌دار بهبود یافته است.
جگر، شیر، تخم‌مرغ و ماهی‌های چرب حاوی ویتامین A می‌باشند. حلزون گوش به طور معمول دارای مقدار زیادی ویتامین A است كه برای انجام فعالیت خود به آن نیاز دارد. كمبود ویتامین A ممكن است با اختلالات گوش داخلی ارتباط داشته باشد.
هویج، كدو، فلفل، سبزی‌های دارای برگ سبز تیره، پرتقال و میوه‌های زردرنگ مثل انبه و زردآلو حاوی بتاكاروتن هستند، كه در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود و می‌تواند برای فعالیت گوش مفید باشد.
ماهی‌های چرب، تخم‌مرغ، كره و مارگارین حاوی ویتامین D هستند. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه میزان ویتامین D در افراد مبتلا به اتواسكلروز كه نوعی بیماری گوش داخلی است و می‌تواند باعث كری شود، بسیار كم بوده است.
گوشت قرمز، ماهی، سبزی‌های دارای برگ سبز تیره و غلات كامل حاوی آهن هستند. آهن ممكن است با شنوایی در‌ارتباط باشد.
غلات كامل، جوانه گندم، گوشت قرمز، مغزها و غذاهای دریایی حاوی روی می‌باشند. غلظت روی به‌طور معمول در نواحی حسی گوش داخلی زیاد است. احساس وزوز در گوش ممكن است با سطح پایین روی در بدن مرتبط باشد.
مواد غذایی نامناسب:
مواد قندی: به نظر می‌رسد غذاهای شیرین باعث افزایش تولید انسولین و آزاد شدن آدرنالین و در نتیجه انقباض رگ‌های خونی شوند.
بررسی افراد مبتلا به بیماری منی‌یر نشان داده است، میزان انسولین بسیاری از آنها بالا بوده و پیروی از رژیم غذایی با كربوهیدرات كم و پروتئین زیاد توانسته در كنترل و بهبود شنوایی بسیاری از آنها مفید واقع شود؛ لذا توصیه میگردد افراد مبتلا به اختلالات گوش، مانند سندرم منی‌یر، مصرف غذاهای قندی را كاهش داده و بیشتر از مواد نشاسته‌ای كه قند آن به آرامی جذب می‌شود، استفاده نمایند.
تمشك، خرما، آلو و شیرین‌بیان حاوی موادی شبیه آسپرین به نام سالیسیلات هستند كه افراد مبتلا به وزوز گوش ممكن است به این قبیل مواد غذایی حساس باشند.
سینوزیت
سینوس‌ها، حفره‌های كوچك پر از هوا در جمجمه می‌باشند كه با غشا‌های ظریف متصل به غشا‌های داخلی بینی پوشیده شده‌اند. التهاب این غشاها باعث بروز سینوزیت می‌شود.
به سینوزیت‌های ناگهانی و موقتی، سینوزیت حاد گفته می‌شود كه در بیشتر موارد پس از سرماخوردگی ایجاد میگردد. تحریك طولانی‌مدت یا مزمن غشاء سینوس‌ها ممكن است در اثر دود سیگار و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، گرده برخی گیاهان و استشمام بعضی بوها به وجود آید. سینوزیت‌های مزمن، تنفس را مشكل ساخته و ممكن است باعث ایجاد پولیپ در بینی شوند. واكنش‌های حساسیتی به بعضی غذاها نیز می‌تواند موجب بروز سینوزیت شود.
مواد غذایی مفید:
مصرف مقادیر زیاد از غذاهایی كه باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شوند، برای مبتلایان به سینوزیت اهمیت دارد. اگر فردی به بعضی از غذاها حساسیت داشته باشد، باید آنها را از رژیم غذایی خود حذف كند.
ماهی، غذاهای دریایی، گوشت، نان سبوس‌دار، غلات كامل، مغزها و دانه‌های روغنی، حاوی روی هستند. این ماده معدنی برای عملكرد سیستم ایمنی ضروری است. رژیم غذایی سرشار از روی می‌تواند در مبارزه با عفونت‌هایی كه منجر به سینوزیت می‌شوند، به بدن كمك كند.
توت‌فرنگی، كشمش سیاه (مویز)، انبه، پرتقال، گریپ‌فروت و سایر مركبات، سیب‌زمینی، نخود فرنگی، فلفل و سبزی‌های دارای برگ سبز تیره، مقادیر مناسبی ویتامین C دارند. به نظر می‌رسد این ویتامین به سلول‌های دستگاه ایمنی و تشكیل پادتن‌ها كمك كرده و همچنین با داشتن خواص ضد ویروسی و ضد باكتریایی می‌تواند موجب كاهش التهاب و افزایش مصونیت شود.
كمبود ویتامین A می‌تواند باعث تغییراتی در سلول‌های دیواره داخلی دستگاه تنفس و افزایش احتمال بروز عفونت گوش شود. هویج، اسفناج، كلم پیچ و كلم بروكسل دارای بتاكاروتن هستند كه در بدن به ویتامینA تبدیل می‌شود. ویتامین A طبیعی موجود در غذاهایی مانند جگر، شیر، پنیر، زرده تخم‌مرغ، هویج و برخی ماهی‌های چرب، برای مقابله با این كمبود مفید است.
دانه سویا، دانه كنجد، تخمه آفتابگردان، بادام زمینی و شیر سویا حاوی كلسیم هستند. این غذاهای غیر لبنی حاوی كلسیم به‌ویژه برای افرادی كه دچار سینوزیت بوده و به لبنیات حساسیت دارند مفید است.
ماهی‌های چرب مانند ساردین، قزل‌آلا، كپور و كولی، مغزها و دانه‌های روغنی (كنجد، تخمه كدو تنبل، تخمه آفتابگردان و ...) حاوی اسیدهای چرب امگا3 هستند كه می‌تواند التهاب مربوط به سینوزیت را كاهش دهد.
مواد غذایی نامناسب:
حساسیت‌های غذایی ممكن است علت زمینه‌ای بروز سینوزیت باشند. شیر و لبنیات می‌تواند در برخی افراد باعث سینوزیت آلرژیك شود كه در این صورت باید از رژیم غذایی حذف گردد.
