تحريريه ماهنامه دنيای زنان
تقریباً هر فردی ترس را به صورت منطقی یا غیرمنطقی در زندگی خود تجربه می‌كند. برخی با تصور رفتن به نزد پزشك و آمپول زدن عصبی می‌شوند، برخی دیگر با دیدن یك موش فریاد می‌زنند و گروهی دیگر نیز با دیدن یك ساختمان بلند، گیج و منگ می‌شوند. برای خیلی‌ها این ترس‌ها كوچك‌اند، ولی برای برخی نیز این ترس‌ها آنقدر شدید است كه باعث اضطراب فوق‌العاده می‌شود و در زندگی روزمره آنان مزاحمت ایجاد می‌كند. هنگامی كه ترس بسیار غیرمنطقی باشد، بیمارگونه خواهد شد و زمام زندگی را از دستان شما خواهد ربود. به این نوع ترس‌ها فوبیا می‌گویند. البته می‌توان با راهكارها، درمانی بر ترس غلبه و آن را مدیریت كرد. افرادی كه به این نوع ترس مبتلا هستند اغلب می‌دانند كه ترس آنها غیرمنطقی است؛ با وجود این نمی‌توانند احساسات خود را كنترل كنند و وقتی در آن موقعیت قرار می‌گیرند، بسیار مضطرب می‌شوند و این امر بسیار قاطع و اتوماتیك است.
ترس معمولی در مقایسه با هراس بیمارگونه
ترس كاملاً طبیعی است و این احساس در شرایط خطرناك حتی مفید است. ترس واكنش انطباقی انسان‌هاست كه بدن و ذهن را برای پاسخ سریع و حفاظت از خود فعال می‌كند.ترس نامعقول است كه بسیار زیاد غیرمنطقی باشد؛ مثلاً ترس از یك سگ بزرگ شكاری طبیعی است، ولی ترس از یك سگ كوچك پشمالو غیرطبیعی خواهد بود.
ترس طبیعی در كودكان
بسیاری از ترس‌ها در دوران كودكی كاملاً طبیعی هستند و با رشد كودكان به تدریج از بین می‌روند. با توجه به مراكز اضطراب كودكان، ترسهای زیر در كودكان بسیار معمولی و طبیعی است: تا 2 سالگی: صداهای بلند، افراد غریبه، جدایی از والدین، اشیای بزرگ 3 تا 6 سالگی: اشباح، هیولا، تاریكی، تنها خوابیدن و صداهای عجیب و غریب 7 تا 16 سالگی: وحشت از آسیب، بیماری، مرگ، بلایای طبیعی و عملكرد مدرسه
هراس بیمارگونه از صحبت در محافل عمومی
ترس از اجتماع كه به اختلال اضطرابی اجتماعی نیز معروف است، همان ترس از موقعیت‌های اجتماعی است كه احتمال قضاوت و یا خجالت فرد در این شرایط وجود دارد. افراد مبتلا به این ترس، از تحقیر در برابر دیگران بیش از حد وحشت‌زده می‌شوند. ترس از محبت در محافل عمومی بسیار شایع است و در واقع نوعی ترس اجتماعی است. ترسهای دیگر كه مربوط به ارتباطات اجتماعی می‌شوند، عبارتند از: ترس از غذا خوردن در مهمانی و یا صحبت با غریبه‌ها و یا شركت در امتحان.
ترس از فضاهای باز
ترس از فضاهای باز و مكان‌های شلوغ از دیگر انواع هراس‌های بیمارگونه است كه در آن چهار گروه طبقه‌بندی نشده است. اعتقاد بر این است كه ترس از مكان‌های شلوغ با حملات هراس‌گونه همراه است كه ترس و یا شرم از آن موجب بروز این نوع ترس می‌شود. در این‌گونه موارد افراد حتی از رفتن به سینما و مراكز جدید نیز وحشت دارند و از سفر با هر نوع وسیله نقلیه می‌هراسند و در موارد شدیدتر این بیماری تا جایی گسترش می‌یابد كه فرد فقط در خانه احساس امنیت می‌كند.
علائم و نشانه‌های ترس
علائم ترس، از یك احساس خفیف دلهره و اضطراب تا یك وحشت تمام عیار متغیر است. علائم فیزیكی ترس عبارتند از: مشكلات تنفسی، تپش قلب، درد قفسه سینه، تنگی نفس، لرزش دست‌ها، احساس سرگیجه، تعریق، احساس سوزن سوزن شدن سردی و یا گرمی غیرطبیعی بدن و مشكلات گوارشی. علائم روانی ترس عبارتند از: احساس اضطراب، ترس از ایجاد یك اتفاق قریب‌الوقوع، نیاز شدید به فرار، ترس از دست دادن اختیار و كنترل خود، احساسی شبیه به مرگ، عدم توانایی در كنترل احساسات.
