به قلم : فاطمه اکبریان ؛ کارشناس ارشد مدیریت امور فرهنگی
تحریریه زندگی آنلاین : نگاهی روان شناختی به پدیده ی اجتماعی بد رفتاری با همسر،تعریف، میزان شیوع، ویژگی های زنانی که مورد بد رفتاری قرار گرفته اند، ویژگی های رفتاری مردانی که همسران خود را مورد بد رفتاری قرار می دهند، علل و عوامل ایجاد کننده، روش های پیشگیری و توصیه های روان شناسی . یکی از مواردی که امروزه در جوامع بشری به وضوح دیده می شود، مقوله ای است تحت عنوان " بد رفتاری با همسر" یا " همسر آزاری"! در علم نوین روان شناسی و روان پزشکی، یکی از اختلال های روانی و روحی شایع تعریف شده " " همسر آزاری " است.
تعریف همسر آزاری
مسئله ی عمده در همسر آزاری، بد رفتاری با زن است. هر چند کتک خوردن شوهر نیز در برخی موارد گزارش شده است.
میزان شیوع بد رفتاری با همسر
حدس زده می شود که پدیده ی اجتماعی بد رفتاری با همسر در ۲ تا ۳ میلیون خانواده‌ی آمریکایی روی می دهد ( روزنامه گاردین). این وجه از خشونت خانوادگی به عنوان مسئله ای جدی شناخته شده است که فعالیت گروه های هوادار تساوی حقوق و تاکیدهای اخیر در زمینه ی حقوق مدنی در این شناسائی حائز اهمیت است. کتک خوردن زن از دست شوهر، در تمام گروه های نژادی و قومی روی داده و در تمام طبقات اجتماعی و اقتصادی مشاهده می شود. در تمام خانواده هایی که مسئله ی اعتیاد به خصوص مواد مخدر در آنها مطرح است ،به وضوح دیده می شود.
بیشتربخوانید:
شوهرم خاله زنکه چه کنم؟!
ویژگی ها و توصیف های بالینی زنانی که مورد بد رفتاری قرار گرفته اند!
زنی که مدت زیادی مورد بد رفتاری قرار گرفته باشد، می ترسد! ترس ممکن است نخستین یا فوری ترین احساس به هنگام کتک خوردن و بعد از آن باشد اما ممکن است احساسات منفی دیگری نیز وقتی شخص در معرض خطر جسمانی قرار ندارد، جلوه کند. احتمالا زن مورد بد رفتاری قرار گرفته، تردید هایی در مورد خودش پیدا می کند. ممکن است تعجب کند که آیا شایسته است که از زندگی بترسد؟ آیا می تواند خود را زنی بنامد که مورد بد رفتاری قرار گرفته است یا خیر؟ البته زنی که فکر یا احساسش مورد بد رفتاری قرار گرفته است بیشتر احتمال دارد که این احساس در او خلق شود. این قبیل زنان ،ممکن است احساس گناه داشته باشند حتی اگر خلافی نکرده باشند ! ممکن است که چنین زنی نسبت به بد رفتاری همسرش احساس مسئولیت کند زیرا امکان دارد اعتقاد داشته باشد به نحوی همسرش را تحریک کرده است! آنگاه به جای کسی که با او بد رفتاری کرده خود را شرمنده و مقصر اصلی بداند. در کنار احساس شکست، هم به عنوان یک زن و هم به عنوان یک همسر در ازدواج ممکن است احساس واقعی به دام افتادگی و ناتوانی به او دست بدهد.
ویژگی های رفتاری مردانی که همسران خود را مورد بد رفتاری قرار می دهند
این گونه مردان تمایل دارند که با خشم، عصبانیت، سوء ظن، بدبینی ، تنش، خودشان را بزرگ و مهم نشان بدهند! آنها ممکن است بر همه ی رفتارهای ناهنجار و پر خاشگرایانه ی خود سرپوش بگذارند! احساس ناامنی و بازنده بودن در بین آنان دیده می شود و ممکن است برای فرار از دست این گونه احساسات و تنش ها، در زندگی دست به اقداماتی از جمله خشونت های وحشتناک بزنند! خانه، جایی است که مرد می تواند بدون تنبیه شدن این احساسات خود را بیان کند. احساس خشم نسبت به رئیس و زدن او به طور مسلم تاوانی در پی دارد ، اما زدن همسر و بد رفتاری با او چنین تاوانی به دنبال ندارد.
