ناهید تاجالدین / نماینده دورهٔ دهم مجلس شورای اسلامی
در حال حاضر بیش از سه میلیون زن سرپرست خانوار در سراسر کشور وجود دارد و آمارهای به دست آمده نشان میدهد که طی ۱۰ سال گذشته تعداد خانوادههای دارای سرپرست زن نسبت به مردان ۵۸ درصد افزایش داشته که بیشترین دلیل آن البته طلاق بوده است.
ضمن آنکه شاهد برخی تغییرات اجتماعی از جمله میل به تجرد نیز بودهایم و در سالهای اخیر نرخ رشد خانوارهای ما 2/4 درصد و نرخ رشد جمعیتمان 1/24 بوده و این امر افزایش زنان سرپرست خانوار را در پی داشته است.
وقتی صحبت از زنان سرپرست خانوار میکنیم با چند گروه عمده مواجهیم، گروه اول خانوارهایی که در آن، مرد به طور دائمی حضور ندارد و زنان به دلیل فوت همسر یا طلاق، بیوه شدهاند یا دخترانی که ازدواج نکرده و تنها زندگی میکنند و سرپرستی خانواده را عهدهدار میشوند.
در این گروه سه دسته زن یعنی زنان مطلقه، زنان بیوه و دختران مجرد قرار دارند و هر یک از سه دسته از لحاظ اجتماعی شرایط بسیار حساسی دارند.
نکته حائز اهمیت آنجاست که ۷۱ درصد زنان مطلقه دارای فرزند هستند و بر اساس آمار ۹۰ درصد این زنان ازدواج مجدد نمیکنند و مشکلات معیشتی در این گروه از زنان سرپرست خانوار بسیار شدیدتر از دیگر زنان سرپرست خانوار است. در مورد زنان بیوه نیز باید گفت در حال حاضر و به گواه سازمان بهزیستی شش میلیون زن بیوه و یک میلیون مرد جدا شده از همسر در کشور زندگی میکنند که از این تعداد بیش از یک و نیم میلیون نفر سرپرست خانواده هستند.
این دسته نیز بسیار به لحاظ معیشتی حائز اهمیت و دارای مشکلات فراوانی هستند و عملاً بیشترین تعداد زنان سرپرست خانوار را نیز همین گروه تشکیل میدهند.
دختران مجرد نیز به لحاظ اجتماعی گروه بسیار حائز اهمیتی هستند نزدیک به ۱۰ میلیون نفر از آمار زنان کشور، دختران جوانی هستند که مجرد بوده و تاکنون ازدواج نکردهاند و بخشی از دختران این گروه نیز افرادی هستند که در گروه زنان سرپرست خانوار قرار میگیرند.
وقتی صحبت از زنان سرپرست خانوار و حمایت از این جامعه هدف میکنیم باید بدانیم کدام گروه از این زنان را و به چه صورت باید تحت حمایت قرارداد.
چه آنکه هر یک از این گروهها در میان زنان سرپرست خانوار مقتضای حمایتی خاص خود را دارند.
برای زنان مطلقه در میان زنان سرپرست خانوار باید قوانین حمایتی خاصی وضع کرد، خصوصاً آنکه شانس ازدواج این زنان یکنهم مردان مطلقه است و تقدیم لایحه حذف نام همسر از شناسنامه زنان مطلقه از سوی دولت شاید در همین جهت بوده است.
برای زنان بیوه نیز به تازگی مسئولان این حوزه، مسئله زنان بیوه را مورد توجه ویژه قرار دادهاند و این جامعه هدف در دستور کار جلسات شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی قرار گرفتهاند.
در مورد دختران مجرد، نیاز به فرهنگسازی و مدیریت تغییرات اجتماعی داریم، خانواده محور شدن حمایتهای اجتماعی شاید بتواند جلوی افزایش میل به تجرد و نیز افزایش جمعیت این طیف از زنان سرپرست خانوار را بگیرد.
در مورد زنان از کار افتاده نیز در میان زنان سرپرست خانوار، دولت باید با افزایش مستمریِ از کار افتادگان و پوششهای بیمهای خاص، حمایتها از این قشر را پررنگتر کند.
بیشتر بخوانید:
نقش خانواده در گذر ایمن از فضای مجازی
خانواده شاد پیش شرط نشاط اجتماعی