زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

پيشگفتار:
در خدمات شهري شهرداري تهران و در سطح مناطق 22 گانه، طي ساليان گذشته كلية مراحل سيستم جمع آوري و حمل و نقل زباله (ناوگان حمل و نقل زباله از مبدأ (توليد) تا مركز دفع) به صورت سنتي انجام مي شد. انجام شيوة سنتي به لحاظ عدم رعايت مسائل زيست محيطي و بهداشتي و نبود، كمبود يا ضعف امكانات و تأسيسات مكانيزه، شهرداري تهران را با مصائب و مشكلات عديده اي مواجه مي ساخت. در اين راستا به منظور ايجاد رضايتمندي حداكثر شهروندان و تكريم مردم بر محور شهروندمداري لازم بود تدابير خاصي انديشه شود تا موجبات آسايش حداكثري شهروندان فراهم و نيز صرفه جويي هاي ناشي از مقياس و كاهش هزينه هاي روزمره و سرسام آور خدمات شهري و پرهيز از هر گونه تحميل هزينه هاي مضاعف و غيرضروري بر پيكر شهرداري انجام شود.
با توجه به ماهيت و نحوة عملكرد سيستم ناوگان حمل و نقل خدمات شهري از نظر زماني و مكاني و كنترل بيش از پيش ناوگان جمع آوري و حمل زباله چه در سطح مناطق و چه در سطح ايستگاه ها و همچنين معابر مواصلاتي شهر تا مراكز دفع، تدارك سامانة GPS و ايجاد سيستم GIS در دستور كار اين مديريت قرار گرفت.

