عدم پیوستگی عمل به برنامههای پیشبینی شده
چرا با وجود داشتن برنامه و شناخت مشکل هنوز کلان شهرها با سرد شدن هوا با مشکل آلودگی هوا مواجه میشوند. وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران یکی از مشکلات اصلی در این حوزه را عدم پیوستگی عمل به برنامههای پیشبینی شده برای کاهش آلودگی هوا دانست و گفت: دیگر در اسفند ماه هیچ مسوولی از آلودگی هوا سراغی نمیگیرد؛
این در حالی است که در سایر کشورها که وضعیت بدتری از لحاظ آلودگی هوا داشتند به دلیل پیوستگی عمل به نسخه کاهش آلودگی هوا از میزان مشکلاتشان به شدت کاسته شده است. او معتقد است مدیرانی که عمر مدیریت آنها کمتر از سه سال است چندان در به وجود آمدن وضعیت بحرانی کنونی نقشی ندارند و آلودگی هوا مشکل دولتهای گذشته بوده است. او معتقد است پرداخت عوارض بیشتر از سوی خودروهای فرسوده میتواندبه نوسازی خودروهایی که سن بالایی دارند کمک کند.
او به سیاسی شدن موضوع آلودگی هوا نیز انتقاد دارد. به گفته حسینی یکسری موضوعات است که نباید سیاسیاش کنیم. زمانی در پارلمان کانادا، جناحهای مختلف چالشهای زیادی داشتند اما زمانی که آنفلوآنزای مرغی در این کشور فراگیر شد، تمام جناحها بر سر خرید 30 میلیون دز واکسن آنفلوآنزا متحد شدند و رأی موافق دادند؛ هر چند که هزینه بالایی بر دولت وقت این کشور تحمیل کرد. درخصوص آلودگی هوا نیز مسوولان تصمیمگیر باید همینگونه رفتار کنند و قدرت جناحیشان را صرف آلودگی هوا نکنند. اینکه گفته شود سازمان من هیچ مشکلی ندارد و دیگران مقصر هستند، درست نیست.
درخصوص آلودگی هوا همه به یک اندازه مقصر هستیم. از محیط زیست گرفته تا خودروساز، وزارت نفت و شهرداری و مشکل بسیار بزرگ و پیچیده شده؛ بنابراین برخی مجبورند تحت فشار افکار عمومی، دستاویزهایی برای آنکه فشار را از روی خود بردارند، پیدا کنند. امسال بر اساس آمارها، هوای تهران نسبت به سالهای گذشته بدتر نشده است. شاید نسبت به سال 90 کمی هم بهتر است. آنچه امسال را نسبت به سالهای گذشته متفاوت میکند، تداوم آلودگی هوا بود. هر چند در دو سال پیش، ما از 30 روز دی، 29 روز ناسالم داشتیم.
معضل آلودگی هوا، معضل یک روز و دو روز نیست، مشکل این دولت و دولتهای گذشته نیست، بلکه مشکلی است که در دولتهای گذشته بهوجود آمده و عامل آن هم توسعه ناهمگون شهر است. متاسفانه ما شهری ناپایدار داریم؛ شهری که اگر یک روز در آن باد نوزد، دچار بحران میشود، شهری ناپایدار است. در این وضعیت مسوولان مجبور هستند فشار را از روی شانههای خود بردارند. مدیری که یکی دو سال در مجموعهای قرار میگیرد، نه میتواند در بهوجود آمدن آلودگی هوا موثر باشد، نه در کاهش آن. قوانین و برنامهها درخصوص آلودگی هوا مشخص است و تقریبا هر نهادی میداند چه مسوولیتی باید انجام دهد تا سبب کاهش آلودگی هوا شود.
مدیریت آلودگی هوای تهران با باد و باران
برخی معتقدند آلودگی هوای تهران را به جای برنامههای دولت باد و باران مدیریت میکند . محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش محیط زیست استان تهران در این رابطه توضیح داد : مدیریت آلودگی هوا به باد و باران سپرده نشده است. وقتی که از آلودگی هوا سخن میگوییم و میخواهیم کیفیت هوا را بسنجیم نمیتوانیم به عوامل اقلیمی بیتوجه باشیم و نقش پارامترهای هواشناسی را در نظر نگیریم. شهر میلان که نه کیفیت سوخت توزیع شده در این شهر و نه تکنولوژی خودروهایی که در سطح این شهر تردد میکند را دارد، این هفته پدیده اینورژن را تجربه کرد. ما منتظر باد و باران نیستیم، اما تغییرات اقلیمی بر میزان کیفیت هوا تاثیرگذار است.
محمد حقانی رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران هم معتقد است: در راهبردها و سیاستها حرف از کاهش آلودگی هوا میزنیم، اما در عمل سمت و سوی برنامههای اجرایی توسعه حملونقل عمومی نیست و این معضل بزرگی در مقابله با کاهش آلودگی هوا است. در سال 77 قانون کاهش آلودگی هوا داشتیم که دچار اصلاحات و تغییراتی شد و نهایتا در سال 79 ابلاغ شد.
این قانون تا سال 83 در دستور کار قرار داشت که نتیجه آن کاهش 30 درصدی آلودگی هوای تهران بود و سرب از سوخت حذف شد، اما از سال 83 اجرای این قانون به کما رفت. تا اینکه در سال 89 مجدداَ قانون کاهش آلودگی هوا مطرح شد. در این مدت مصوبه روی مصوبه آوردند؛ اما همان قانون گذشته است. در زمان اجرایی شدن این قانون حدود 400 هزار خودروی فرسوده نوسازی شد و بسیاری از خودروهای عمومی مجهز به کاتالیست شدنــد.
براساس این قانون بنا بود هر سال 5 درصد سهم حملونقل عمومی افزایش پیدا کند، مصرف انرژی اصلاح شود، تاکید بیشتری بر پیادهروسازی و دوچرخه سواری شود، اما مشخص نیست چه اندازه از این برنامهها اجرایی شده است. بنا بود تعداد جایگاههای تک تلمبهای برای در دسترس بودن جایگاههای سوخت در شهر ایجاد شود که در حال حاضر این موضوع اجرایی نشده است. اما به جای آنکه مسوولان بهدنبال اجرای قانون باشند قانون را بهدنبال خود میکشند و نتیجه این میشود که میبینیم. برخی از مجریان قرائت جدیدی از قانون دارند و برخی دیگر نمیخواهند براساس قانون حرکت کنند.