مینا عبدالهی و نیاز محمدزاده هنرور
طی سالهای اخیر میزان حاملگیهای چندقلو افزایش یافته و همچنان در حال افزایش است. بخشی از این امر میتواند به دلیل استفاده روزافزون از داروهای باروری و گرایش به بارداری در سنین بالاتر باشد.
میزان افزایش وزن
نیازهای تغذیهای مادران باردار چندقلو با مادری که تکقلو باردار است و حتی با مادران باردار دوقلو متفاوت میباشد. میزان افزایش وزن در طول دوران بارداری در حاملگیهای چندقلو تقریبا 25 تا 30 کیلوگرم بسته به تعداد جنینهای داخل رحم است، در حالیکه این میزان در مادران تکقلو 12/5 تا 17/5 کیلوگرم میباشد. در بارداریهای دوقلو نیز افزایش وزن 20 تا 22/5 کیلو گرم میباشد.
نكات
مادران توجه داشته باشند که روزانه به میزان کافی آب بنوشند، زیرا كم آب شدن بدن میتواند خطر بروز زایمان زودرس را افزایش دهد.
هرچند ورزشهای مناسب در دوران بارداری توصیه میشوند، ولی در مادرانی که چندقلو باردار هستند لازم نیست برنامه ورزشی خاصی داشته باشند و پیادهروی کوتاه و منظم کفایت میکند.
كالری و مواد مغذی مورد نیاز
بطور کلی به ازای هر جنین داخل شکم، مادر باید 300 کیلوکالری در روز به انرژی دریافتی خود اضافه کند، بعنوان مثال اگر مادر دوقلو باردار است، باید 600 کیلوکالری به برنامه غذایی معمول روزانه خود اضافه کند، لذا ممکن است میزان کالری مصرفی مادر به 2800 کیلوکالری در روز برسد. در نتیجه در صورتی كه سه قلو حامله هستید، باید روزانه 900 كیلوكالری اضافه مصرف كنید، كه بدین ترتیب میزان كالری مصرفی روزانه شما به 3100 كیلوكالری در روز خواهد رسید.
با افزایش ماههای حاملگی دریافت کالری نیز افزایش مییابد، ولی مادر باید مراقب افزایش وزن خود باشد، زیرا افزایش وزن بیش از حد عواقب سوء نیز بدنبال دارد. توصیه میشود 5 وعده غذایی در روز مصرف کنید، 3 وعده اصلی بعلاوه 2 میانوعده تا از مصرف کالری کافی اطمینان حاصل شود. میزان پروتئین نیز باید افزایش یابد.
بطور کلی به ازای هر جنین اضافه مادر باید روزانه 25 گرم پروتئین اضافه مصرف کند. یک رژیم غذایی متنوع و شامل انواع گروههای غذایی میتواند کالری و پروتئین کافی برای مادر و رشد جنین را فراهم آورد. مصرف روزانه شیر و لبنیات (حداقل 3 تا 4 واحد در روز)، انواع گوشت، تخممرغ، حبوبات، نان و غلات کامل، و مقادیر کافی میوه و سبزیجات و نیز مصرف ماهی (2 تا 3 بار در هفته) رشد جنینها را تقویت میکند.
مكملها
در دوران بارداری مصرف برخی ویتامینها و مکملها نظیر فولیک اسید و آهن ضرورت پیدا میکند. این مسأله در مادرانی که چندقلو باردار هستند، اهمیت ویژهای دارد، زیرا نیاز آنها به مواد مغذی متفاوت بوده و لازم است دریافت برخی مواد مغذی نظیر آهن جهت تامین نیاز جنینهای اضافهای که در شکم دارند، بیشتر از سایر مادران باردار باشد.
هرچند که مصرف مکمل مولتیویتامین معمولا در این مادران توصیه میشود، ولیکن این مسأله نباید سبب شود که مادران سرخود و یا به توصیه اطرافیان از مکمل مولتیویتامین استفاده کنند، بلکه باید با تجویز پزشک و در صورت نیاز باشد، زیرا افزایش دریافت برخی مواد مغذی نه تنها اثرات مفیدی بدنبال نخواهد داشت، بلکه سلامت مادر و جنین را میتواند تهدید کند.