در راستاي عملياتي شدن اين طرح گام هاي اوليه در طي ماه هاي مهر، آبان و آذر  سال گذشته (1385) پيموده شد و موضوع به لحاظ نياز به عقبة پشتيباني كننده و دخالت مؤثر حوزه هاي معاونين مناطق ذيربط در يك نشست كارشناسي به اطلاع شهرداران مناطق 22 گانه و معاونين مربوطه رسيد و پس از توجيه كامل فني و اقتصادي، طرح به صورت آزمايشي و پايلوت در سطح 22 ناحيه از مجموع نواحي 123 گانه تهران به اجرا درآمد. پس از استحصال نتايج طرح پايلوت و ارزيابي آنها و بررسي نقاط قوت و ضعف پروژه، عمليات تسري كامل پروژه در تمام مناطق شهري تهران و نواحي 123 گانه و حرايم مربوطه در دستور كار قرار گرفت. اين طرح شامل 3 مرحله بود:
الف) جانمايي مخازن بر روي GIS
ب) تجهيز ناوگان حمل و نقل به سيستم GPS
ج) تجهيز ناوگان جمع آوري به سيستم RFID
كه قسمت «الف» شامل مراحل زير است:
1. عمليات ميداني گردآوري اطلاعات
2. عمليات دفتري، طراحي و ورود اطلاعات
3. عمليات پردازش و برنامه ريزي                      
قسمت «ب» شامل مراحل زير است:
1. اجراي پايلوت
2. تست عمليات پايلوت
3. اجراي مرحلة اصلي
و قسمت «ج» شمال 2 مرحلة زير مي باشد:
1. مرحلة Geo-Coding
2. مرحلة «Tag»گذاري مخازن
عمليات ميداني و گردآوري اطلاعات مربوط به مكانيزه كه از اول بهمن ماه سال 1385، در سطح مناطق 22 گانه و وسعتي معادل 1000 كيلومتر مربع، شروع گرديده بود در تاريخ 30/2/1386 به پايان رسيد و عمليات دفتري كه از 5/12/1385آغاز گرديده بود، كه شامل طراحي و ورود بيش از 88 ميليون ركورد اطلاعاتي مي باشد، در حال اجراست و عمليات پردازش نيز در برخي از مناطق اتمام و در مناطق باقيمانده در حال انجام است. ساير عمليات مربوط به GPS و RFID نيز در حدود 20 الي 80 درصد پيشرفت كار داشته است. اميد آن مي رود كه پس از اجراي اين طرح و پايان هر كدام از مراحل آن شهرداري تهران بتواند با ماهيت و عملكردي متفاوت تمام حوزه هاي شهري را در كنترل و مديريت لحظه اي خود در آورد. پيش بيني مي شود با اجراي اين طرح حداقل قريب 20 الي 30 درصد از هزينه هاي مربوط به جمع آوري حمل و دفن زباله و نيز هزينه هاي مربوط به رفت و روب سطح شهر تهران كاهش يابد و اين مبناي يك موفقيت بزرگ در راستاي مكانيزاسيون خدمات شهري است.
همان طور كه مي‌دانيم كلان‌شهر تهران به لحاظ ماهيت، عملكرد و تأثير فضايي خود و همچنين به خاطر داشتن جمعيتي انبوه داراي ويژگي‌هاي منحصر بفردي است كه هدايت، كنترل و مديريت بر آن نيازمند برنامه‌ريزي‌هاي موضوعي و كلان (در حد اندازه‌هاي خود) است و از آنجائيكه يكي از وظايف و مسئوليت هاي اساسي شهرداري نسبت به شهروندان، انجام امور خدمات شهري است و از آنجائيكه نوع و ماهيت عمليات خدمات شهري در برخي از مواقع به صورت فوريت و اضطرار مطرح مي‌گردد، بر اين اساس جهت نائل آمدن بر مشكلات ناشي از ارائه فوري و آني اينگونه خدمات لازم است با لحاظ نمودن عوامل مستقيم و مؤثر آنها برنامه‌ريزي گردد و براي اين برنامه‌ريزي نياز است تحليل مكاني درستي از كليه سطوح، نقاط و محورهاي موجود در سطح شهر به عمل آيد. اين كار درست در راستاي شرح وظايف و خدمات GIS است.
GIS از اختصار سه كلمه لاتين Geographical Information System (سيستم اطلاعات جغرافيايي) تشكيل شده است كه داراي قابليت هاي تحليل اطلاعات مكاني _ فضايي و ارائه اطلاعات توصيفي و شماتيكي در خصوص عوامل مذكور و دسته‌بندي آنها با مشخصات يكسان در يك صفحه براي بهره‌برداري مديران و برنامه‌ريزان جهت تصميم‌سازي و تصميم‌گيري كلان مي‌باشد. از مشخصه هاي اصلي اين سيستم دارا بودن بانك اطلاعاتي (Data Base) وسيع و متنوع براي تمامي ركوردهاست. بانك اطلاعاتي يا پايگاه  داده‌اي اين امكان را به كاربر مي دهد كه تمامي اطلاعات مربوط به هر ركورد (نقطه، منحي، خط) را به صورت يكجا ارائه و در نتيجه كاربر با يك نگاه و جستجوي ساده به تمامي اطلاعات مورد نياز دسترسي پيدا مي‌كند. اين مزيت سبب تجميع اطلاعات متنوع مربوط به هر ركورد گرديده و از پراكندگي و احياناً فراموشي و از بين رفتن كليه اطلاعات گذشته، حال و آينده آنها جلوگيري مي‌گردد.
بدين وسيله امكان مديريت بر حجم وسيعي از داده‌هاي پراكنده، آسان شده و متعاقباً برنامه‌ريزي متمركز بر روي آنها انجام و سپس بهره‌برداري مديران از اطلاعات تجزيه و  تحليل شده سهل‌الوصول مي‌گردد. لذا مديران در طول زمان داراي اطلاعات پايه‌اي تصميم‌ساز مي‌باشند.
سامانه هوشمند خدمات شهري (GIS):
با توجه به گستردگي و تنوع روزافزون عمليات خدمات شهري در كلان‌شهر تهران و نياز مبرم به مديريت منسجم و هماهنگ جهت ارائه خدمات بهتر و استاندارد به شهروندان، لزوم ايجاد سامانه‌اي هوشمند و تحليلي جهت هدايت، كنترل و برنامه‌ريزي انواع مكاني _ فضايي خدمات شهري در شهرداري تهران احساس گرديد. در اين راستا حوزة معاونت خدمات شهري تصميم به جمع‌آوري اطلاعات و سپس راه‌اندازي اين سامانه نمود تا به وسيله آن به مديريت بهينه المان‌هاي شهري بپردازد.
اگرچه خيلي از موضوعات شهري به صورت «مقطعي _ زماني» و «بحراني _ مكاني» ظهور مي‌كنند و نياز به برنامه‌ريزي مقطعي از نوع خود دارند، ولي به هر جهت نياز است با استفاده از اطلاعات خام و پردازش آنها برنامة جامعي تدوين گردد و مواقعي كه حوادث بحراني ظهور مي‌كنند با اجراي هر يك از مراحل برنامه‌ريزي قادر به كنترل بحران و سپس رفع آن نمود. لازمة اين كار جمع‌آوري اطلاعات به صورت بانك اطلاعاتي (پايگاه داده) است تا گذشتة عمليات و كارهاي انجام شده و مراحل مختلف آن را در اختيار داشته و با توجه به اين عوامل، عناصر اصلي مورد نياز جهت تكميل عمليات را شناسايي نماييم تا به وسيله آن انواع عمليات اضطراري خدمات شهري، مورد ارزيابي قرار گيرد و با استفاده از فيدبك‌هاي اينگونه عمليات، شهرداري تهران را در ارائه هرچه بهتر و تنوع بيشتر خدمات شهري به شهروندان محترم ياري دهد.
سامانه هوشمند خدمات شهري جهت نيل به اهداف فوق سه بخش اصلي را تدارك  ديد:
بخش اول _ تشكيل بانك اطلاعاتي
بخش دوم _ تشكيل سامانه GPS 
بخش سوم _ تشكيل  Web_ GIS.
الف) GIS
GISسه كلمه اختصاري از جمله سيستم اطلاعاتي جغرافيايي است كه داراي قابليت جانمايي آيتم ها در نقشه و دادن اطلاعات كامل درخصوص آيتم مذكور و دسته بندي آيتم‌ها با مشخصات يكسان در يك صفحه براي بهره‌برداري هاي مديريتي و برنامه ريزي هاي كلان مي‌باشد.
در راستاي طرح مكانيزاسيون خدمات شهري در كلان شهر تهران و نياز مبرم اين طرح به مديريتي هوشمند و كارآمد و احاطه كامل به تمامي رويدادها و اتفاقات در اين خصوص پروژه G.I.S  ناوگان حمل و نقل زباله شهري بعنوان مبناي بارگذاري و لايه بندي و پياده سازي مرحله دوم كار(G.P.S) در بهمن ماه سال1385 در شهرداري تهران پايه‌گذاري و به مرحله اجرا در آمد.
در ابتدا بواسطه تماس با مناطق 22گانه و فراخوان افراد معرفي شده از طرف مناطق درخصوص آموزش روند جمع آوري اطلاعات و شيوه كار با نرم افزار كامپيوتري مذكور، كليد پروژه رقم خورد كه اهم اقدامات و عمليات انجام شده بشرح ذيل مي‌باشد.

