د‌کتر لاد‌ن سیفی؛ متخصص زنان و زایمان
تعریف
درجه حرارت 38 درجه سانتیگراد و بالاتر را تب می‌نامیم.
روش اندازه‌گیری
ابتدا حرارت‌سنج جیوه‌ای زیر زبانی را تا کمتر از 37 درجه پایین می‌آوریم.
سپس به مدت 2 دقیقه در زیر زبان قرار می‌دهیم، و پس از در آوردن از دهان بلافاصله می‌خوانیم و با قید ساعت آن را می‌نویسیم، مثلا 6 عصر درجه حرارت 38/1 و این کار را در 24 ساعت حداقل 4 بار به فاصله هر 6 ساعت تکرار می‌کنیم.
اگر در این 4 نوبت درجه حرارت حداقل 38 درجه بود، یعنی با تب مواجه هستیم و باید اقدامات ویژه تب انجام شود.
چرا باید از ترمومتر استفاده کرد؟ آیا با دست زدن به پوست بدن فرد نمی‌شود فهمید که تب دارد؟
خانم حامله به دلیل ترشح هورمون پروژسترون در ابتدا از جسم زرد تخمدان و سپس از جفت، که هورمونی حرارت‌زا است احساس گرما می‌کند و ممکن است حتی پوستش گرم‌تر از قبل از حاملگی‌اش باشد، ولی این حالت تب نیست و درجه حرارت زیر زبانی این افراد قطعا نرمال است.
در ضمن تعیین میزان دقیق درجه حرارت بالا (تب) و اضافه شدن آن مثلا از 38 به 39 یا از 38 به 38/1 به تشخیص و درمان کمک می‌کند.
علل تب در حاملگی
1- ابتلا به برخی بیماری‌ها
فرد حامله مثل زمانی که حامله نبود، ممکن است دچار بیماری تنفسی، سرماخوردگی، آنفلوانزای فصلی، عفونت ریه و ... بشود.
2- عفونت گوارشی در اثر ویروس‌ها یا باکتری‌ها مثل مسمومیت‌های غذایی.
3- عفونت ادراری
این عفونت در خانم‌های حامله شایع‌تر از افراد غیر حامله است و چاقی فرد حامله یکی از علل زمینه‌ساز آن است.
4- ابتلا به عفونت‌هایی مثل سرخک، سرخجه و آبله‌مرغان
این موارد، تب همراه با ضایعات جلدی دارند و در افرادی که واکسینه نشده‌اند، اتفاق می‌افتند، لذا قبل از اقدام به حاملگی توصیه می‌کنیم که این واکسن‌ها را در صورت عدم ابتلا و عدم واکسیناسیون، بزنند.
5- عفونت‌های دندان، سینوس‌ها، مننژیت و زخم‌های جلدی
این موارد هم می‌توانند از علل تب باشند.
6- دستکاری‌های داخل رحمی و یا پارگی کیسه آب
گاه علت تب در حاملگی مربوط به دستکاری‌های داخل رحمی و یا پارگی کیسه آب است. دستکاری‌های رحمی در موارد اقدام به سقط‌های غیر قانونی صورت می‌گیرد.
پارگی کیسه آب می‌تواند به دنبال تب با علت مثلا عفونت ادراری یا تنفسی و ... ایجاد شود و یا کیسه آب که پاره شد خودش به صورت اولیه منجر به تب شود.
این حالت به دلیل عفونت آندومتر رحمی است و برای مادر و جنین بسیار خطرناک می‌باشد.
عوارض تب در حاملگی
تب در سه ماهه اول می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های قلبی یا ناهنجاری در صورت مثلا شکاف کام و شکاف لب شود.
گاه تب منجر به سقط جنین می‌شود. تب در سه ماهه دوم و سوم احتمال زایمان زودرس را بالا می‌برد.
اقدامات درمانی
اگر تب خفیف در حد 38 درجه مثلا به دلیل سرماخوردگی باشد، این اقدامات عبارتند از:
1- استراحت در منزل
2- مصرف مایعات فراوان شامل آبمیوه تازه (نه صنعتی)، شیر، آب گوشت و مرغ، سوپ و آب ولرم
3- خنک کردن بدن با دستمال مرطوب خنک (نه سرد) بدون افزودن الکل
4- مصرف استامینوفن ساده بدون کدئین توصیه می‌شود.
اگر با اقدامات فوق تب بیش از یک روز ادامه داشت برای پیگیری علت و درمان باید به پزشک مراجعه کرد.
اگر علت تب مسمومیت غذایی یا عفونت ادراری باشد، مراجعه سریع‌تر به پزشک توصیه می‌شود.
کم‌آبی بدن به دلیل تب یا اسهال برای مادر و جنین مضر است.
پیشگیری
1- تکمیل واکسیناسیون قبل از اقدام به بارداری
2- اصلاح خرابی دندان‌ها و درمان عفونت‌هایی مثل سینوزیت و عفونت ادراری قبل از حاملگی
3- تزریق واکسن آنفلوانزای فصلی که در هر حاملگی از مهر ماه تا اردیبهشت ماه باید زده شود، لذا شامل حاملگی در همه فصل‌ها می‌شود.
4- پرهیز از تماس با افراد سرماخورده یا مبتلا به عفونت‌های تنفسی
تب در دوران حاملگی باید جدی گرفته شود. خود درمانی و مصرف جوشانده و تاخیر در مراجعه به پزشک می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری شود.
بیشتر بخوانید:
