بسیاری از دندانپزشكان معتقدند كه همه افراد باید در طول سال، حداقل چهار بار به دندانپزشك مراجعه كنند تا در صورت وجود بیماری در دهان یا دندان، آن بیماری به مرحله حاد و غیرقابل درمان ختم نشود.
اما با وجود این اغلب مردم به دلیل كمبود وقت ناشی از زندگی‌های شهرنشینی یا هزینه‌های بالای دندانپزشكی، نمی‌توانند تا این اندازه به دندانپزشكان مراجعه كنند.
طبیعی است كه مراجعه مستمر به دندانپزشكان می‌تواند از وقوع بسیاری از بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری كند، اما در صورت مراجعه نكردن مستمر مردم به دندانپزشك، بسیاری از افراد می‌توانند با كسب آگاهی از نشانه‌های اولیه بیماری‌های دهان و دندان، از حجم و عمق این گونه بیماری‌ها بكاهند.
بخصوص یكی از عمده نشانه‌های بیماری‌های دهان و دندان مربوط به پوسیدگی است كه در بسیاری موارد از آن بی‌خبر می‌مانیم تا این كه دندانمان در وضع حادی قرار می‌گیرد.
دكتر حسین افشارزادگان دندانپزشك در گفت‌وگو با جام‌جم در این رابطه می‌گوید: معمولا پوسیدگی دندان همراه با تغییر رنگ دندان صورت می‌گیرد؛ حتی در مراحل اولیه پوسیدگی نیز شیار دندان‌های پوسیده عقب، سیاه‌رنگ می‌شود.
شناسایی اولیه دندان پوسیده
كمتر كسی را می‌توان پیدا كرد كه داشتن دندان‌هایی سفید را به دندان‌های زردرنگ ترجیح ندهد، البته دندانپزشكان براین باورند كه داشتن دندان‌های بسیار سفید نیز همواره به معنی سلامت كامل دندان نیست و علاوه بر آن، باید همواره به تغییرات رخ داده در رنگ دندان‌های خود نیز توجه داشته باشیم.
دكتر افشارزادگان می‌گوید: برخی پوسیدگی‌های دندان نیز وجود دارد كه بدون هیچ تغییر رنگی صورت می‌گیرد و ما در این‌گونه موارد از مواد خاصی استفاده می‌كنیم كه وقتی این مواد را به دندان مشكوك به پوسیدگی می‌مالیم، در صورت پوسیدگی، رنگ دندان در آن ناحیه عوض می‌شود.
شیار در دندان، نشانه پوسیدگی
افشارزادگان با بیان این كه دندانپزشكان بندرت از مواد شیمیایی برای تشخیص پوسیدگی استفاده می‌كنند، می‌گوید: دندانپزشكان برای تشخیص پوسیدگی، بیشتر از آینه استفاده می‌كنند؛ یعنی در ابتدا وسیله‌ای سوندمانند كه نوك آن سوزنی است را به شیار دندان‌ها می‌فرستند و در صورتی كه این سوزن در شیار دندان فرو رود، این عامل را یكی از نشانه پوسیدگی دندان به حساب می‌آورند.
وی تاكید می‌كند: البته در اكثر موارد، پوسیدگی دندان با نگاه به آینه قابل رویت است، ولی در صورتی كه به وجود پوسیدگی در دندانی شك وجود داشته باشد، از آزمایش شیار دندان استفاده می‌شود.
دندان پوسیده حساس می‌شود
معمولا پوسیدگی دندان یك فرآیند كوتاه‌مدت نیست؛ به طوری كه گاه یك دندان پوسیده تا سال‌ها در دندان فرد می‌ماند، بدون آن كه به بیمار آزاری برساند.
افشارزادگان در همین زمینه می‌گوید: اگر دندان پس از گذشت یك زمان معین، ناگهان به سرما یا مواد شیرین حساسیت پیدا كرد، در این صورت می‌توانیم بگوییم آن دندان در حال پوسیدن است؛ یعنی اگر دندانی در گذشته فرد را اذیت نمی‌كرد، اما به یكباره شروع به حساسیت كرد این دندان به احتمال زیاد در حال پوسیدن است.
