تحریریه زندگی آنلاین : ویروس کرونا در سراسر جهان صحنه‌های دلخراش مرگ مبتلایانی را به همراه آورده که عزیزانشان امکان سوگواری و تدفین مناسب برای آنها را نداشته‌اند. این تصاویر باعث هراس نه فقط از مرگ، بلکه از مردگان نیز شده است زیرا این نگرانی وجود دارد که ویروس عامل بیماری پس از مرگ افراد مبتلا پخش شود و از اجساد مردگان به زنده‌ها سرایت کند. آیا اجساد کسانی که به خاطر ابتلای به ویروس کرونا مرده‌اند می‌تواند عامل انتقال این ویروس باشد؟ آیا برگزاری مراسم تدفین جایز است؟ آیا روش مناسب برای تدفین اجساد این افراد خاکسپاری است یا سوزاندن؟ از آنجا که ویروس کرونا یک عامل بیماری‌زای جدید است، بسیاری از جنبه‌های آن هنوز شناخته نیست اما در اینجا آنچه را که تاکنون درباره رفتار با اجساد مبتلایان می‌دانیم شرح می‌دهیم.
بیشتربخوانید:
افرادی که واکسن کرونا تزریق کردند، می‌توانند خون اهدا کنند؟
آیا اجساد می‌توانند ویروس کووید-۱۹ را منتقل کنند؟
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، اگر ملاحظات بهداشتی و ایمنی لازم رعایت شود، دلیلی وجود ندارد که از انتشار ویروس کرونا از طریق اجساد درگذشتگان در اثر ابتلای به آن هراسان باشیم. ویروس عامل بیماری از طریق ذرات مایعات تنفسی انسان که مثلاً هنگام صحبت، عطسه و سرفه کرده پراکنده می‌شود به دیگران انتقال می‌یابد. اما این ویروس می‌تواند روی بعضی از سطوح برای چندین روز زنده بماند. ویلیام ادو-کرو، سخنگوی سازمان بهداشت قاره آمریکا چند روز پیش در یک نشست خبری گفت که «تا این تاریخ، شواهدی وجود ندارد که نشان دهد ویروس کرونا از اجساد مردگان به افراد زنده سرایت کرده است.»
آیا ویروس در جسد زنده می‌ماند؟
آقای ادو-کرو در عین حال افزود: «با این‌همه این گفته به معنی آن نیست که جسد فرد درگذشته از این بیماری آلوده به ویروس نیست و شما می‌توانید آن را ببوسید یا از این قبیل رفتاری داشته باشد بلکه لازم است در سوگواری برای مردگان خویشتن‌داری به خرج داده و ملاحظات ایمنی و بهداشتی به‌خوبی رعایت شود.» در توصیه‌های بهداشتی سازمان بهداشت جهانی که در ماه مارس منتشر شد آمده است: «مگر در موارد تب همراه با خونریزی (مثلاً در بیماری‌های ابولا و مابگبورگ) و وبا، اجساد مبتلایان معمولاً عفونت‌زا نیست. فقط ریه مبتلایان به آنفلوانزای فراگیر ویروس کرونا اگر هنگام کالبدشکافی به‌طور مناسب لمس نشود می‌تواند باعث عفونت شود. در غیر این صورت، کالبد مردگان ناقل بیماری نیست.» در عین حال ریه‌ها و سایر اندام‌های اجساد کسانی که در اثر بیماری‌های حاد تنفسی جان می‌دهند می‌تواند همچنان حاوی ویروس زنده باشد. این ویروس‌ها ممکن است در جریان کالبدشکافی یا شستشوی اندام‌های داخلی آزاد و پراکنده شود. خویشان و آشنایان کسانی که در اثر ابتلای به کووید-۱۹ جان داده‌اند باید اطمینان حاصل کنند که کسانی که جسد را برای تدفین آماده می‌کنند، مثل کارکنان خدمات کفن‌ودفن، به‌خوبی در این مورد آموزش‌دیده و حفاظ مناسب دارند.
