زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

اتاق مشاوره

دكتر احمدرضا درستی

متخصص تغذیه

دانشیار دانشگاه علوم پزشكی تهران

كودكی 21 ماهه دارم كه به تخم مرغ، لبنیات، میگو و ماهی آلرژی دارد و خیلی بیمار می‌شود و نسبت به همسالانش هم وزن و قد كمی دارد (قد 72 سانتیمتر و وزن 11 كیلوگرم). چه غذاهایی می‌توانم جایگزین كنم؟

تخم مرغ یکی از غذاهای بسیار خوب به‌ویژه برای کودکان بوده و به سلامت و رشد و نمو آنها کمک می‌کند. در این کودک که به حساسیت دچار است، به‌جای تخم مرغ می‌توان از انواع گوشت و حبوبات استفاده کرد، گرچه مصرف مقداری لبنیات نیز بسیار ضروری است. یعنی محتوای تخم مرغ را باید با مصرف مجموعه‌ای از گوشت‌ها، حبوبات و لبنیات تامین نمود. کودکانی که به لبنیات گاوی حساسیت دارند، می‌توانند از لبنیات گوسفند یا بز استفاده نمایند. در نقاطی از کشور که به شیر شتر دسترسی دارند، می‌توان از لبنیات حاصل از شیر شتر نیز استفاده کرد. درهر حال، چنانچه کودک به تمام انواع لبنیات حساس باشد، آنگاه به ناچار متخصص تغذیه مقداری ویتامین‌های گروه B و غذاهای پرکلسیم از قبیل ماهی کیلکا (یا ساردین) با استخوان و جویدن استخوان مرغ و همچنین مصرف مقدار کافی از سویا را تجویز خواهد کرد. چنانچه کودک گوشت قرمز و مرغ کافی مصرف می‌کند، نخوردن ماهی و میگو مشکل جدی برای او ایجاد نمی‌کند. البته توصیه می‌شود به چنین کودکانی در هفته 3-2 بار و هر بار به میزان 1 قاشق چایخوری روغن ماهی داده شود. انتظار می‌رود قد یک کودک 21 ماهه حدود 84 سانتیمتر (و یا بلندتر) و همچنین وزن او حدود یازده و نیم کیلوگرم باشد، بنابراین همانگونه که مادر این کودک متوجه هستند، به‌ویژه ایشان به کوتاهی قد قابل توجهی مبتلا هستند که حتما لازم است با مشورت با متخصص تغذیه و داشتن یک برنامه دقیق تغذیه‌ای و درصورت نیاز دریافت مکمل‌ها، وضعیت ایشان بهبود یابد.

دكترآزاده نجارزاده

متخصص تغذیه

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید صدوقی یزد

خانمی 26 ساله هستم كه 165 سانتیمتر قد دارم. وزن پیش از بارداری من 56 كیلوگرم بود كه در طول بارداری به 76 كیلوگرم رسید. اكنون پس از 5/4 ماه كه از زایمانم می‌گذرد، 6 كیلوگرم وزن كم كرده‌ام. با توجه به اینكه كودكم را شیر می‌دهم، چگونه می‌توانم وزن خود را كاهش دهم؟

 شیردهی زمان رژیم گرفتن نیست، اما تغذیه متعادل باید در هر زمان و خصوصاً در زمان شیردهی رعایت گردد. مادران باید سعی نمایند كه بعد از زایمان به سرعت وزن كم نكنند، بلكه آن را برای دوران شیردهی حفظ نمایند (تا زمانی كه شیردهی قطع نشده باشد). سپس باید كاهش وزن را به مقدار 5/0 كیلوگرم در هفته شروع كنند. در صورت داشتن یك تغذیه متعادل، در هر ماه 500 تا 600 گرم از وزن كم می‌شود كه مناسب است. درست است كه نیاز انرژی مادران شیرده بیش از دوران غیرشیردهی می‌باشد، اما این انرژی نباید بیش از حد بوده و نباید تصور بر این باشد كه چون شیردهی انجام می‌شود، میزان دریافت غذا بسیار بالاتر از حالت عادی باشد. پس از 6 ماهگی روزانه فقط حدود 250 كیلوكالری انرژی مازاد مورد نیاز است، بنابراین نیاز به انرژی فراوان جهت تأمین رشد نوزاد تصور اشتباهی است. برای بازگشت به وزن قبلی خود، می‌توانید از فرصت شیر دادن استفاده كنید. چون تولید 100 میلی‌لیتر شیر نیاز به صرف انرژی معادل 85 كیلوكالری دارد. ضمنا می‌توانید با كاهش میزان چربی و قند و شكر، انرژی مازاد دریافتی خود را كاهش دهید. عامل مهم دیگر ورزش است كه علاوه بر تنظیم وزن، باعث بهبود اختلالات خلقی نیز می‌شود. پیاده‌روی حتی در منزل نیز می‌تواند مفید باشد. به یاد داشته باشید محدودیت شدید در انرژی دریافتی، باعث كاهش دریافت آهن و كلسیم می‌شود كه بر روی سلامتی مادر اثر مخرب خواهد گذاشت.

