به قلم : علی‌اصغر احمدزاده
تحریریه زندگی آنلاین : خانه‌داری نه یک شغل است و نه بیکاری؛ خانه‌داری هنر مدیریت است و پیچیدگی‌های بسیار زیادی دارد. اینکه خانه‌دار هم باید حواسش به امکانات ضروری خانه باشد، هم زیبایی بصری محیط خانه را در نظر بگیرد، هم اهل منزل را در گرمی یک محیط صمیمی نگه دارد، کار سهلی نیست و اصولاً باید برای چنین کاری، زمان بسیار زیادی در روز صرف شود. از حاضر کردن یک صبحانه ساده تا برگزاری مهمانی‌ها و دورهمی‌های خانوادگی، لحظه‌به‌لحظه ذهن یک فرد خانه‌دار مشغول می‌کند. مدیریت امور منزل علاوه‌بر سختی‌های فزاینده، گاهی با قدرنشناسی از سوی همسر یا کودکان مواجه می‌شود که البته این موضوع آزاردهنده بسیار خواهد بود. یکی از مسائلی که در خصوص امور خانه‌داری بسیار اهمیت دارد، مشارکت دادن اعضای خانواده در خانه‌داری است و البته باید شرایطی مهیا شود که اهل خانه نیز مشارکت‌جویی ویژهای داشته باشند. سپردن بخشی از مسئولیت‌ها به همسر یا فرزندان می‌تواند زمان مناسبی را برای فرد خانه‌دار ایجاد کند تا به ذهن و جسم خود استراحت بدهد. از سویی اتخاذ برخی از تدابیر ریز و نکات خانه‌داری می‌تواند مانع از ازدیاد کارهای خانه شود و این هم فرصت‌هایی را برای فرد خانه‌دار پدید می‌آورد که علاوه‌بر امور منزل به تفریح، آموزش یا مطالعه بپردازد.
بیشتربخوانید:
5 نکته طلایی برای خانم‌های خانه‌دار
یک شغل تمام‌وقت
تعریف خانه‌داری از گذشته تا امروز کاملاً تغییر کرده است. به‌طوری که در گذشته نگاه به خانه‌داری محدود به شستن و پختن می‌شد اما این روزها خانه‌داری بسیار تغییر کرده است. امروز تمیزکاری منزل یا تهیه غذای مناسب برای خانواده بخشی جزئی از وظایف یک زن خانه‌دار است.
برای نظافت هر بخش منزل باید از مواد شوینده مخصوصی استفاده کرد و از طرفی دیگر غذاهای ساده رضایت خانواده را برطرف نمی‌کند و غذاهای بین‌المللی به برنامه غذایی خانواده‌ها اضافه شده که تهیه آن زمان و انرژی زیادی می‌طلبد. در کنار این‌ها باید اضافه کنیم که تربیت و رسیدگی به کودکان هم از وظایف مهم زن خانه‌دار است. با این همه هم‌چنان عده‌ای بر این عقیده هستند که زن خانه‌دار بیکار است. اینکه می گویند زن خانه‌دار بیکار است به‌دلیل کمبود فرهنگی است که در گذشته وجود دارد. کسانی‌که ادعا دارند خانه‌داری یک شغل نیست، اگر خودشان را یک روز جای یک زن خانه‌دار فرض کنند متوجه خواهند شد که زن خانه‌دار شغلی تمام‌وقت دارد.
از کودکی شغل برای ما کارمندی پشت‌میزنشین تعریف شده که طبق وظایفش عمل می‌کند. کم‌لطفی است که خانه‌داری را با مجموعه‌ای از وظایف شغل ندانیم و سختی‌های این کار مدیریتی تمام‌وقت و طاقت‌فرسا را نادیده بینگاریم.
