به قلم :حبیبه مرتضی ؛ کارشناس ارشد مامایی ، کارشناس برنامه سلامت باروری شبکه بهداشت و درمان گرمسار
تحریریه زندگی آنلاین : دوران بارداری دورانی است که بدن زنان دستخوش تغییرات هورمونی و فیزیکی قابل‌توجهی می‌شود. این تغییرات اغلب بر پوست و مو تأثیر می‌گذارند و ممکن است باعث ایجاد نگرانی‌های زیبایی شوند. با این حال، بسیاری از زنان باردار در مورد ایمنی اقدامات زیبایی و به ویژه لیزر درمانی در این دوران سوال دارند.
تغییرات پوست و مو در دوران بارداری
بارداری با تغییرات فیزیولوژیک متعددی همراه است که بر پوست و مو تأثیر می‌گذارند:
افزایش رشد موهای زائد: به دلیل افزایش سطح هورمون آندروژن، رشد موهای صورت، سینه، شکم و پشت ممکن است افزایش یابد.
هایپرپیگمانتاسیون: تیرگی پوست در نواحی مختلف از جمله خط میانی شکم (لینه آ نیگرا)، آرئول پستان و ملاسما (ماسک بارداری)
ترک‌های پوستی (استریا): به دلیل کشش پوست و تغییرات هورمونی
تغییرات عروقی: مانند اسپایدر آنژیوما و واریس
حساسیت پوست: پوست در دوران بارداری حساس‌تر می‌شود و ممکن است بیشتر دچار قرمزی، سوزش یا التهاب گردد .این تغییرات طبیعی هستند و در بیشتر موارد پس از زایمان بهبود می‌یابند، اما ممکن است برخی زنان به دنبال درمان‌های زیبایی در این دوران باشند.
بیشتربخوانید:
تشخیص حامگلی پوچ با سونوگرافی
لیزر درمانی در بارداری
لیزر موهای زائد: لیزر موهای زائد یکی از رایج‌ترین سوالات زنان باردار است. تحقیقات موجود نشان می‌دهند:
عدم وجود شواهد کافی: هیچ تحقیق جامعی در مورد بی‌خطر بودن لیزر موهای زائد در دوران بارداری انجام نشده است.
مکانیسم عمل: لیزر با گرم کردن فولیکول‌های مو از طریق جذب نور توسط ملانین مو عمل می‌کند. از نظر تئوری، این گرما می‌تواند خطراتی برای جنین داشته باشد.
توصیه عمومی: اکثر متخصصان توصیه می‌کنند از لیزر موهای زائد در دوران بارداری خودداری شود، به ویژه در ناحیه شکم و بیکینی
کاهش اثربخشی: تغییرات هورمونی بارداری می‌تواند چرخه رشد مو را تغییر دهد و اثربخشی لیزر را کاهش دهد.
خطرات احتمالی: شامل سوختگی، تغییر رنگدانه‌های پوست و ایجاد اسکار، به ویژه در پوست‌های تیره
اقدامات زیبایی مجاز در بارداری
برخی روش‌های زیبایی در دوران بارداری بی‌خطر محسوب می‌شوند:
فیشیال: تمیز کردن و مرطوب کردن پوست صورت
میکرودرم ابریژن: لایه‌برداری ملایم پوست
درماپلنینگ: برداشتن موهای زائد صورت با تیغ مخصوص
وکسینگ: بی‌خطر است، اما ممکن است به دلیل حساسیت پوست دردناک‌تر باشد.
