دکتر امید صالحیان؛ متخصص فیزیولوژیست ورزشی
آرژینین چیست؟
آرژینین، یک اسید آمینه ضروری مشروط است. بدن ما توانایی سنتز و تولید آرژنین را دارد.
با این حال در برخی از شرایط همانند، بیماری، زخم، یا استرس زیاد، بدن ما نمی‌تواند به مقدار کافی آرژینین تولید کند و دریافت منابع رژیمی آن را ضروری می سازد.
آرژینین به طور طبیعی در غذاهایی همچون، آجیل، دانه‌ها، لوبیا، ماهی و مرغ یافت می‌شود. به طور معمول، ما 6 – 3 گرم آرژینین روزانه از غذاها دریافت می‌کنیم.
نحوه عملکرد آرژینین در بدن
آرژنین نقش‌هایی را در بدن بازی می‌کند. بعنوان مثال گلوکز را برای تولید انرژی در طول تمرین متابولیزه می کند و در تولید نیتریک اکساید و کراتین نقش مهمی برعهده دارد.
همچنین آرژنین به عنوان تحریک کننده هورمون رشد شناخته شده که یک هورمون آنابولیک قدرتمند است.
مزایای عملکردی
گمان می‌رود آرژنین، به دلیل نقشش در تولید هورمون رشد، سنتز کراتین و تولید نیتریک اکساید برای ورزشکاران مفید باشد.
هورمون رشد، قادر به افزایش تولید پروتئین است که برای برگشت به حالت اولیه و ساخت عضله حیاتی است؛ همچنین لیپوتیک است، یعنی چربی سوزی را بالا می‌برد و می‌تواند ترکیب بدنی را بهبود دهد.
نیتریک اکساید هم یک گشاد کننده عروق است که سبب اتساع عروق و مویرگ‌ها شده و اجازه بهبود جریان خون را به عضلات می‌دهد.
افزایش جریان خون، امکان بالا رفتن ارسال اکسیژن و دیگر مواد غذایی افزایش دهنده عملکرد را می‌دهد.
اثرات بالقوه‌ی آرژنین بر تولید هورمون رشد و نیتریک اکساید، می‌تواند برای تولید قدرت و توان و همچنین استقامت ورزشکاران مفید باشد.
مطالعات انجام شده در این زمینه
دریک مطالعه (سال 2009 - لئو و همکاران)، دریافت 6 گرم مکمل آرژینین توسط ورزشکاران خوب تمرین کرده در گسترش تولید نیتریک اکساید اثر بخش نبود.
در مطالعه دیگردر سال 2010 (بلومر و همکاران) پس از بررسی انواع مختلف مکمل‌های تحریک کننده نیتریک اکساید دریافتند، هیچ کدام قادر به تولید اثرات مفید بر عملکرد یا تولید نیتریک اکساید نبودند.
برخی از مطالعات، نتایج متناقضی داشته‌اند. متشابها نتایج متناقضی نیز در ارتباط با اثرات آرژنین بر تحریک هورمون رشد یافت شده است.
در سال 2008 یک مطالعه توسط کنلی، پیشنهاد کرد که 9 گرم آرژنین می‌تواند برای افزایش سطوح استراحتی هورمون رشد خوب باشد و احتمالاً تولید هورمون رشد را 100% تحریک می‌کند.
محققان دیگر، قادر به تکرار این تاثیرات و ایجاد این ادعا نبودند که آرژنین می‌تواند سطوح هورمون رشد را بصورت نظری به بهترین شکل افزایش دهد.
مطالعه‌ای در سال 2010 (کامیک و همکاران) انجام شد،دریافتند که 1.5 - 3 گرم آرژنین قبل از تمرین قادر به جلوگیری از خستگی عصبی – عضلانی است. جهت تأیید نیروزایی بالقوه مفید آرژنین در جلوگیری از خستگی عصبی – عضلانی به تحقیقات بیشتری نیاز است، چنانچه مطالعات مشابهی بهبود در عملکرد بی هوازی را نشان داده‌اند؛ بنابراین هر گونه نتیجه گیری قطعی درباره مزایای آرژینین در ارتباط با تولید نیتریک اکساید، هورمون رشد یا عملکرد ورزشی برای ورزشکاران مشکل است.