1)جمع آوري اطلاعات
فرم اطلاعات مورد نياز طرح جانمايي مخازن جمع آوري مكانيزه زباله در جداولي با 40  گزينه تهيه و به مناطق ارائه گرديد كه هركدام به اختصار در ذيل شرح داده شده است:
  دو گزينه اول شامل مشخصات منطقه و ناحيه محل استقرار مخزن مي‌باشد.
  گزينه سوم با عنوان IDNEW  (شناسه جديد) مي‌باشد كه بصورت عدد و تعداد مخزن‌هاي زباله هر ناحيه را نشان مي‌دهد به اين روال كه بعد از اتمام مخازن ناحيه و شروع ناحيه بعدي اين كد دوباره از عدد يك شروع مي شود با اين گزينه تعداد مخازن مستقر در هر ناحيه مشخص مي شود.
  گزينه نام خيابان به عنوان آدرس ابتدايي و بنا به اصلي ترين خيابان استقرار مخزن ثبت مي‌شود كه با اين گزينه مي‌توان تعداد و وضعيت مخازن مستقر در يك خيابان را بدست آورد.
  گزينه ظرفيت بنا به ظرفيت مخازن كه اغلب در اندازه‌هاي 1100،700،660،300،200 ليتر تعبيه گرديده است.
  گزينه‌هاي مقابل،بين خيابان،نبش براي بدست آوردن آدرس دقيق و شناسايي خصوصيات بارز حريم هر مخزن و جانمايي كامل آن بر روي نقشه تهيه شده، مي‌باشد.
  گزينه كد مخزن يك عدد ده رقمي بوده و شامل اطلاعاتي چون منطقه،ناحيه،محله و شماره مخزن و ... مي‌باشد، كه اين كد در زمان نصب و فعال شدن سيستم R.F.ID  كاملاً ضروري بوده و اهميت بسزايي در شناسايي و ژئوكدينگ نمودن مخازن خواهد داشت.
  گزينه وضعيت فيزيكي با عبارات سالم و ناسالم، وضعيت ظاهري مخزن را گزارش مي‌دهد.
  گزينه هاي پايه،گوشواره،درب و ترمز كه وضعيت هركدام از اين موارد را با عبارات سالم و ناسالم گزارش مي‌دهد.
  گزينه ID (شناسه) كه تعداد كلي مخازن را در منطقه مشخص مي كند و تفاوت آن با گزينه ID NEW در اين است كه اعداد در تمامي نواحي منطقه بصورت متوالي نوشته مي‌شوند.
  گزينه زباله مخزن كه وضعيت زباله داخل مخزن در لحظه بازديد و نمونه برداري را گزارش مي‌دهد و با عبارات خيلي پر(VERY FULL)، پر(FULL)، نيمه پر(MED)، كم(LOW)، خالي(EMP) درج مي شود.
  گزينه زباله كنار مخزن، به‌منظور اطلاع از اينكه آيا شهروندان با توجه به‌ وجود مخزن در محل زباله را در كنار آن قرار داده يا در داخل مخزن، انباشت مي‌كنند تهيه و با عبارت دارد و ندارد گزارش مي‌شود.
  گزينه پارسل تعداد قطعه زمين‌هاي مسكوني است كه از يك مخزن استفاده مي‌كنند.
  جمعيت ثابت تعداد نفرات ساكن در پارسل‌هاي مشروحه فوق مي‌باشد.
  جمعيت سيار تعداد نفراتي است كه در طول زمان برداشت اطلاعات يك مخزن كه حدوداً بين 4-5 دقيقه است از آن محل تردد مي‌كنند.
  گزينه پيشنهاد براي جانمايي مخازن پيشنهادي در سطح محدوده و بنا به نظر شهرداران و ناظرين نواحي مي‌باشد.
  گزينه‌هاي آتش سوزي، دزدي و مشكلات ترافيكي كه بنا به رويداد هر يك از اين موارد ستون مورد نظر علامت‌گذاري مي‌شود.
  گزينه زمان بازديد در مورد زمان نمونه‌گيري مي‌باشد و بصورت ساعت و دقيقه گزارش داده مي‌شود.
  گزينه‌هاي فاقد مخزن و فاقد پايه كه هركدام با توجه وضعيت مخازن و پايه‌ها توصيف مي‌شود.
  گزينه وضعيت فيزيكي مخزن با توجه به جنس مخزن (پلاستيكي يا فلزي ) نوشته مي‌شود.
  گزينه‌هاي تلاقي با علائم ترافيكي، مشكلات و اعتراضات مردمي، استقرار در محل حادثه خيز، تأثير در عبور و مرور عابر پياده و پارك اتومبيل مقابل مخزن نيز با توجه به احتمال بروز هريك از اين موارد با عبارات بلي و خير توضيح داده مي شود.
  گزينه شيب خيابان كه با عبارات هموار،ملايم،تند و خيلي تند بنا به وضعيت شيب محل استقرار مخزن گزارش مي شود.
  گزينه بافت كاربري غالب اطراف مخزن كه باتوجه به نوع كاربري با عبارات اداري،تجاري،مسكوني،تفريحي،باير و يا تلفيقي از دو يا سه عبارت از عبارات مشروحه فوق عنوان مي‌شود.
  گزينه مشخصات خودرو حمل كه بيانگر نوع خودروهاي حمل و تخليه زباله مخازن مي‌باشند.
  گزينه محل دپو فاقد مخزن براي شناسايي اماكني كه به دليل دپو زباله نياز به نصب مخزن بوده و تاكنون نصب نشده است.
  گزينه مخازني كه نياز به جابجايي دارند نيز درخصوص مخازني مي‌باشند كه بازدهي كافي در مكان فعلي نداشته و بايد جابجا شوند.
بعد از ارائه جداول به مناطق افراد باتوجه به آموزش‌هاي فراگرفته با همكاري ناظران نواحي به موقعيت ميرداماد (مديريت هوشمند خدمات شهري) مراجعه و اقدام به جمع‌آوري اطلاعات كامل و تفصيلي از مخازن نمودند.