اقدامات زیبایی ممنوع در بارداری
برخی روش‌های زیبایی به دلیل خطرات احتمالی برای جنین در بارداری توصیه نمی‌شوند:
تزریق بوتاکس و دیسپورت: به دلیل عدم اطمینان از عبور آن از جفت
پرکننده‌های پوستی (فیولر): مانند ژل هیالورونیک اسید
پیل‌های عمیق: مانند پیل TCA یا سالیسیلیک اسید
اسکلروتراپی: تزریق برای درمان واریس
لیپوساکشن و بادی کانتورینگ: به دلیل استفاده از بی‌حسی و خطرات مرتبط
تاتو و میکروپیگمنتیشن: به دلیل خطر عفونت و عدم اطلاع از اثرات جوهر بر جنین
بیشتربخوانید:
فرزندآوری گرفتار باورهای غلط
توصیه‌های کلی برای اقدامات زیبایی در بارداری
اولویت سلامت جنین: هر اقدام زیبایی غیرضروری بهتر است تا پس از زایمان به تعویق افتد.
مشورت با پزشک: قبل از انجام هرگونه اقدام زیبایی با پزشک زنان یا متخصص پوست مشورت کنید.
اجتناب از سه ماهه اول: در صورت ضرورت، اقدامات به سه ماهه دوم موکول شوند.
پرهیز از بی‌حسی موضعی: به ویژه در مقادیر زیاد یا انواعی مانند مپیوکائین و بوپیوکائین.
توجه به تغییرات پوست: پوست در بارداری حساس‌تر است و ممکن است واکنش‌های متفاوتی نشان دهد.
دوران شیردهی
پس از زایمان، بسیاری از محدودیت‌ها برداشته می‌شوند، اما همچنان باید احتیاط کرد:
لیزر موهای زائد: در نواحی دور از سینه بی‌خطر است.
بوتاکس و فیولرها: اطلاعات کمی در مورد انتقال به شیر مادر وجود دارد، اما خطر آن کم تخمین زده می‌شود.
رتینوئیدها و هیدروکینون: همچنان باید پرهیز شود.
اسکلروتراپی: بهتر است تا پایان شیردهی به تعویق افتد.
محصولات مراقبت از پوست در بارداری
مواد ممنوعه مراقبت از پوست در بارداری
رتینوئیدها: شامل رتینول، ترتینوئین (Retin-A)، آداپالن (Differin) و ایزوترتینوئین (آکوتان) که با ناهنجاری‌های جنینی مرتبط هستند.
هیدروکینون: ماده روشن‌کننده پوست که جذب سیستمیک بالایی دارد.
اسید سالیسیلیک خوراکی: اما انواع موضعی با غلظت زیر 2 درصد بی‌خطر است.
مواد آرایشی غیراستاندارد و بی‌نام: که ممکن است حاوی مواد مضر باشند.
مواد بی‌خطر مراقبت از پوست در دوران بارداری
اسید گلیکولیک و لاکتیک: در غلظت‌های پایین
اسید آزلائیک: برای درمان آکنه و ملاسما
بنزوئیل پراکسید: در مقادیر محدود و با مشورت پزشک
هیالورونیک اسید: برای آبرسانی پوست
ضدآفتاب‌ها: برای پیشگیری از ملاسما و محافظت از پوست
نتیجه‌گیری
بارداری دوران خاصی است که نیازمند مراقبت‌های ویژه می‌باشد. اگرچه بسیاری از زنان ممکن است نگران تغییرات پوست و موی خود در این دوران باشند، اما ایمنی جنین باید اولویت اصلی باشد. اکثر اقدامات زیبایی تهاجمی مانند لیزر درمانی، به ویژه لیزر موهای زائد، بهتر است تا پس از زایمان به تعویق افتند. برای مشکلات پوستی در بارداری، روش‌های ملایم و کم‌خطر موجود هستند و همیشه مشورت با پزشک متخصص می‌تواند بهترین راهنمایی را ارائه دهد. به خاطر داشته باشید که بسیاری از تغییرات پوست و مو در بارداری موقتی هستند و پس از زایمان بهبود می‌یابند. صبر و حوصله و استفاده از روش‌های بی‌خطر می‌تواند این دوران را برای شما و جنین‌تان به سلامت بگذراند.
منابع در دفتر مجله موجود است.
