تحریریه ماهنامه بهار زندگی
انتظار به معنای صحیح
پس از بیان برداشت‌های انحرافی انتظار، اینک نوبت آن است که معنای حقیقی و سازنده انتظار از دیدگاه امام خمینی (رحمه الله) ذکر شود. از نظر ایشان انتظار به تنهایی کفایت نمی‌کند:
«همه انتظار داریم وجود مبارک ایشان را، لکن با انتظار تنها نمی‌شود بلکه با وضعی که بسیاری دارند انتظار نیست.».
از نظر امام راحل (رحمه الله) منتظر باید اعمالی را انجام دهد و شرایطی را تحصیل نماید تا انتظار حقیقتاً صدق نماید، در غیر این صورت صرف یک ادعاست. اعمالی که منتظران باید انجام دهند چنین است:
1ـ خود سازی
بخش قابل توجهی از سخنان مرحوم امام (رحمه الله)، راجع به اینست که منتظر باید پیوسته خود را در محضر امام زمان و خدا ببیند و معصیت نکند. به نظر او تزکیه نفس لازمه انتظار است:
«شما الآن تحت نظر خدا و تحت نظر امام زمان (علیه السلام) هستید. ملائکه شما را مراقبت می‌کنند، نامه اعمال شما را به امام زمان (علیه السلام) عرضه می‌دارند.».
«حالا ببینید که تحت مراقبت هستید. نامه اعمال ما می‌رود پیش امام زمان (علیه السلام) هفته‌ای دو دفعه (به حسب روایت). من می‌ترسم ما که ادعای این را داریم که تبع این بزرگوار هستیم، شیعه این بزرگوار هستیم، اگر نامه اعمال را ببیند و می‌بیند تحت مراقبت خداست نعوذبالله شرمنده بشود... نکند که خدای نخواسته از من و شما و سایر دوستان امام زمان (علیه السلام) یک وقت چیزی صادر بشود که موجب افسردگی امام زمان (علیه السلام) باشد. مراقبت کنید از خودتان، پاسداری کنید از خودتان...».
«اگر یک وقت نامه عمل یک روحانی را بردند و به امام زمان (علیه السلام) دادند و آن ملائکه الهی که بردند دادند، گفتند که این هم روحانی شماست، این‌ها پاسداران اسلام شما، و امام زمان خجالت بکشد ـ نعوذبالله.».
این که اعمال ما زیر نظر ائمه هست یا این که اعمال ما به آن‌ها عرضه می‌شود ریشه قرآنی و نیز روایی دارد. در قرآن آمده است:
اعمَلوا فسیَری اللهُ عملَکم و رسولُه و المؤمنون عمل کنید زود است ببیند خدا کردار شما را و پیمبرش و مؤمنان.
در روایت‌ها آمده که مقصود از «مؤمنون» ائمّه معصوم هستند. پس خدا، رسول و امامان اعمال ما را می‌بینند. علاوه بر آن، نامه عمل ما هم به محضر آنان برده می‌شود.
از امام رضا (علیه السلام) نقل شده است: «أَما علمت أنّا معاشر الائمّة تُعرض علینا اعمال شیعتنا صباحاً و مساءاً؟»؛ آیا نمی‌دانی اعمال شیعیان ما هر صبح و عصر بر ما امامان عرضه می‌گردد؟
2 ـ پاک سازی (جامعه)
مقصود از پاک سازی مبارزه با مظاهر گناه و پلیدی است. منتظر باید تلاش کند جامعه را از ظلم و ستم پاک نماید و این شرط انتظار است. او باید برای رضای خدا، بر علیه زشتی‌ها قیام نماید.