2)ورود اطلاعات
مناطق بعد از جمع‌آوري اطلاعات مذكور حال بايد وارد مرحله ورود اطلاعات در كامپيوتر شوند و به واسطه حساس بودن اين مرحله بنا به صلاحديد مديريت هوشمند خدمات شهري تمامي افراد در دفتر آن مديريت واقع در خيابان ميرداماد بطور همزمان و تجمعي شروع به ورود اطلاعات كردند.
لازم بذكر است كه تمامي دستگاه‌هاي كامپيوتر مستقر در اين محل مربوط به مناطق بوده و همه مناطق موظف به اعزام حداقل دو نفر اپراتور و يك دستگاه كامپيوتر بوده‌اند كه بعضي از مناطق بنا به وسعت و اهميت دقت در ورود اطلاعات تا 3يا4 اپراتور را به اين منظور اختصاص دادند. بواسطه اينكه اغلب افراد اعزامي ازمناطق هيچ آشنايي قبلي با پروژهG.I.S و نرم افزار ARC VIEW نداشتند در ابتدا نياز به آموزش افراد و به تبع آن مشكلات ناشي از اشتباهات انساني بواسطه آشنايي كم اپراتورها با يك نرم افزار كاملاً حرفه‌اي مرتفع گرديد. علي هذا با توجه به سطح فراگيري و آمادگي ذهني افراد اعزامي و سخت كوشي و همت گماردن افراد مستقر در اين دفتر، آموزش در زمان كم و به نحو احسن به اتمام رسيد و اين نكته قابل ذكر است كه بدليل هماهنگ نبودن مناطق براي اعزام دسته جمعي افراد در يك تاريخ، كار آموزش بواسطه تكرار مكررات براي افراد تازه وارد بيش از پيش دچار سختي مي‌شد.
با توجه به تمامي موارد مذكوردر حال حاضر كار جمع‌آوري اطلاعات تمامي مناطق به اتمام رسيده و در مرحله ورود اطلاعات مي‌باشند. البته مناطق 5، 6، 8، 10  به طور كامل از مرحله ورود اطلاعات گذشته و در مرحله لايه بندي بسر مي‌برند كه متعاقباً شرح داده خواهد شد و مناطق 3، 13، 16، 17، 19  تقريباً در پايان كار ورود اطلاعات هستند.

