اُدْکُلُن یا اُدُکُلُن یا اُدوکُلُن (به فرانسوی: eau de Cologne) (فرانسوی: [o d(ə) kɔlɔɲ]) عطری است که در کلن آلمان به وجود آمده‌است. این واژه در لغت به معنای «آبِ کُلن» است. این معجونِ محبوب اولین بار توسط یوهان ماریا فارینا در سال ۱۷۰۹ ترکیب شد. معمولاً به عطرهایی که در ترکیبشان ۲ تا ۵ درصد پرفیوم استفاده می‌شود، از لحاظ فنی ادکلن می‌گویند. در ترکیب ادکلن ، الکل نیز به کار می‌رود.
ادکلن چیست ؟
تعریف ادکلن : رایحه مطبوعی که در هوا پراکنده شده و به مشام می رسد را ادکلن می گویند.
ادکلن متشکل از روغنهای اساسی یا همان اسانس های روغنی، ترکیبات ادکلن، ثابت کننده و نگهدارنده و الکل می باشد. معمولا روغن ها و اسانس ها از طریق تقطیر گلها، گیاهان و سبزیجات و علف ها بدست می آید .
اگر نتوان بوسیله تقطیر اسانس گیری کرد می توان بوسیله روغن های جاذب انجام داد ، به طور مثال در گل یاس ، اسانس گیری توسط روغن های جاذب انجام می گیرد یعنی عمل استخراج توسط موم ها از راه جذب مواد ادکلن بداخل موم و سپس استخراج و تفکیک روغن بدبو بوسیله الکل انجام می گیرد.
مواد شیمیایی ادکلن نیز در ساخت ادکلن نقش دارند. وظیفه ترکیب و متصل کردن ادکلن های گوناگون را ثابت کننده ها به عهده دارند که شامل عنبر ، بلسان (یا همان درخت گل حنا )، شیره غدد بودار آهو یا همان مشک ( که نــوع غلیظ آن بدبو بوده ولی در محلول الکل به عنوان عامل نگهدارنده کاربرد دارد.) و میزان الکل افزوده بستگی به نوع ادکلن به مقدار متفاوت می باشد.
انواع ادکلن ( Cologne )و اصطلاحات آن
ادکلن متشکل از ۷۵ تا ۹۵ درصد الکل طبیعی و اسانس های مختلف می باشد که میزان تفاوت همین درصد الکل و اسانس اصطلاحات متفاوت را به ادکلن می دهد که عبارتند از :
پرفیوم (Perfume) : پرفیوم ها بهترین و با دوام ترین نوع ادکلن ها که متشکل از ۲۲-۴۰ درصد اسانس می باشد و در عین حال گرانترین نوع ادکلن می باشند.
ادو پرفیوم (Eau de perfume ) : ادو پرفیوم ها رتبه دوم ادکلن ها را دارند که متشکل از ۱۵-۲۱ درصد اسانس می باشد ، ماندگاری مناسبی دارد و البته به گرانی پرفیوم نیست.
ادوتویلت (Eau de toilette ) : ادو تویلت ها رتبه سوم ادکلن ها را دارند که متشکل از ۶-۱۴ درصد اسانس می باشد. بوی ملایمی دارند و چندین بار در روز باید از آن استفاده کرد.
ادکلن (Eau de Cologne) : ادکلن ها رتبه چهارم ادکلن ها را دارند که متشکل از ۱-۵ درصد اسانس می باشد و ماندگاری کمتری دارند.
ادکلن متشکل از اسانس های روغنی، ترکیبات ادکلن، ثابت کننده و نگهدارنده و الکل می باشد
از جمله مواد اصلی در ساخت عطر و ادکلن می توان به موارد زیر اشاره نمود .
منابع گیاهان
1- گلها : بزرگترین منبع مواد معطر می بــاشند كه شامل گل های سرخ ، مریم ، میخك ، یاس و ابریشم هستند .
2- برگها : برگهای نعناع هندی ، بنفشه ، رزماری ، مركبات ، گوجه فرنگی و علف خشك .
3- ریشه و ساقه های زیرزمینی : ریشه درخت جوز و زنجبیل .
4- دانه ها : دانه های گشنیز ، زیره ، كاكائو ، هل و بادیان.
5- میوه ها : میوه های تمشك ، توت فرنگی ، سیب ، مركبات ، وانیل ، فلفل شیرین .
6- روغن چوب : چوب درختان سرو ، عرعر ، كاج و صنوبر .
7- پوست درختان : درخت نعناع .
8- رزین ( صمغ ) : رزین بوته كندر ، بلسان ( درخت گل حنا ) ، كاج و صنوبر .
منابع حیوانی
1- مشك : از كیسه آهوی آسیایی گرفته می شود كه مشك سنتزی ( مصنوعی ) به علت اقتصادی بودن جایگزین مشك طبیعی شده است .
2- كاستوریوم : كه از كیسه سگ آبی آمریكای شمالی به دست می آید .
3- عنبر سائل : ماده چربی مانندی كه از نهنگ عنبر به دست می آید .
4- عسل : كه از كندوی زنبور عسل به دست می آید .
منابع مصنوعی
مواد معطر ساختگی تركیبات ارگانیكی می بـاشد كـه از فـرآورده هـای نـفـتـی و یا رزین درخت كاج حاصل میگردد . مانند كومالین و لینالول .
خانواده عطرها
FRESHLY GREEN : رایحه ای كه شـبیـه عـلف و سبزه و یا برگ های تازه چیده شده میباشد ، رایحه ای پر طراوت .
ORIENTAL : رایحه كاجی و بلوطی و یا وانیلی ، رایحه ای گرم .