دكتر سید ضیاءالدین مظهری

متخصص تغذیه و رژیم درمانی

رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران

مدیر گروه تغذیه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

خانمی 32 ساله هستم كه باردار می‌باشم. هموگلوبین خونم تقریبا طبیعی بوده و ESR بالا است. دیابت بارداری هم دارم. لطفا مرا راهنمایی كنید چه بخورم.

گرچه بانوی 32 ساله باردار، چندمین ماه حاملگی خود را مرقوم نداشته‌اند، ولی معمولاً اگر خانم‌های باردار در خانواده‌هایی هستند كه سابقه دیابت حاملگی در شاخه پدری و مادری یا در بارداری‌های قبلی خود داشته باشند، ملزم به كنترل قند خون ناشتا در هفته 24 و انجام تست تحمل گلوكز در هفته‌های 28-24 حاملگی می‌باشند. در صورتی كه كاهش میزان انرژی دریافتی روزانه و آغاز فعالیت‌های بدنی سبك و كاهش مقدار قند دریافتی در وعده‌های صبحانه حداكثر به مقدار 30-10 گرم و افزودن یك واحد میزان پروتئین در قالب پنیر، تخم مرغ یا شیر یا یك تكه 30 گرمی سینه مرغ بدون پوست به میان‌وعده روز و محدودسازی كل كربوهیدرات در جیره غذایی روزمره به یك‌سوم میزان انرژی كل دریافتی به منظور دستیابی به كاهش قند خون ناشتا به میزان 85-80 گرم درصد و 120 گرم درصد بعد از مصرف وعده‌های غذایی موثر واقع نشود، جهت پیشگیری از ماكروزومی یا درشت‌تر شدن جنین، میزان قند خون مادر باید تحت كنترل قرار بگیرد و میزان آن مرتبا چك شود و در حد بین 80 تا 90 گرم در حالت ناشتا و 120 گرم بعد از صرف غذا برسد. ضمناً به خانم‌هایی كه در طول بارداری‌های خود به دیابت بارداری مبتلا می‌گردند قویاً توصیه می‌شود جهت پیشگیری از ابتلای قطعی به دیابت نوع دوم بعد از سپری شدن دوره شیردهی خود، در صورت داشتن اضافه‌وزن و یا چاقی، نسبت به تعدیل آن با استفاده از رژیم‌های لاغری متناسب، متعادل و متنوع اقدام كرده و وزن كاهش داده‌شده را به‌طور ثابت حفظ نمایند و از ناخنك زدن و ریزه‌خواری و عدم تحرك جداً خودداری فرمائید.

دكتر لادن گیاهی

متخصص تغذیه

عضو هیأت علمی پژوهشگاه ابن‌سینا

پسری 4 ساله دارم با قد 103 سانتیمتر و وزن 15 كیلوگرم. وزن تولد او 2500 گرم بوده است. آیا وزن و قد او كم است؟

مادر گرامی در حال حاضر پسر خردسال شما از نظر رشد قدی در صدک 50 و از نظر وزن بین صدک 25 و 50 است، این بدان معنا است که قد او برابر با قد متوسط همسالانش می‌باشد و وزن او 1 کیلوگرم از متوسط وزن برای این سن کمتر است. از آنجایی که این تفاوت کمتر از 2 صدک رشد را شامل می‌شود کمبود وزن وی در حال حاضر به دلایلی که خدمتتان ذکر می‌کنم، نباید نگران‌کننده باشد و به راحتی قابل جبران است. خوب است بدانید که کودک شما یک دوره جهش رشد نسبت به زمان تولد داشته و توانسته از زیر صدک 10 که وزن هنگام تولد وی بوده، به بالای صدک 25 در 4 سالگی برسد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که سرعت رشد بچه‌ها در این دوران تا سن 10 سالگی به مراتب کندتر از 2 سال اول زندگی است و انتظار می‌رود کودکان تا نزدیکی‌های سنین بلوغ تنها بین 2 تا 3 کیلوگرم در سال افزایش وزن و 6 تا 8 سانتیمتر در سال افزایش قد داشته باشند. گرچه شما از تمام گروه‌های غذایی به او می‌دهید، ولی مقدار کل انرژی که نهایتا کودک شما در یکی دو ماه اخیر دریافت کرده کمتر از مقدار مورد نیازش بوده است. نیاز انرژی پسر شما با توجه به قد او حدود 1600 كیلوکالری در روز است که برای تامین این مقدار انرژی رعایت تعادل زیر در گروه‌های غذایی مختلف در یک روز توصیه می‌شود.