3)لايه‌بندي و بهره‌برداري
با توجه به آيتم‌هاي درنظر گرفته شده در جداول و اطلاعات هر مخزن و با توجه به قابليت اين نرم‌افزار در زمينه نمايش گزينه‌هاي يكسان مي‌توان بهره‌برداري‌هاي بسياري از اين فعاليت گسترده بدست آورد.
براي مثال با طراحي گزينه‌هاي جمعيت سيار و ثابت، پارسل، زباله مخزن و كنار مخزن مي‌توان فشار جمعيتي روي يك مخزن به واسطه جمعيت زياد و سرريز زباله از مخزن را نتيجه و دركنار آن مخزني پيشنهاد كرد تا ديگر به اين مشكل برنخوريم. يا بواسطه فعال كردن لايه خودرو حمل برروي نقشه، مسيري اصولي و با راندمان بالاتر به خودرو داده تا در كاهش وقت و هزينه صرفه‌جويي لازم به عمل آيد.

ب)GPS 
با توجه به ساختار مديريت جديد كلان شهر تهران و تحول ايجاد شده در نحوة خدمات شهري و تجهيز ناوگان جمع آوري زباله به خودروهاي مكانيزه و نيز نصب سبدهاي زباله در نقاط مختلف شهر و ايجاد ناوگان موتوري ارائة خدمات شهري مانند خودروهاي شست و شوي معابر، شن ريز، برف روب، نظارتي، امدادي و ... لزوم استفاده از فن آوري Smart GPS جهت مديريت كلي بر شيوه عملكرد و نظارت بر عملكرد پيمانكاران بخش خصوصي و همچنين بهبود كيفيت و بهينه سازي زمان سرويس دهي مشهود مي باشد، در اين طرح پيشنهادي با درنظر گرفتن خصوصيات منحصر به فرد شهر تهران و نيز بهره گيري از نظرات كارشناسان شهرداري و بومي سازان پيشرفته ترين فن آوري تعيين موقعيت در سطح جهان، متخصصين شركت فرازمين سامانة سخت افزاري و نرم افزاري Smart GPS را طراحي، نمونه سازي و اجرا نموده اند.
همچنين امكان افزايش و يا تغيير در قالب هاي نرم افزار سيستم بر پاية نياز كارفرما ديده شده است تا عملكرد كلي سيستم كاملاً بهينه و منطبق با نيازها و شرايط موجود باشد.

معرفي سيستم GPS:
سيستم GPS يكي از انواع كاربردهاي سيستم ناوبري (Navigation) مي باشد كه با توجه به گسترش صنعت IT بخصوص در زمينة حمل و نقل بي شك به صورت يك نياز براي كنترل و حفاظت از خودروهاي شخصي و سازماني تبديل شده است، اين سيستم به منظور رديابي وسائل نقليه هنگام حركت يا در حال سكون طراحي و پياده سازي شده است، سيستم GPS با بهره‌گيري از گيرندة GPS موقعيت وسيلة نقليه يا وسائل نقليه را به انضمام سرعت و جهت حركت آنها در يك حافظة هوشمند ذخيره كرده و به اين ترتيب قابليت رديابي تمام وسائل نقليه را بر روي نقشه در اختيار مخاطب خود قرار مي دهد.
سيستم پيشنهادي در اين طرح متشكل از دو سامانة سخت افزاري (يكي بر روي هر يك از خودروهاي متحرك) و يك نرم افزار جامع مديريت و پردازش اطلاعات است كه قابليت نمايش و ذخيره سازي مسير حركتي خودروها و تهية گزارش از عملكرد پيمانكاران را به صورت‌هاي گوناگون دارا مي باشد، همچنين با توجه به پياده سازي آن توسط كارشناسان شركت فرازمين و انعطاف پذير بودن ساختار آن، تطبيق آن با نيازمندي هاي مديريت كلان شهري ميسر است.