SPICY : رایحه گرم و تند .
WOODY : رایحه جنگل و چوب خشك تازه قطع شده .
FLORAL : رایحه گلها ، ملایم و طبیعی .
FRUITY : رایحه میوه ها بجز مركبات مانند سیب ، موز و توت فرنگی .
FUNGAL : رایحه قارچ مانند .
EARTHY / MOSSY : رایحه زمین ، جنگل و خاك .
CITRUS : رایحه مركبات مانند نارنج ، لیمو ترش و پرتغال .
TOBACCO : رایحه تنباكو .
SWEET : رایحه شیرین .
LIGHT : رایحه ملایم و سبك .
HEAVY : رایحه سنگین و گیرا .
رایحه‌های برگرفته از گلها
عطر و ادکلن‌های این گروه، از رایحه‌ای ملایم و سبک برخوردارند و حالتی زنانه و لطیف دارند. برای نمونه می‌توان به رایحه گل رز، یاسمن و شکوفه پرتقال اشاره کرد که حضور آن‌ها در ادکلن‌های برگرفته از گلها فرد را به دشت‌زارهای وسیع و شب‌های دلنشین بهاری می‌برد.
رایحه‌های برگرفته از چوب و میوه‌ها
بهارنارنج، چوب صندل و بلوط را می‌توان از رایحه‌های دلنشینی دانست که در این گروه از ادکلن‌ها زیاد استفاده می‌شود. این رایحه‌ها صلح و آرامش را در ذهن تداعی می‌کنند و دنیایی از رمز و راز را در خود نهان دارند.
رایحه‌های گیاهان
ادکلن‌هایی که مشام را تازه می‌کنند را در این گروه قرار می‌دهیم. در بیشتر این عطرها شاهد رایحه‌های نعناع، مرکبات، برگ تازه گیاهان معطر و ادویه‌جات هستیم. این ادکلن‌ها به انسان انرژی می‌‌دهند و استفاده از آن‌ها در بهبود روحیه تأثیر زیادی دارد.
ادکلن‌های آرام‌بخش
ادکلن‌هایی که در آن‌ها رایحه‌ای از وانیل، قهوه و تنباکو استفاده شده را در این گروه قرار می‌دهیم. این ادکلن‌ها گرمای منزل در شب‌های سرد زمستان را در ذهن تداعی می‌کنند و استفاده از آن‌ها برای مهمانی‌های خودمانی و مجالس غیررسمی انتخاب خوبی به نظر می‌رسد.
با در نظر داشتن گروه‌های مختلف ادکلن، فرآیند انتخاب رایحه‌ای که با مشام شما سازگاری بیشتری داشته باشد راحت‌تر خواهد شد.
ادکلن های شرقی
این قبیل ادکلن ها دارای رایحه ای گرم، تند و مادکلن هستند. درون مایه ی اصلی این ادکلن ها بوی دارچین و عنبر می دهد. این قبیل ادکلن ها معمولاً مورد انتخاب خانم هایی قرار می گیرند که در عین سادگی بسیار اصیل می باشند، فریبنده و جذاب هستند، تمایل به نمایش دادن خود دارند و بدشان نمی آید که مرکز توجه جمع قرار بگیرند.
ادکلن های خوراکی
این قبیل ادکلن ها بوی مواد غذایی می دهند. این گروه نسبت به گروه های دیگر قدمت کمتری دارد و تازه چند سال است که به بازار عرضه می شود. درون مایه ی اصلی بوی این ادکلن ها، رایحه ی شکلات و وانیل را در بر دارد. این قبیل ادکلن ها معمولاً برای خانم های خونگرم، مهربان و خانواده دوست پیشنهاد می شود.
طرز تشخیص ادکلن اصل از تقلبی از روی بسته‌بندی عطر و ادکلن
باید در بسته‌بندی عطر و ادکلن به درب شیشه، خود شیشه، جعبه‌ی ادکلن و سلفونی که روی جعبه کشیده شده نیز دقت کرد. برای بار اول که می‌خواهید خرید کنید این روش زیاد کارساز نیست.
برای تشخیص شیشه‌ی ادکلن اصل از تقلبی لازم است که قبلاً چندین بار به شیشه‌های ادکلن‌های اصل در مقابل نور نگاه کرده باشید تا حالت آن‌ها در ذهن باقی‌مانده باشد. ادکلن تقلبی وقتی‌که در مقابل نور قرار می‌گیرند داخلشان رگه‌های ظریفی دیده می‌شود درب شیشه‌ی ادکلن تقلبی اکثراً پلاستیکی است و اگر جسم تیزی روی آن بکشید (حتی گاهی با خراش ناخن) رنگ آن می‌ریزد!
دقت به نوع نوشته‌ها و فونت روی شیشه‌ی ادکلن و جعبه‌ی ادکلن مهم است. نوع نوشته‌ها و نوع فونت به‌کار رفته در محصولات تقلبی، همیشه متفاوت با نوع اصل خواهد بود.
ادکلن‌های تقلبی در درج حروف نام انگلیسی ادکلن مرتکب اشتباه می‌شوند.
بررسی ظاهری در سایت تولیدکننده ادکلن، کارساز است ولی نه همیشه، چون بعضی‌اوقات شاید داخل فروشگاه عطر فروشی هستید و عطری جدید می‌خواهید تهیه کنید.
باید به قیمت‌های نامتعارف و غیرمنطقی خیلی ارزان که با بهانه‌های مختلف ارائه می‌شوند باید دقت داشت. در تصمیم‌گیری خرید ادکلن اصل بودن آن خیلی مهم‌تر از قیمت پایین‌تر آن است.