ترس از سوزن و تزریق
نشانه‌های ترس از خدمات پزشكی كمی متفاوت از سایر هراس‌های بیمارگونه است. هنگامی كه فرد آمپول را می‌بیند، نه تنها ترس را تجربه می‌كند، بلكه از آن منزجر نیز می‌شود. در این نوع ترس، فشار خون، سریع افت می‌كند و فرد دچار حالت تهوع، سرگیجه و غش می‌شود؛ اگرچه ترس از غش كردن در تمامی انواع ترس‌ها وجود دارد.
به دنبال درمان باشید اگر
این امر موجب ترس، اضطراب و وحشت شدید شما شده و تقریباً شما را ناتوان كرده است. می‌دانید كه ترس شما بیش از حد و غیرمنطقی است. به دلیل ترس از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی خاص اجتناب می‌كنید. ترس با روال زندگی طبیعی شما تداخل پیدا كرده است. بیش از شش ماه است كه از موضوعی رنج می‌برید.خوددرمانی و كمك به خود در درمان هراس بیمارگونه: هنگامی كه صحبت از درمان ترس می‌شود، تلاش فرد برای درمان خود، نقش بسیار مهمی خواهد داشت. به عنوان یك قاعده كلی، كمك به خود همیشه ارزش امتحان كردن را دارد.
نكته‌های درمانی
نكته درمانی شماره 1: با ترس خود روبه‌رو شوید: كاملاً طبیعی است كه از چیزی كه می‌هراسید فاصله بگیرید؛ ولی هنگامی كه درمان هراس بیمارگونه مطرح می‌شود، اولین قدم در درمان رویارویی با عامل ترس است. اگرچه ممكن است اجتناب از عامل ترس، در كوتاه مدت حال شما را بهتر كند، ولی در بلند مدت تأثیر عكس خواهد داشت. فرار از عامل ترس موجب می‌شود كه هیچ‌گاه فرصتی برای یادگیری غلبه بر ترس خود نداشته باشید و این هراس به طور فزاینده‌ای در ذهن شما روز به روز بیشتر می‌شود.
نكته درمانی شماره 2: بارها و بارها و به تدریج با ترس خود روبه‌رو شوید: مؤثرترین راه برای غلبه بر ترس، روبه‌رو شدن تدریجی و ادامه‌دار با عامل ترس است. مواجهه موفقیت‌آمیز با ترس نیازمند صبر و تمرین مداوم است. با رعایت نكات زیر میتوانید بهتر عمل كنید. بالا رفتن از نردبان ترس: اگر در گذشته سعی كرده‌اید كه در معرض ترس قرار بگیرید ولی موفق نشده‌اید، آن را گام به گام انجام دهید و مهارت‌های مقابله با آن را بیاموزید. مثلاً اگر هراس شما از مقابله با حیواناتی مثل سگ است، برای بالا رفتن از نردبان ترس مراحل زیر را رعایت كنید: گام اول: تصویری از یك سگ را مشاهده كنید. گام دوم: فیلمی از یك سگ را ببینید. گام سوم: از پنجره خانه خود به یك سگ نگاه كنید. گام چهارم: از سر كوچه خود به سگی كه انتهای خیابان است نگاه كنید. گام ششم: در فاصله 5/1 متری یك سگ بایستید. گام هفتم: در نزدیكی یك سگ كوچك قرار بگیرید. گام هشتم: به همراه دوست و یا همسر خود در نزدیك یك سگ بزرگ بایستید. گام نهم: به تنهایی در كنار یك سگ بزرگ بایستید.
نكته درمانی شماره 3: تكنیك‌های تمدد اعصاب را یاد بگیرید: هنگامی كه دچار ترس و اضطراب میشوید، انواع علائم ناراحت‌كننده فیزیكی را تجربه خواهید كرد؛ مثل احساس خفگی، تپش قلب، لرزش و ... با یادگیری روش‌ها و تكنیك‌های تمدد اعصاب همچون تنفس عمیق، مدیتیشن و شل كردن عضلات میتوانید اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید و راحتتر این علائم فیزیكی را تحمل كنید. همچنین راحتتر میتوانید با اضطراب و ترس و وحشت مقابله كنید.
نكته درمانی شماره 4: افكار منفی را از خود دور كنید. هنگامی كه از چیزی می‌ترسید، اغلب غلو می‌كنید و آن موضوع را وحشتناك‌تر از آنچه كه هست، نشان می‌دهید و در همین حین توانایی خود را برای كنار آمدن با آن مشكل نادیده می‌گیرید. افكار منفی معمولاً غیر واقعی هستند و هراس بیمارگونه را تشدید می‌كنند. افكار منفی را كه هنگام ترس با آنها درگیر میشوید، یادداشت و آنها را شناسایی و به صورت منطقی ارزیابی كنید. به سادگی متوجه میشوید كه بسیاری از آنها غیرواقعی و نادرست هستند.