قابليت ها و خدمات سيستم موقعيت يابي GPS:
1. تخلية اطلاعات به صورت 100% اتوماتيك:
همان طور كه در ادامه آورده شده است، تخلية اطلاعات ذخيره شدة موقعيت هر خودرو در هنگام ورود خودرو به محل پاركينگ به صورت بيسيم و كاملاً خودكار انجام مي پذيرد كه با توجه به اين مسئله مي توان درصد خطاهاي انساني را به حداقل ممكن رسانده و از بانك اطلاعاتي به وجود آمده از آن در تجزيه و تحليل هاي مديريتي استفاده نمود كه اين عملكرد باعث كاهش هزينه‌هاي بسياري مي گردد كه به تفصيل شرح داده شده است.

2. حافظة بالا و بدون امكان از بين رفتن اطلاعات:
ميزان حافظة تخصيص يافته براي هريك از Logger هاي اين سيستم براي ذخيرة اطلاعات چندين شيفت كاري كافي مي باشد و در صورت تخليه نشدن اطلاعات به صورت روزانه ( به هر دليل) اطلاعات ثبت شده از بين نخواهد رفت.
در اين حافظه ها جهت استفاده هر چه بهتر از سيستم قابليت ذخيرة اطلاعات ديگر سيستمهاي اضافه شده بر كل سامانه را نيز به طور همزمان دارا مي باشد.

3. نصب آسان:
با توجه به نوع طراحي اين سيستم جهت نصب بر روي خودرو و مكانيزم انتقال اطلاعات به صورت بيسيم، اين دستگاه صرفاً از يك اتصال دهنده (Connector) به صورت دائمي استفاده مي كند و جهت نصب سيستم درون خودرو احتياج به تغيير ساختار سيستم از يك خودرو جهت امنيت كل كار مي باشد و به هر دليل جهت جابجا نمودن سيستم از يك خودرو به خودرو ديگر با رعايت مسائل امنيتي سيستم بسيار آسان خواهد بود.

4. امكان توليد گزارش هاي كلي بر اساس رسته كاري خودروها:
با توجه به نرم افزار جامع نمايش و پردازش اطلاعات امكان تهية گزارش هاي كاربردي براي بخشهاي مختلف و برحسب پارامترهاي گوناگون ميسراست. ازجمله مي توان به تهية گراف هاي سرعت و زمان حركت وسيلة نقليه، تهية ليست زمان‌هاي توقف بيش از حد در مسير حركت، نمايش پروفيل حركت خودرو، امكان نمايش مسير حركت خودرو در نرم افزار Auto CAD، نمايش اطلاعات مربوط به خودرو به صورت Auto Label در محيط اتوكد، امكان تهية بانك اطلاعاتي ديناميك در محيط SQL Server براي هر خودرو و تهية فيلدهاي اطلاعاتي سرعت- مكان- زمان- ارتفاع و ديگر فيلدهاي مرتبط مد نظر كارفرماي محترم و نيز امكان پرس و جو بر روي فيلدهاي اطلاعاتي فوق نيز نام برد.

5. امكان اضافه نمودن قابليت هاي ويژه جهت كاربري هاي خاص:
از آنجا كه سخت افزار اين سيستم به صورت مدولار طراحي شده است امكان اضافه نمودن ورودي ها يا خروجي هاي ويژه اي جهت كاربري‌هاي خاص وجود دارد. به عنوان مثال، در كاربرد خودروهاي جمع آوري زباله مي توان با اضافه نمودن مكانيزم ميكزوسوئيچ هاي دوبل از تخليه هر سطل آشغال و موقعيت دقيق آن اطمينان حاصل نمود. نكتة قابل توجه در اين قابليت اين است كه جهت تخلية اطلاعات، احتياجي به دستگاه ديگري نمي باشد بلكه تمامي اطلاعات از طريق دستگاه Logger به صورت اتوماتيك تخليه مي گردد.
همچنين در نرم افزار مورد نياز سيستم نيز مي‌توان بسته به نياز كارفرما موارد مختلفي را اضافه و يا اصلاح نمود.