مدیریت امور داخلی منزل
از یک‌سو تربیت و بزرگ‌کردن بچه‌ها و مهیا کردن فضایی آرام برای خانواده و از طرفی رسیدگی به نظافت منزل و تهیه غذا خانه‌داری را مهم جلوه می‌دهد. اما این تنها بخشی از کارهای یک زن خانه‌دار است که به‌چشم می‌آید. خانه‌داری شغلی است ارزش‌آفرین؛ یعنی کارهایی‌که در خانه انجام می‌گیرد همه ارزش ایجاد می‌کند. یک نمونه از آن تربیت کودکان است که در آینده بر اجتماع تأثیر می‌گذارد. همه ما در خانه زندگی می‌کنیم و اتفاقات خانه بر رفتار ما در فضای اجتماع مؤثر است پس می‌توانیم بگوییم خانه‌داری مهم‌ترین شغل دنیا است.
خانه‌داری شغلی است که یک وظیفه معین ندارد بلکه مجموعه‌ای از وظایف است. اگر بخواهیم سمت یک زن خانه‌دار را معرفی کنیم باید بگوییم زن خانه‌دار مدیریت امور داخلی منزل و برنامه‌ریزی‌های خانواده را انجام می‌دهد اما بدون حقوق و مزایا. زن خانه‌دار مشغله فراوانی دارد و باید کاری کرد این تعدد کار او را از خانه دلزده نکند. توجه به زن خانه‌دار و خواسته‌هایش و گاهی هدیه‌ای کوچک می‌تواند زن خانه‌دار را خوشحال کند و از خستگی او کم کند. به‌نظر می‌رسد زنان خانه‌دار بیشتر در معرض آموزش قرار بگیرند چون یکی از مشاغلی که می‌تواند ظرفیت یک جامعه را متحول سازد، خانه‌داری است.
شغلی بدون مرخصی
همه مشاغل ساعت کاری معین دارند. به‌طور معمول برای هر کاری در روز هشت ساعت زمان تعریف شده و باقی روز می‌توان به استراحت و رسیدگی به امور شخصی پرداخت. زن خانه‌دار اما از چنین ساعت کاری برخوردار نیست. خانه‌داری تقریباً شغل 24 ساعته است. زن خانه‌دار تمام روز در حال انجام کارهای خانه است. برای رفع خستگی 24 ساعت کار خانم خانه‌دار می‌توان یک گردش کوتاه یا سفرهای خانوادگی برنامه‌ریزی کرد و این‌گونه به او مرخصی داد. کار در معدن را همه شغلی سخت و طاقت‌فرسا می‌دانیم. حقیقت هم این است که مشاغلی که جان انسان را تهدید می‌کند باید جزو مشاغل سخت دسته‌بندی شوند. اعتقاد بر این است که خانه‌داری شغل بسیار مهمی تلقی می‌شود. تصور کنید که زن خانه‌دار دائماً در حال فعالیت‌هایی است که در مرور زمان صدمات و آسیب‌هایی را به خود وارد می‌کند. نباید خانه‌داری را شغلی سخت بدانیم؟ البته که سخت است و شاید سخت‌ترین شغل دنیا. برای کم کردن فشار کار فقط کافی است تا با همکاری در کارهای خانه کمی از فشار کاری زن خانه‌دار را کاهش دهیم و زندگی را برای او لذت‌بخش کنیم. این امر نیاز به درک متقابل اعضای خانواده از همدیگر دارد که باید به‌طریقی محقق شود.
بیشتر بخوانید:
راهنمای خانه تکانی سال نو
استقبال از بهار با خانه‌ای تمیز
اهمیت آموزش برای زنان خانه‌دار
برای همه مانند روز روشن است که هر کاری نیاز به مرخصی و استراحت دارد. علاوه‌بر این روز جمعه برای استراحت و رسیدگی به امور شخصی مشخص شده است. اما برای زن خانه‌دار نه‌تنها مرخصی و استراحت معنی ندارد، روز جمعه را هم در تلاش هستند تا برای خانواده فضایی آرام آماده کنند. خانواده می‌تواند به خانم خانه‌دار فرصت استراحت دهد. فقط کافی است زمانی‌که بیکار هستیم جای خود را با زن خانه‌دار عوض کنیم و حتی شده چند دقیقه زمان استراحت به او هدیه کنیم. گوشه‌گیری زن خانه‌دار بحثی است که بارها درباره آن صحبت شده است.