احتمال بیشتری داشت که این قبیل مردان در کودکی مورد بد رفتاری قرار گرفته باشند و احتمال بیشتری داشت که شاهد بد رفتاری با همسر یا والدین خود بوده باشند. شوهرانی که زنان خود را کتک می زنند، اغلب افرادی ناپخته، وابسته و متزلزل بوده و از احساس عمیق بی کفایتی رنج می برند . پرخاشگری آنها به منظور جبران اعتماد به نفس و عزت نفس پایین شان ،رفتار آزار دهنده ای است که برای تحقیر زن های شان به کار می برند. شوهر بد رفتار، بی حوصله، تحریک پذیر و حس تهاجمی خود را که به وسیله ی دیگران برانگیخته شده است را به صورت لفظی و یا جسمی به همسر خود منتقل می کند.
بیشتربخوانید:
قابلیت های زنان در رفتار با همسر
نمونه شرح حال یک زن که مورد بد رفتاری قرار گرفته است!
" فریده هستم ۲۸ ساله و ساکن ورامین. شوهرم مدتی است که دائم مرا کتک می زند! به من بی توجهی می کند. خرجی به من نمی دهد. وقتی حرف می زنم که نیاز مالی داریم و باید برای خانه و بچه ها خرید کنم ، شروع به فحاشی و ناسزا گفتن می کند و مرا با کمر بند به باد کتک می گیرد و در زیر دست و پاهایش له می کند. به طوری تا چند روز تاب و توان راه رفتن و حرف زدن ندارم. سر و صورتم کبود و جای زخم های اوست. او بسیار بد دهن و بد بین و بد دل است. از زمانی هم که شروع به مصرف "شیشه" کرده، خشونت و بد رفتاری اش چندین برابر بیشتر از گذشته شده است. تا جایی که چند بار مرا به بیمارستان اگر همسایه ها نمی رساندند، الان دیگر زنده نبودم. روزی هزار بار آرزوی مرگ می‌کنم.
علل و عوامل ایجاد کننده ی پدیده بد رفتاری با همسر
عوامل رفتاری، فرهنگی، بین فردی و روانی، به طور کلی در ایجاد پدیده ی بد رفتاری با همسر دخالت دارند. شوهران بد رفتار اغلب از خانواده هایی بر آمده اند که رفتار خشن و خشونت آمیز در آنان عادی و طبیعی بوده و شخص از دوران کودکی شاهد کتک خوردن زن های خانواده و حتی مادر خود بوده و یا خود هدف آزار قرار گرفته است.
بیشتربخوانید:
کارهای ممنوعه بعد از دعواهای زناشویی
روش های پیشگیری و مراقبت از پدیده ی بد رفتاری با همسر
تلاش های فراوان به عمل آمده برای کمک به این قبیل زنان نه تنها شامل مراقبت فوری، حفاظت و مواظبت می شود، بلکه طرح های دراز مدتی را نیز شامل می گردد. اصولا ۳ نوع روش پیشگیری در مورد بد رفتاری با همسر وجود دارد که عبارتند از: ۱- مشاوره پیش از ازدواج که همان پیشگیری اولیه است.۲- مشاوره زناشویی برای کاهش اختلافات که پیشگیری ثانویه است.۳- فراهم آوردن امنیت، حمایت و مشاوره که پیشگیری ثالث محسوب می شود. در پایان به عنوان یک روان شناس و مشاور خانواده و روان درمانگر، توصیه می کنم که اگر زنان عزیز و گرامی سرزمین مادری ام مورد بد رفتاری قرار گرفته اند ، حتما با خانواده های خود این موضوع را در جریان بگذارند و گذشت بیجا نداشته باشند چرا که این شوهران ، انسان هایی بیمارهستند که احتمال هرگونه اتفاق ناخوشایندی از جانب آنان دور از انتظار نیست که نیست! پس اگر دیدید که رفتار های ناهنجار گونه شوهران تان به شکل بیمار گونه ای به جسم و روح و روان شما آسیب می رساند خیلی زود درصدد این باشید که با مراجع ذیصلاح قضایی و قانونی مجاز موضوع را در جریان بگذارید و در مواقع اضطراری با شماره تلفن ۱۲۳ ( اورژانس اجتماعی ) سازمان بهزیستی کشور جهت کمک رسانی تماس بگیرید و از کمک مدد کاران اجتماعی مجرب و کارآزموده سازمان بهزیستی و نیز روان شناسان و مشاوران این نهاد بهره مند شوید. به امید روزی که جغد شوم بدرفتاری با همسر از آسمان زندگانی تمامی زوج های عزیز سرزمین مادری ام برای همیشه کوچ کند و شاهد زندگی های زناشویی همراه با شادکامی و موفقیت و سلامتی و آرامش باشیم .به امید آن روز قشنگ و جاودانه! از یزدان بخشاینده روزهای خوشی را برای تان خواهانم.
بیشتربخوانید:
همسرآزاری عاطفی
