زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

د‌کتر الهام اکبری : جراح و متخصص زنان و زایمان ؛ فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته

تحریریه زندگی آنلاین : زنان در طول بارداری ممكن است به طور مکرر دچار حساسیت و آلرژی شوند. آلرژی پوستی و حساسیت غذایی در دوران بارداری پس از خوردن مواد غذایی آلرژی‌زا و یا تماس با مواد شوینده و عطری با علائمی مانند کهیر، خارش پوست، ورم لب‌ها، سوزش دهان، قرمزی پوست، اگزما، حالت تهوع، سرگیجه، گرفتگی بینی، خس‌خس سینه و تنفس سخت بروز می‌کند. حتی در كسانی كه تا به حال دچار آلرژی نشده‌اند نیز مشکلی به نام «ورم غشاء مخاطی بینی» وجود دارد که با بارداری در ارتباط است و علت بروز آن هورمون‌های موجود در بدن مادر باردار است که در دوران بارداری به اوج خود می‌رسند. زنان باردار در طول دوره طبیعی بارداری مشکلاتی چون احتقان و گرفتگی بینی را تجربه می‌نمایند كه به این حالت «رینیت بارداری» گفته می‌شود. افزایش جریان خون و میزان تولید موکوس در طول دوره بارداری و همچنین تغییرات هورمونی از عوامل اصلی رینیت بارداری است. رینیت باردرای به طور معمول حدود دو هفته بعد از زایمان برطرف می‌شود، اما به دلیل حساسیت دوره بارداری، پیش از هرگونه اقدام برای رفع و درمان آلرژی باید برای علت‌یابی دقیق، کنترل و درمان به پزشک متخصص مراجعه شود و از مصرف داروها و اسپری‌های ضدآلرژی بدون مشورت با پزشک معالج، پرهیز گردد.

 بیشتربخوانید:

راه حل کاهش حساسیت به خشکبار در کودکان

حساسیت پوستی در دوران بارداری

حساسیت پوستی در دوران بارداری ممکن است به صورت خارش و زخم روی پوست بدن خود را نشان دهد. حساسیت بالای بدن مادر باردار و ترشح زیاد هورمون‌های بارداری ممکن است به صورت واکنش‌های حساسیتی نسبت به صابون، کرم و عطر خود را نشان دهد، در حالی که ممکن است مادر قبل از بارداری هیچ حساسیتی نداشته باشد. از بین بردن موضعی علائم حساسیت بهترین درمان برای این مشکل است.

علائم رایج  آلرژی غذایی

اغلب علائم رایج آلرژی غذایی عبارتند از:

 سوزش دهان؛

 کهیر، خارش یا اگزما در نقاط مختلف بدن؛

 ورم لب‌ها، ورم صورت، زبان و گلو یا بخش‌های دیگر بدن؛

 خس‌خس و گرفتگی بینی یا تنفس سخت؛

 درد شکمی، اسهال، حالت تهوع یا استفراغ؛

 سرگیجه، گیجی و یا غش؛

اگر در دوران بارداري حساسیت مادر با خوردن مواد غذایی آلرژی‌زا افزایش یابد، خوردن آنها در دوران شیردهی نیز روی مادر و کودک تاثیر می‌گذارد. شايع‌‌ترين آلرژن‌هاي غذايي در كودكان پروتئين‌هاي شير گاو است كه در لبنيات و گوشت گاو موجود است. برخي از كودكان شيرخوار به مواد خاصي از جمله شير گاو آلرژي دارند كه مادر بايد از خوردن اين آلرژن در طول 2 سال شيردهي، امتناع كند. اگر کودک پس از خوردن شير مادر، علائم حساسیت از خود نشان داد از جمله مشکل در تنفس، ورم صورت و لب‌ها، استفراغ شدید و اسهال، شرایط اورژانسی است و بايد سريعا به پزشك يا بيمارستان مراجعه شود.

