متخصصان تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، زیر نظر دکتر فروغ اعظم طالبان و دکتر تیرنگ‌رضا نیستانی
آکنه اختلال شایع غدد چربی پوست است که امکان دارد در صورت، پشت، شانه‌ها، قفسه سینه و بازوان تظاهر یابد.
در نوجوانان در دوران بلوغ، هورمون‌های جنسی با تحریک غدد چربی منجر به ترشح ماده‌ای چرب و نرم کننده پوست به نام سبوم می‌شوند.
انسداد مجاری و التهاب این غده‌ها سبب ظهور جوش‌های سر سیاه و جوش‌های قرمز می‌شود.
در صورت عفونی شدن این غده‌ها، سبوم و چرک در زیر پوست تجمع می‌یابند و در نتیجه جوش‌های بزرگ‌تر و کیست‌هایی پدید می‌آیند که ممکن است در نهایت به ایجاد جوشگاه و حفره منجر گردند.
مصرف قرص‌های ضد بارداری ممکن است آکنه را تشدید کند. دریافت زیاد ید از طریق رژیم غذایی سبب تحریک منافذ پوستی و ایجاد جوش می‌شود.
ید از نمک‌های ید دار، صدف، جلبک دریایی، غذاهای فوری که ممکن است به طور متوسط 30 برابر RDA ید داشته باشند و شیر که ممکن است با وسایل دوشش و یا داروهای تجویز شده به گاو آلوده شده باشد، دریافت می‌گردد.
کمبود روی نیز ممکن است موجبات آکنه را فراهم آورد. لازم است پوست پاکیزه و عاری از چربی نگاه داشته شود. بخور صورت منافذ پوستی مسدود را باز و آن را از سبوم پاک می‌کند.
جوش‌ها را فشار ندهید چون امکان دارد عفونی شوند و از خود جوشگاه (scar) به جای گذارند. تنیدگی را در خود کاهش دهید و از مصرف قندهای تصفیه شده و غذاهای تهیه شده با آنها پرهیز نمایید.
در موارد خفیف آکنه، پمادهای موضعی لایه بردار و شستشوی صورت معمولاً کفایت می‌کند. در موارد شدید ممکن است استفاده از آنت‌یبیوتیک‌های موضعی یا خوراکی یا مشتقات ویتامین A از جمله پماد رتین A و داروی خوراکی اکوتان ضرورت یابد.
باید از مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک خودداری شود و با در نظر گرفتن این نکته که آنتی بیوتیک‌ها فلور رودهای را از بین می‌برند لازم است از مکمل‌های ویتامین B کمپلکس و اسیدوفیلوس نیز استفاده شود.
نور آفتاب و پرتو فرابنفش نیز در حد اعتدال (و نه بیش از اندازه) مفیدند.
روزآسه یک اختلال پوستی مزمن شبه آکنه است که در آن پوست نواحی بینی و گونه‌ها به طور غیر طبیعی سرخ رنگ می‌شود و ممکن است مملو از جوش شود.
ثابت شده است که مقادیر بالای ویتامین‌های گروه B در درمان بیماران مبتلا به روزآسه بسیار مؤثر است.
قرص‌های هیدروکلریک اسید در آن دسته از بیمارانی که دچار کمبود اسید معدی هستند ممکن است مؤثر باشد.
در ادامه به کمبودهای غذایی و توصیه هایی جهت درمان آکنه می پردازیم
الف) مواد مغذی توصیه شده در درمان آکنه
ویتامین6ب: 50 ميلی‌گرم برای جوش‌های پیش از قاعدگی؛
نیاسین آمیدB3: ژل 4 درصد به طور موضعی دوبار در روز استفاده شود؛
روی: 30 ميليگرم دو یا سه بار در روز به مدت چند ماه که سپس به روزانه 1 عدد کاهش داده می‌شود.
ثابت شده که این درمان به‌اندازه آنتی بیوتیک‌های خوراکی مؤثر است. برای کسب بیشترین تأثیر از یک ترکیب با قابلیت جذب بالاتر مانند گلوکونات روی استفاده کنید.
ب)غذاهای مفید در درمان آکنه
میوه‌های تازه؛ لوبیای سویا؛
سبزی‌های تازه؛ نوعی گردوی امریکایی؛
سبزی قاصدک؛ تخمه آفتابگردان؛
غلات کامل؛ تخمه کدو؛
برنج قهوه ای؛ تخم مرغ؛
حبوبات؛ گوشت مرغ و دیگر پرندگان؛
بادام زمینی؛ کاهوی سبز تیره؛
عصاره‌ها کاهو قرمز؛
چغندر؛ اسفناج.
هویج؛
کرفس؛
خیار؛
ج) گیاه درمانی مفید در درمان آکنه
- همیشه بهار - کِرم و خیسانده یا دمکرده برای شستشوی صورت.
- روغن درخت چای- استعمال موضعی از محلول 15-5 درصد رقیق شده، حاوی عامل ضد میکروب است.
- اراقیطون یا برگ باباآدم – 4-2 میلی‌لیتر تنتور یا کپسول‌های 2-1 گرمی، سه بار در روز، پوست را پاک سازی می‌کند.
علف نخودی یا دانه مرغ (chickweed)، گل اقسطی (elder flower)، گل گیاه جعفری (Marigold) برای بخور صورت استفاده کنید، به آب جوش بیفزایید، حوله را روی سر قرار داده و بگذارید بخار به منافذ صورت نفوذ کند.
د) رایحه درمانی در درمان آکنه
روغن درخت چای یا اسطوخودوس – استعمال موضعی، هر دو حاوی یک ترکیب ضد عفونی کننده قوی.
آویشن – با خصوصیات یک ضد عفونی کننده قوی، ملایم روی پوست
رزماری یا اکلیل کوهی - دارای خواص نوسازی سلول‌ها.
ه) طب آیورودیک مناسب درمان آکنه
صبر زرد (aloe vera )- یک دوم فنجان عصاره، 2 بار در روز.
و) توصیه های طب چینی در درمان آکنه
درمان‌های موضعی و کپسول‌های مؤثر تجویز می‌شوند.
خیار، هندوانه – استعمال موضعی آب خیار و هندوانه.
گیاه قاصدک dandelion، پیچ امین الدوله (honeysuckle) – به صورت چای مصرف شود.
ز) توصیه های طب فیزیکی جهت درمان آکنه
ماساژ – به تخلیه سیستم لنفاوی کمک می‌کند.
طب فشاری، ترکیب طب سوزنی و ماساژ دستی روی نقاط ویژه فشار در بدن
شیاتسو یا نوعی ماساژ درمانی ژاپنی بدون سوزن.
بازتاب یا واکنش شناسی.
مراقبه- موجب تسکین تنش و فشارهای عصبی و روحی می‌شود.
