در حدیثی از امام حسین(ع) آمده است که پیامبر خدا به حضرت علی(ع) وارد شدند درحالی که ایشان تب داشتند، پیامبر (ص)، حضرت را به خوردن سنجد سفارش نمودند. در روایتی از امام صادق(ع) نیز آمده است: گوشت سنجد، گوشت را می رویاند، هسته اش، باعث رشد استخوان شده و پوستش، پوست را می‌پرورد.
همچنین سنجد، کلیه‌ها را گرم و معده را پاک می سازد، مایه ایمنی از بواسیر و تقطیرالبول(بی اختیاری ادرار) است، ساق پا را قوی می‌کند و رگ جذام را به کلی قطع می‌نماید.
جالب است بدانیم همانطورکه در حدیث فوق بیان شده است هر یک از اجزاء سنجد خاصیتی دارد. در قسمتی از حدیث آمده که سنجد باعث تقویت ساق پا می شود. در واقع پودر هسته آن برای تقویت استخوانها مفید است که علت این امر غنی بودن آن از املاح کلسیم و منیزیم و...می باشد.
پوست روی سنجد نیز باعث تقویت و افزایش کیفیت پوست بدن می شود. ذکر این نکته لازم است که بهتر است این میوه حتما همراه پوست خورده شود تا فرد از این خاصیت سنجد نیز منتفع شود.
سنجد، میوه درختی است که در مناطق زیادی از کشور مخصوصا مناطق کوهستانی وسردسیری می روید و میوه آن در فصل پاییز بدست می‌آید که هم بصورت تازه و هم بصورت خشک شده، قابل مصرف است ولی در بین اغلب افراد، مصرف خشک شده آن مرسوم است. سنجد پس از خشک شدن در سایه تا دو سال خاصیت خود را حفظ می‌کند البته به شرطی که در جای خشک و خنک و در پوسته خود نگهداری شود. بهترین نوع سنجد، نوع بزرگ و پوست نازک آن است که طعم شیرینی داشته باشد.
در بخشی از حدیث فوق اشاره شده که سنجد معده را پاک می کند. همانطورکه می دانیم بهتر است افراد گاهی میوه را با پوست میل کنند، چون باعث پاکسازی جهاز هاضمه و لایروبی میان پرزهای سیستم گوارش از مواد زاید و لعاب های مانده شده، عملکرد هضم و جذب را بهبود می‌بخشد؛ نظیر خوردن سیب با پوست یا به با پوست، که سنجد هم از این قاعده مستثنی نیست.
همیشه باید توجه داشت افرادی که معده‌های ضعیف داشته و نفخ می‌کنند احتیاط لازم را در این مورد در نظر بگیرند و کمتر از پوست میوه ها بخورند.
سنجد خاصیت قابض داشته و جمع کننده است، از این رو برای رفع بیماری هایی نظیر بواسیر، مفید است. خاصیت جمع کنندگی که سنجد دارد منجر به جمع شدن عروق بواسیر شده و درد و خونریزی و التهاب این نواحی را کاهش می دهد. به همین ترتیب برای رفع بی اختیاری ادرار به علت شل شدن بافت و دریچه خروجی مثانه (معمولا در خانم ها شایعتر بوده و با عباراتی مثل افتادگی مثانه هم بیان می شود) نیز مفید است.
بخاطر دارا بودن خاصیت قابض، باعث جمع شدن و استحکام اسفنکتر (دریچه) خروجی مثانه می شود و از این رو از بی اختیاری ادرار (شب ادراری یا حین عطسه وسرفه) جلوگیری می‌کند. نکته جالب اینجاست که سنجد مانع ادرار کردن نمی‌شود (ادرار را بند نمی‌آورد) ولی اسهال را بهبود می بخشد یعنی اثرش بر سیستم گوارشی بیشتر است.
مزاج سنجد سرد و خشک است و قابض می باشد. هرچه سنجد نارس تر و سبز تر باشد، خاصیت سردی و قابض بودن آن بیشتر است؛ از این رو برای برخی اسهال های شدید یا مزمن می توان از سنجد کال نیز استفاده نمود. در خونریزی های گوارشی (نظیر کولیت اولسروز و بیماری های التهابی روده) که امروزه نیز خیلی شایع می باشد، یکی از بهترین درمان ها سنجد است، چون هم باعث بند آمدن اسهال و هم خونریزی می شود.
همچنین خانم هایی که دچار خونریزی بیش از حد ایام عادت ماهانه هستند (که منجر به ضعف و کمخونی می شود)، می‌توانند پس از سپری شدن حدود سه تا پنج روز از دوران عادت (ایام طبیعی)، شروع به مصرف سنجد کنند تا خونریزی و لکه بینی شدید یا طولانی آنها از بین برود.
سنجد ضد صفرا عمل می کند. همه ما می دانیم صفرا ماده‌ای با مزاج گرم و سوزان در بدن است و سبک زندگی امروزی باعث غلبه و فزونی این خلط شده است که از دلایل آن مصرف زیاد گرمی‌جات، افزودنی های غذایی و ادویه‌جات وکم خوابی و عصبانیت و استرس می باشد. هنگامی که صفرای زیاد، به درون معده یا روده ریخته می شود، باعث آسیب به مخاط آنها شده و در نهایت منجر به ایجاد التهاب و زخم در این نواحی می شود.
سنجد صفرا و ریزش آن را به درون سیستم گوارشی مهار می‌کند، از این رو سنجد هم علت و هم علایم بیماری های التهابی روده را رفع می‌کند که این قابلیت بسیار حائز اهمیت است. سنجد با مکانیسم مهار صفرا و با استدلال فوق (تقویت معده و دریچه ها) مانع بروز تهوع و استفراغ می شود.
از این رو به افرادی که صبحگاهان حالت تهوع داشته یا مزه دهان آنها تلخ است (بیشتر در افراد صفراوی با مزاج گرم و خشک روی می دهد) توصیه می‌شود پس از بیدار شدن دو تا سه عدد سنجد میل کنند. همچنین مصرف آن برای خانم های باردار که دچار تهوع هستند بسیار مفید است. بعضی اوقات افراد باردار میل به خوردن خاک، برنج خام و .... (پیکا) دارند. مصرف سنجد بعلت اینکه طبعی شبیه خاک دارد، می تواند در بهبود این حالت موثر واقع شود...
برای خواندن بخش دوم -سنجد در طب سنتی- اینجا کلیک کنید.