بعضی اوقات زن خانه‌دار به‌قدری غرق در کارهای روزمره می‌شود که خودش را فراموش می‌کند. در دنیای امروز نمی‌توان نقش رسانه‌های اجتماعی را نادیده گرفت. زن خانه‌دار برای فعالیت‌های اجتماعی خود می‌تواند از این رسانه‌ها استفاده کرده و با خانم‌های خانه‌دار دیگر ارتباط برقرار کند و با آن‌ها در مورد کارهای روزانه خود به تبادل نظر بپردازد. البته نباید از دورهمی‌های خانم‌ها چشم‌پوشی کرد. همه می‌توانند از فرصتی که برای آموزش وجود دارد بهره‌مند شوند.
زنان خانه‌دار از بقیه جامعه مستثنی نیستند. آموزش علاوه‌بر بالا بردن سطح معلومات به بهبود کیفیت خانه‌داری هم کمک می‌کند و بستر مناسبی را خانواده پدید می‌آورد.
بدون سن بازنشستگی
یکی از راه‌های دریافت آموزش روش نوین آموزش از راه دور است. خانه‌داری زن خانه‌دار را از نظر اشتغال محدود نمی‌کند. بسیاری از خانم‌های خانه‌دار عقیده دارند که کار بیرون منزل فرصت انجام کارهای خانه را از آن‌ها می‌گیرد. اما برخلاف این تفکر زنان خانه‌دار می‌توانند با برنامه‌ریزی مناسب هم به کارهای منزل رسیدگی کنند و هم در بیرون خانه به‌کار مشغول شوند. کار بیرون منزل هم برای زن خانه‌دار فرصتی برای کسب درآمد است و هم فرصتی برای حضوری پررنگ در اجتماع. خانه‌داری شغل است اما شغلی که حتی بازنشستگی هم ندارد.
همان‌طور که ذکر شد خانه‌داری یک کار تمام‌وقت و بدون استراحت و مرخصی است. از طرفی خانم‌ها برای خانه‌داری که تمام وقتشان را می‌گیرد حقوقی دریافت نمی‌کنند.
حتی اگر تمام این حقوق و مزایا را هم در نظر نگیریم نمی‌توانیم از سنین کهنسالی زنان خانه‌دار بگذریم. خانم‌های خانه‌دار هم وقتی سنشان بالا می‌رود و از توانایی‌هایشان کاسته می‌شود. کسانی‌که شاغل هستند یک روز بازنشسته می‌شوند، کارمندان به‌صورت رسمی و مشاغل آزاد به‌گونه‌ای دیگر اما بازنشستگی زن خانه‌دار چگونه است؟ این مسائل و مسائلی از این دست باید مورد توجه سیاست‌گذاران قرار بگیرند تا بتوانند راه‌هایی را برای بهبود شرایط زنان خانه‌دار ـ‌خصوصاً افراد مسن‌ـ بیابند.
بیمه زنان خانه‌دار
یکی از اتفاقات خوبی که چند سال پیش در کشور شروع شد، بحث بیمه زنان خانه‌دار بود. این امر باید به‌صورت جدی از سوی خانواده‌ها دنبال شود. به‌هر حال وجود بیمه نوعی از اطمینان خاطر را در فرد ایجاد می‌کند. علاوه‌بر آن بارها و بارها اتفاق افتاده که مع‌الاسف برخی از زنان خانه‌دار حین نظافت خانه، دچار آسیب‌هایی من‌جمله شکستگی دست یا پا و در برخی موارد سقوط از طبقات هنگام پاک‌کردن شیشه‌های ساختمان شده‌اند. همه این اتفاقات ناخوشایند نشان می‌دهد که باید برای زنان خانه‌دار بیمه مطمئنی در نظر گرفت.
بیمه تأمین اجتماعی یکی از بیمه‌های مطرح و کارآمد برای همگان است. بیمه زنان خانه‌دار تأمین اجتماعی نیز یکی از همین بیمه‌ها است. این بیمه مخصوص زنان خانه‌دار در رده‌های سنی مختلف است.