6. تعيين اطلاعات اساسي مورد نياز با قابليت‌هاي GIS:
با توجه به قابليت هاي فوق الذكر و توانايي‌هاي اين سيستم در ارتباط با نرم افزارهاي تحت GIS مي توان به امكانات زير دست يافت:
  امكان تحليل هاي آماري بر اساس داده‌هاي ثبت شده در بانك اطلاعات
  امكان مسيريابي بهينه بر اساس فاكتورهاي ترافيكي
  امكان تحليل شبكه هاي خطي
  امكان تحليل هاي زمان و هزينه بر اساس داده هاي ميداني
لازم به ذكر است كه اطلاعات مشابه ديگر نيز قابل ارائه مي باشد.

نحوة عملكرد سامانه مكانيزة تخلية اطلاعات:
با فرض يك اتاقك و دو ورودي خودرو عملكرد سامانة مكانيزه تخلية اطلاعات بدين صورت مي‌باشد كه خودروي خدماتي جهت ورود به محوطه تخليه يا بارگيري از طريق يكي از ورودي هاي مكانيزه به اتاقك نزديك مي شود و بوم برقي به صورت خودكار مسير تردد خودرو را سد مي كند و چراغ راهنمايي قرمز و همچنين نشانگر زمان انتظار وضعيت را جهت اطلاع راننده مشخص مي‌سازد، در اين هنگام و از طريق سامانة فرستنده-گيرنده راديويي، عمل انتقال اطلاعات مربوط به نحوة عملكرد خودرو به رايانه مركزي مستقر در داخل اتاقك به صورت كاملاً خودكار به اجرا در آمده و پس از اتمام كار ضمن بالا رفتن مانع، بوم چراغ راهنمايي نيز سبز مي گردد، در صورت بالا بودن تعداد ترددهاي لازم در واحد زمان مي توان به راحتي تعداد گيت هاي ورودي را بالا برد تا ترافيك در ورود خودروها ايجاد نگشته و خودروها به سرعت تخليه گردند.
همچنين در صورت نياز كارفرما به استفاده از مكانيزم توزين خودكار (جهت ماشين هاي حمل زباله يا تانكر آب، شن ريز يا ...) جهت تعيين نمودن ميزان زباله جمع آوري يا فعاليت انجام مرتبط ديگر توسط خودرو مي توان ورودي هاي مذكور را به باسكول الكترونيكي مجهز نمود و همزمان با تخلية اتوماتيك اطلاعات موقعيت، عمليات وزن كشي انجام شده و با توجه به آگاهي سيستم از وزن تمامي خودروها، وزن صافي زباله هر خودرو محاسبه شده و در پايگاه داده سيستم ذخيره مي گردد.

سامانة سخت افزاري قابل نصب بر روي خودرو:
اين سامانه شامل قسمت هاي زير مي باشد:
  آنتن و گيرنده ماهواره اي اطلاعات موقعيت (GPS)
  پردازنده و حافظه ذخيرة اطلاعات غير پاكشونده (MCU)
  فرستنده و گيرندة راديويي 4 كاناله جهت تبادل اطلاعات به صورت بيسيم به جايگاه مكانيزة تخلية اطلاعات
  سوئيچ دوبل صنعتي جهت تشخيص قطعي تخلية سبد زباله (در مورد خودروهاي حمل زباله در قرارداد)
  مدارات تثبيت تغذيه
كه تمام موارد فوق درون يك بدنة فلزي مستحكم و كوچك جاي گرفته و درون اتاق خودرو نصب مي گردد.