 بیشتربخوانید:

تغذیه پس از زایمان

رینیت آلرژیک (آلرژی فصلی) در دوران بارداری

همان‌طور که بيان شد علائم احتقان و گرفتگی بینی از جمله شایع‌ترین عوارضی است که زنان باردار در دوران حاملگی خود به آن مبتلا می‌شوند كه اغلب آلرژیک نمی‌باشد، اما در صورت ابتلای قبلی فرد به رینیت آلرژیک (آلرژی فصلی)، ممکن است علائم این نوع رینیت در دوران بارداری به خصوص در فصول گرده‌افشانی گیاهان افزایش یابند. این علائم در اواخر تابستان و پاییز، زمانی که علف‌ها و گیاهان در رشد هستند، شدت می‌یابد. افرادی که دچار آلرژی فصلی هستند از واکنش شدید سیستم ایمنی بدن خود رنج می‌برند، چرا که بدنشان ماده شیمیایی به نام هیستامین تولید می‌کند. هیستامین موجب بروز علائمی از قبیل آبریزش بینی، خارش چشم، عطسه و در برخی موارد علائمی شبیه به خس‌خس سینه می‌شود. رینیت بارداری اغلب مدتی بعد از زایمان برطرف می‌شود. همچنین علائم رینیت آلرژیک در اثر تماس با عوامل حساسیت‌زا (آلرژن‌ها) مانند هیره (مایت) گردوغبار منزل و یا گرده گیاهان، تشدید می‌شوند. درمان رینیت آلرژیک در دوران بارداری با نظر پزشک صورت مي‌گيرد.

حساسيت غذايی در دوران بارداری و شيردهی

حساسیت غذایی در بارداری نوعی پاسخ سیستم ایمنی بدن است که به دنبال مصرف یک ماده غذایی خاص ایجاد می‌شود و حتی مصرف مقدار کمی از غذاهای آلرژی‌زا مي‌تواند سبب بروز علائمی مانند: مشکلات بلع، کهیر و ورم راه‌های تنفسی گردد. حساسیت غذایی در برخی از افراد ممکن است باعث بروز علائم بسیار شدیدتر شود. اگر مادر باردار دچار حساسیت شدید آنافیلاکسی (Anaphylaxis) شود، به طوری که تنفس او را دچار مشکل کند، باید فورا به کلینیک یا بیمارستان مراجعه نمايد. این حساسیت با علائمی مانند گرفتگی و تنگی نفس، ورم گلو، افت فشار خون، سرگیجه و عدم هوشیاری همراه است، البته حساسیت غذایی در دوران بارداری به سادگی با مشکلات شایع دیگری به نام عدم تحمل غذایی، حالت تهوع، سوزش سردل و استفراغ اشتباه گرفته می‌شود؛ در حالي كه عدم تحمل غذایی از علائم طبیعی بارداری به شمار می‌رود و مشکل کم‌اهمیت‌تری است که در آن سیستم ایمنی درگیر نمی‌شود. بسیاری از این موارد علائم حساسیت غذایی در عرض چند دقیقه تا یک ساعت بعد از خوردن غذای ممنوعه و آلرژی‌زا ظهور می‌کند.

نکات مهم در کنترل و پیشگیری از آلرژی‌ها در دوران بارداری

 پرهيز از تماس با عوامل حساسیت‌زا؛

 استفاده از اسپری‌های سالین (آب نمک استریل) برای بهبودی و کاهش احتقان بینی؛

 دوري از حیوانات خانگی؛

 جارو کشیدن در فواصل کوتاه با جاروبرقی‌های مجهز به فیلتر هپا؛

 تهویه‌های هوا برای کنترل رطوبت هوا و همچنین حذف عوامل حساسیت‌زا از هوای تنفسی در خانه؛

 بسته نگاه داشتن پنجره‌ها به خصوص در فصول گرده‌افشانی گیاهان؛

 استفاده از ماسک مناسب برای مواقعی که قصد خروج از خانه را دارید.

 تعویض لباس‌ها و دوش گرفتن و شستشوی موهای سر، بعد از مراجعت به خانه از محیط بيرون؛

 پرهیز از مصرف هرگونه دخانیات.