همان‌طور که می‌دانید بانوان خانه‌دار در گذر زمان به انواع بیماری‌ها و حوادث دچار می‌شوند. پس داشتن بیمه تأمین اجتماعی زنان خانه‌دار برای آن‌ها اهمیت ویژهای دارد. شما می‌بایست برای داشتن این بیمه پس از عقد قرارداد از خدمات و مزایای بیمه تأمین اجتماعی مورد نظر استفاده کنید.
برای ثبت‌نام بیمه تأمین اجتماعی زنان خانه‌دار می‌بایست با مراجعه به یکی از شعب سازمان تأمین اجتماعی در محل سکونت خود به‌صورت حضوری اقدامات لازم را صورت بخشید.
کدام زنان خانه‌دار بیمه می‌شوند؟
گسترش بیمه‌های اجتماعی از اهداف کلان اجتماعی و اقتصادی کشورها محسوب می‌شود. پوشش بیمه‌ای امروز یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع است. در کشور ما نیز برنامه گسترش و تعمیم بیمه آحاد جامعه از جمله بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد، زنان، دانشجویان و... از چند سال پیش در دستور کار سازمان تأمین اجتماعی قرار گرفته است. بیمه و تأمین امنیت اجتماعی و اقتصادی یکی از مطالبات همیشگی جامعه بانوان بوده است. در این راستا سازمان تأمین اجتماعی با معرفی بیمه زنان و دختران به مطالبه آن‌ها پاسخ داده است.
بیمه زنان خانه‌دار از آذر سال ۱۳۸۷ آغاز شد. در این تاریخ هیئت‌مدیره سازمان تأمین اجتماعی این نوع بیمه را در ذیل بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد تصویب کرد و مصوبه مربوطه به تمامی واحدهای اجرایی این سازمان ابلاغ شد. این نوع بیمه بر اساس خوداظهاری است و متقاضی می‌تواند راساً درخواست انعقاد قرارداد دهد و با پرداخت حق بیمه مقرر از خدمات تأمین اجتماعی برخوردار شود. مقصود این نوع بیمه، تمامی زنان و دختران کشور است که در رده سنی بین ۱۸ سال تا ۵۰ سال قرار دارند و بدون هرگونه سابقه حق‌بیمه قبلی می‌توانند از حمایت‌های تأمین اجتماعی شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی، بازماندگی و خدمات درمانی برخوردار شوند.
گامی برای رفاه زنان خانه‌دار
ایجاد رفاه و عدالت از مهم‌ترین اهداف سیاست‌های کلان کشور است. هم‌چنین در جامعه اسلامی ما شأن و کرامت برای آحاد جامعه به‌ویژه زنان دیده شده است. از طرفی اصل ۲۹ قانون اساسی که مهم‌ترین و بنیادی‌ترین استراتژی و راهبرد کشور در حوزه تأمین اجتماعی است و بیانگر اهمیت آن در نزد ارکان کشور و آحاد مردم است بر تعمیم بیمه در جامعه تاکید کرده است. ماده یک قانون تأمین اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴ اجرا، تعمیم و گسترش انواع بیمه‌های اجتماعی را برای همه اقشار به‌عنوان تکلیف قانونی عنوان کرده است.
در مجموع در راستای تحقق این موضوع بیمه گروه‌های مختلف مورد دستور قرار گرفته است. یکی از این گروه‌ها زنان هستند که در کارگاه‌های مشمول تأمین اجتماعی شاغل نیستند اما متقاضی بیمه هستند. بدین‌منظور بیمه زنان و دختران شکل گرفت. جایگاه تأمین اجتماعی برای بیمه زنان خانه‌دار همانند جایگاه شاغلین در کشور است. بیمه‌شدگان اجباری با پرداخت حق بیمه توسط کارفرمایان بیمه می‌شوند اما بیمه‌شدگان با ماهیت اختیاری از جمله متقاضیان بیمه زنان و دختران راساً مبادرت به بیمه‌پردازی می‌کنند. تأمین امنیت اقتصادی زنان به‌خصوص در دوران پیری و ازکارافتادگی از مزایای بیمه برای زنان است که می‌توانند از همه این مزایا حسب حق بیمه پرداختی خود بهره‌مند شوند.