«امیدوارم که ما همه... به آن وظایفی که اسلام، قرآن، تحت لوای حضرت صاحب الزمان (علیه السلام) برای ما تعیین فرموده اند عمل کنیم و صورت‌ها را محتوای واقعی به آن بدهیم و الفاظ را معانی حقیقی، شاید این وصفی که برای حضرت صاحب (علیه السلام) ذکر شده است دنبال همین آیه شریفه که می‌فرماید که: قل انّما أعظکم بواحدة ان تقوموا لله مثنی و فرادی همان قیام آن شخص واحد است و همه قیام‌ها باید دنبال آن قیام باشد. خدای تبارک و تعالی می‌فرماید که: من فقط یک موعظه دارم به شما (قل انّما أعظکم بواحدة) به امت بگو که فقط من یک موعظه دارم به شما و آن موعظه این است که قیام کنید و قیام لله باشد، قیام لله کنید. البته آن حضرت قیام لله می‌فرمایند و آن للّهی که و آن خلوصی که برای ایشان هست برای دیگران نیست. لکن شیعه‌های بزرگوار آن حضرت هم باید پیروی از او بکنند در این که قیام کنند برای خدا».
«به همه ما تکلیف است که باید مقابله کنیم با این دستگاه‌های ظالم خصوصاً دستگاه‌هایی که با اساس مخالفند.».
حضرت امام (رحمه الله) هم چنین درباره کسانی که می‌گویند: «من که دلم بیشتر نسوخته به اسلام از حضرت صاحب (علیه السلام)، خوب ایشان هم که می‌بینند این را، خود ایشان بیایند، چرا من بکنم؟» می‌فرماید: «این اشخاص می‌خواهند از تکلیف شانه خالی کنند این منطق اشخاصی است که می‌خواهند از زیر بار در بروند. اسلام این‌ها را نمی‌پذیرد. اسلام این‌ها را به هیچ چیز نمی‌شمرد...».
بر اساس ادله مربوط به امر به معروف و نهی از منکر باید بر علیه مظاهر فساد و پلیدی مبارزه کرد و زمینه را برای ظهور حضرت فراهم نمود.
3ـ آماده سازی
سومین وظیفه منتظر آنست که خود و جامعه را برای ظهور امام زمان و یاری او آماده نماید. «آمادگی و آماده سازی» از لوازم انتظار به معنای حقیقی کلمه است.
«ما باید فراهم کنیم کار را. فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک بکنیم. کار را همچو بکنیم که مهیّا بشود عالم برای آمدن حضرت (علیه السلام)».
«در بعضی روایات ـ که من حالا نمی‌دانم صحّت و سقمش راـ هست که یکی از چیزهای مستحب این است که مؤمنین در حال انتظار اسلحه هم داشته باشند، اسلحه مهیّا، نه این که اسلحه را بگذارند کنار و بنشینند منتظر. اسلحه داشته باشند برای این که با ظلم مقابله کنند، با جور مقابله کنند. تکلیف است، نهی از منکر است. به همه ما تکلیف است که باید مقابله کنیم...».
در مورد آماده بودن منتظر، روایت زیر نقل می‌شود:
«عن ابی بصیر قال: قال ابوعبدالله (علیه السلام): لیعدّ [نّ] احدکم لخروج القائم ولو سهماً، فانّ الله اذا علم ذلک من نیّته رجوت لأن یُنسئ فی عمره حتی یدرکه، و یکون من اعوانه و انصاره».
پس صرف این که کسی بگوید من در انتظار حضرت مهدی (عج) هستم، او منتظر شناخته نمی‌شود، بلکه باید شرط‌های سه گانه آن، یعنی خودسازی، پاک سازی و آماده سازی را نیز تحصیل نماید. به عبارت دیگر، منتظر واقعی کسی است که خود را ساخته، برای پاک سازی جامعه از آلودگی تلاش و خود را برای یاری امام زمان آماده نموده است. این حقیقت انتظار در کلام امام خمینی (رحمه الله) است و این معنای از انتظار است که برترین اعمال و بهترین عبادت‌ها است.
«و اگر نظر شماها مثل نظر بعضی عامی‌های منحرف آن است که برای ظهور آن بزرگوار باید کوشش در تحقق کفر و ظلم کرد و تا عالم را ظلم فرا گیرد و مقدمات ظهور فراهم شود ـ فـ إنّا لله و انّا الیه راجعون».