بیشتربخوانید:
کرونا باعث ناشنوایی عصبی می‌شود
آیا تشییع جنازه و خاکسپاری مجاز است؟
در بعضی مناطق، تعداد زیاد تلفات مرتبط با ویروس کرونا باعث بروز بحران در بخش کفن‌ودفن شده است. ضمناً به خاطر رعایت ضوابط فاصله‌گیری اجتماعی، بعضی از کشورها برگزاری مراسم سوگواری مردگان را ممنوع کرده‌اند در حالیکه بعضی دیگر اجازه برگزاری این مراسم را البته با تعداد کم حاضران داده‌اند. سازمان بهداشت جهانی گفته است که دوستان و خویشان فرد درگذشته می‌توانند جنازه را از نزدیک نگاه کنند مشروط بر اینکه ضوابط و شرایط خاصی رعایت شود. این سازمان توصیه کرده است: «حاضران نباید به جنازه دست بزنند یا آن را ببوسند و باید پس از حضور در نزدیکی جنازه دست خود را به‌طور کامل با آب و صابون بشویند؛ در جریان برگزاری مراسم هم باید شرایط فاصله‌گیری اجتماعی به‌طور کامل رعایت شود.» افراد دارای نشانه‌های بیماری‌های تنفسی نباید در چنین مراسمی شرکت کنند و درصورتی‌که حضور دارند، باید جهت جلوگیری از انتشار ویروس، حتماً ماسک به کار ببرند. سازمان بهداشت جهانی تأکید دارد که افراد بالای ۶۰ سال و کسانی که مبتلا به بیماری‌های ضعف سیستم ایمنی بدن هستند حتماً باید از هرگونه تماس و نزدیک شدن به جسد فرد مبتلا خودداری ورزند.
جنازه را می‌تواند دفن کرد یا باید سوزاند؟
سازمان بهداشت جهانی گفته است که هر دو شیوه خاکسپاری و سوزاندن قابل قبول است. این سازمان در گزارش خود نوشته است: «این توهم وجود دارد که جسد فردی که از یک بیماری مسری مرده است باید سوزانده شود اما این نظر درست نیست. سوزاندن جسد به باورهای فرهنگی و منابع موجود بستگی دارد.» در عین حال، کسانی که به هر نحوی با جنازه فرد تماس دارند، مثلاً آن را در قبر می‌گذارند، باید دستکش حفاظتی بپوشند و قبل و بعد از خاتمه کار و دور انداختن دستکش در محل مناسب، دست خود را با آب و صابون به‌طور کامل و به شیوه درست بشویند. سازمان بهداشت جهانی همچنین گفته است که نیازی نیست جسد مردگان از کوید-۱۹ با تعجیل دفن شود. همچنین لازم نیست که اقلام و لباس‌های فرد مبتلا سوزانده و معدوم شود هر چند ضرورت دارد که هنگام جابجا کردن آنها حتماً دستکش مورد استفاده قرار گیرد. قبل از استفاده از این اقلام هم باید آنها را به‌طور کامل با مایع شوینده، محلول اتانول ۷۰ درصد یا مایع سفیدکننده ضدعفونی کرد. می‌توان لباس‌های فرد مبتلا را در ماشین لباسشویی و با استفاده از مواد شوینده معمولی البته در حرارت بالا (۶۰ تا ۹۰ درجه سانتی‌گراد) شست یا در یک طشت بزرگ در محلول آب صابون و آبجوش قرار داد و به‌منظور جلوگیری از پراکندن قطرات آب به اطراف، با یک چوب بلند آن را به هم زد.
بیشتربخوانید:
رژیم غذایی نابودگر کرونا را بشناسید
تاثیرات کافئین بر خواب
ممکن است فکر کنید بهتر است که در هنگام بیدار شدن از خواب و برای احساس هوشیاری بیشتر مقداری نوشیدنی کافئین دار بخورید اما لازم است بدانید که ممکن است پس از گذشت دو هفته، اثرات منفی و طولانی‌مدت این عادت را مشاهده کنید.نوشیدنی‌های کافئین دار بعد از چند هفته سبب کاهش میزان هوشیاری افراد در حین بیداری می‌گردد و عملکرد ذهن آنها را به‌شدت کاهش می‌دهد و فرد دیگر توانایی حفظ هوشیاری خود را حتی در شرایط بحرانی مانند رانندگی نخواهد داشت.در این شرایط توانایی پردازش ذهن کاهش می‌یابد و فرد قادر نخواهد بود اطلاعات جدید را به ذهن بسپارد. همچنین ممکن است شاهد تغییر در سیستم ایمنی بدن باشید و بدن توانایی مقابله با سرماخوردگی و ویروس‌های دیگر را نداشته باشد.
همچنین احتمال افزایش خطر چاقی در طولانی مدت، بیماری قلبی، خطر سکته مغزی، خطر ابتلا به سرطان وجود دارد. بنابراین عواقب طولانی مدت انجام این کار، برای سلامتی ما بسیار مضر است.ممکن است گروهی از افراد با تصور اینکه از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی هستند چندان به علت بیمار شدن خود که ناشی از مشکلات خواب است توجه نکنند و به رویه ناسالم زندگی خود ادامه دهند و مشکلات جسمی خود را بیشتر نمایند.