وی اضافه می‌كند: در موارد نادری هم دندان پوسیده موجب می‌شود كه لثه دچار درد و حساسیت شود، اما در بیشتر موارد وقتی دندان فردی به ناگهان به سرما یا شیرینی حساس شود، همان موقع بهترین زمان برای درمان دندان‌های پوسیده است و در این مرحله اگر بیمار به دندانپزشك مراجعه كند، دندان پوسیده نیازی به عصب‌كشی ندارد.
مقصر پوسیدگی را بشناسید
شاید كمی شعارگونه به نظر برسد اگر بگوییم در موضوع پوسیدگی دندان نیز پیشگیری بهتر از درمان است.
عوامل متعددی در بروز پوسیدگی دندان موثر است، اما اعمال خود فرد و حتی ژنتیك نیز در بروز این بیماری دندان بی‌تاثیر نیست.
افشارزادگان با بیان این كه مواد شیرینی و اسیدی در تسریع پوسیدگی دندان نقش بسیار زیادی دارد، اظهار می‌كند: اگر شیرینی بخوریم و بقایای این شیرینی از شب تا صبح در دهان و دندان ما باقی بماند، این شیرینی باعث تولید اسید در دهان شده و اسید هم موجب حل‌شدن مواد معدنی دندان می‌شود.
وی می‌افزاید: بقایای تمام مواد غذایی اگر برای مدت زیادی در دندان باقی بماند، باعث تولید محیط اسیدی در دهان می‌شود كه همین موضوع در خوردگی و پوسیدگی دندان نقش موثری دارد.
این دندانپزشك با اشاره به نقش سن در روند پوسیدگی دندان تاكید می‌كند: علاوه بر تاثیر عوامل ژنتیكی در بروز پوسیدگی دندان، واقعیت این است كه هر چقدر سن بالاتر می‌رود، ریسك پوسیدگی دندان نیز افزایش می‌یابد، زیرا دندان برای مدت بیشتری در معرض عوامل پوسیدگی قرار می‌گیرد.
وی تاكید می‌كند: بیشترین هرم سنی مراجعان ما برای درمان دندان‌های پوسیده، بین 15 تا 25 سال است، زیرا با آغاز رشد دندان‌های آسیاب، خطر پوسیده‌شدن دندان هم بیشتر می‌شود.
... و اما راه‌حل
شاید ساده‌ترین و قدیمی‌ترین راهی كه انسان از آن برای رفع درد دندان بهره برده است، كشیدن كامل دندان باشد؛ اما امروزه برای درمان دندان‌های پوسیده راه‌های بسیار جدید و متنوعی وجود دارد كه می‌تواند عمر دندان پوسیده را افزایش دهد.
افشارزادگان با اشاره به تاثیر سطح پوسیدگی در انتخاب روش درمان می‌گوید: اگر پوسیدگی دندان در گستره محدودی باشد، این پوسیدگی با استفاده از مواد همرنگ با دندان یا كامپوزیت قابل درمان است، اما اگر پوسیدگی دندان زیاد باشد، علاوه بر استفاده از كامپوزیت ، از مواد فلزی و نقره‌ای نیز برای پوشش دادن دندان پوسیده استفاده می‌كنیم.
وی تصریح می‌كند: اگر فردی تنها هفته‌ای یكبار از محلول فلوراید استفاده كند و آن را در دهان غرغره كند، بسختی امكان دارد كه دندان این فرد دچار پوسیدگی شود و به همین دلیل است كه می‌گویم بهترین راه برای مبتلا نشدن به دردهای پوسیدگی دندان، استفاده مداوم از محلول‌های فلورایدی است كه در اكثر داروخانه‌های كشور هم وجود دارد.
منبع: جام جم آنلاین