میزان معمول مصرف
میزان واحد 9 – 2 گرم در هر روز معمولاً توصیه و استفاده شده‌اند.
این مکمل با توجه به هدف مورد نظر برای ورزشکاران متفاوت است و بر حسب سن، جنس، قد و وزن ورزشکار بین ۱۰-۴ گرم در روز خواهد بود.
هر یک عدد قرص آرژینین ۱ گرم می‌باشد.
اگر هدف از مصرف آرژینین کمک به حذف آمونیوم از عضلات باشد، روش صحیح مصرف یک تا دو ساعت قبل از ورزش و تمرین و نیم تا یک ساعت بعد از ورزش است.
اگر هدف افزایش ترشح هورمون رشد باشد، دوز توصیه شده توسط متخصص تغذیه یا پزشک باید بعد از شام و یا قبل از خواب مصرف شود.
نگرانی‌های مرتبط با سلامتی
حد مجاز بی خطر برای دریافت آرژنین 20 گرم در روز براورد شده است (آلورس 2011)
وظایف آرژنین
شامل ترشح هورمون‌ها، افزایش تولید هورمون رشد، پاکسازی و دفع سموم تولید شده در بدن و تقویت سیستم دفاعی بدن در مقابل امراض.
به دلیل این که آ رژنین ماده اولیه و تشکیل دهنده نیتریک اکسید است: اغلب به منظور تقویت قوای جنسی نیز استفاده می‌شود.
مکمل‌های حاوی آرژنین به سبب اینکه آرژنین توانایی تولید نیتریک اکسید را دارد در بین مردم رواج یافته‌اند و همچنین این آمینو اسید قادر به پاکسازی رادیکال‌های آزاد از خون، بهبود عملکرد سیگنال‌های سلول‌های عضلانی، رها سازی هورمون رشد، حمایت از کلسترول خوب و تنظیم متابولیسم چربی و میزان نمک در بدن است.
بدنسازان باید به دلیل خاصیت تعدیل نمک نیز به آرژنین علاقمند باشند زیرا از دست ندادن آب زیر پوست که به دلیل احتباس آب و نمک در بدن اتفاق می افتد، باعث می‌شود تا بدن ظاهری نرم و پف آلود داشته باشد و عضلات صاف و فاقد بر آمدگی به نظر برسند.
حفظ نیتروژن بوسیله مصرف نیتروژن مسئله‌ای است که بین بدنسازان و دانشمندان مورد توافق است. همچنین اعتقاد بر این است که آرژینین قطعاً برای رشد مؤثر است که به سبب توانایی در اتساع عروق و سهم آن در سنتز پروتئین است.
برخی از اثرات قرص آرژنین در بدن انسان
- تحریک ترشح و آزادسازی هورمون رشد HGH از غده هیپوفیز
- دخالت در سنتز و ساخت نیتریک اکسید NO (مسئول گشادی عروق و وازودیلاتاسیون)
- گسترش و بهبود سیستم ایمنی بدن
- کاهش زمان‌ترمیم زخم و جراحات
- تسریع زمان‌ترمیم و بهبود بافت‌های آسیب دیده کاهش ریسک بیماری‌های قلبی
- افزایش توده و حجم عضلانی
- کاهش بافت و کمک به کاهش وزن
- کمک به افزایش حساسیت و عملکرد انسولین
- کمک به کاهش فشار خون
- افزایش بارورسازی مردان و زنان، افزایش تولید اسپرم
- بالا بردن جریان گردش خون در بدن و اندام‌های تناسلی
- افزایش توانایی دستگاه تولید مثل
چه کسانی به آرژنین نیاز دارند؟
نوجوانان، بچه‌های کمتر از هفت سال، قهرمانان و افراد مسن.
آرژینین اسید آمینه ضروری در تقویت سیستم ایمنی در بلوغ است.
کمبود آرژینین در بدن، هنگام ترمیم جراحت نیاز است افزایش می‌یابد.
نکاتی مهم
نکته ۱: آرژنین برای پاکسازی بعد از دوران مصرف استرویید کابردری است.
نکته ۲: افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مثل قلبی عورقی یا اعصاب و روان قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند
نکته 3: این دارو برای افرادی که احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک در آنها زیاد است نباید مصرف شود.