نحوة عملكرد سيستم سوئيچ دوبل الكترونيكي جهت تثبيت تخليه مخازن زباله:
لازم به ذكر است با توجه به نظر مديريت محترم سازمان خدمات موتوري مكانيزه شهرداري تهران مبني بر اضافه شدن مكانيزم تشخيص قطعي تخليه سطل هاي زباله به سيستم و با در نظر گرفتن بررسي هاي صورت گرفته جهت تحقق اين خواسته به صورت كارآمد، دقيق و اقتصادي استفاده از سوئيچ دوبل الكترونيكي جهت اطمينان از تخلية سطل هاي زباله پيشنهاد مي گردد.
با تحقيقات انجام گرفته بر روي خودروهاي جمع آوري زباله و مخازن موجود مشخص گرديد كه سيستم مكانيكي تخليه زباله بر روي خودروهاي بنز Axor و Ateco از يك نوع و سايز مي باشد و ديگر خودروها مانند Isuzo، بنز 814، هيوندا و ... كه اتاق آنها كوچكتر است از سيستم مكانيكي ديگري كه نوع آن از خودروهاي با اتاق بزرگتر متفاوت است استفاده مي نمايد كه محل نصب ميكروسوئيچ ها بر روي هر خودرو متفاوت خواهد بود.
با توجه به موارد فوق در اين روش بر روي هر يك از خودروهاي جمع آوري زباله از دو ميكروسوئيچ الكترونيكي حساس با ضريب نفوذ عوامل محيطي پايين (Ip>60) استفاده مي گردد كه در صورت بالا آمدن جك اصلي تخليه سبد زباله به صورت همزمان تحريك مي گردد و سيستم با تشخيص اين دو سيگنال همزمان ضمن ثبت فوري موقعيت محل به همراه آن داده‌اي را كه معرف تخلية سبد زباله است در حافظه ثبت مي كند.
نكتة قابل توجه در اين قابليت هزينة بسيار پايين آن و نيز عدم بكارگيري ابزار ديگري جهت ذخيره و تخليه اطلاعات مي باشد.

سامانة سخت افزاري تشكيل دهنده و جايگاه مكانيزه تخليه اطلاعات:
n  فرستنده و گيرندة 4 كاناله جهت ارتباط با خودرو وارد شده
n  پردازندة سخت افزاري جهت رمزگشايي و دريافت اطلاعات از خودرو
n  مدارات كنترل هوشمند گيت براي كنترل اتوماتيك تردد خودرو ها بدون نياز به نيروي انساني
n  پايانة اتصال به كامپيوتر
n  تابلوي نمايشگر زمان انتظار بر حسب ثانيه و همچنين چراغ راهنمايي سبز و قرمز

نحوة عملكرد سامانه نصب شده در خودرو:
به اين ترتيب مي باشد كه اطلاعات معرف موقعيت مكاني، زمان و همچنين سرعت حركت خودرو در فواصل معين قابل تنظيم در حافظه غير پاكشونده دستگاه ذخيره مي گردد و هيچ سخت افزار جانبي ديگري در خودرو و يا سبدهاي زباله نياز نمي باشد. همچنين اطلاعات پرسنلي اكيپ همراه خودرو و پيمانكار مربوطه را نيز مي توان در حافظه دستگاه ثبت نمود.
تمامي اطلاعات جغرافيايي از طريق گيرندة GPS دريافت و در حافظة دستگاه ذخيره مي‌گردد.
GPS يك سيستم راديويي ناوبري متكي به ماهواره است كه تعيين موقعيت زمان در سطح جهان را امكان پذير مي سازد. سيستم GPS داراي 24 ماهواره و 3 ماهوارة كمكي است كه در مدار 20000 كيلومتري (در 6 مسير مختلف) بالاي زمين حركت مي كند كه سيگنال هاي راديويي كه از ماهواره ها فرستاده مي شود جهت تعيين موقعيت سه بعدي (x،y،z) استفاده مي شود.
از مزاياي استفاده از GPS در اين سيستم اين است كه اطلاعات كاملاً دقيق موقعيت سه بعدي و سرعت خود و زمان را در همه جا از ماهواره به طور مداوم دريافت كرده و با پردازش اطلاعات دريافتي آن مي توان به گزارش هاي مطلوبي دست پيدا كرد.

ج) RFID:
اين سيستم يك روش شناسايي اجزاء يك سازمان منسجم از طريق كدگذاري است. در اين روش با استفاده از نصب تگ هاي ويژه بر روي اجزاء تشكيل دهندة يك سازمان به عنوان مثال سطل زباله و شناسايي مستمر و روزانة آنها از طريق دريافت كد و سيگنال هاي هر تگ موجوديت يا عدم موجوديت آن مخزن اعلام مي گردد. كه ما با استفاده از سيستم جامع GIS و نصب GPS بر روي ناوگان حمل و نقل زباله مي توانيم روش RFID را در آن شبكه لحاظ كنيم بدون اينكه نسبت به پرداخت هزينه و ايجاد پروژة خاص اقدام كنيم.

معايب استفاده از سيستم RFID مجزا:
1. لزوم نصب تعداد بسيار زياد «تگ» بر روي سطل هاي زباله كه با توجه به محدودة اجرائي طرح كه در سطح كلان شهر تهران مي باشد معضلات زير را پديد مي آورد:
  هزينة بالاي تجهيز سطل هاي زباله در اين وسعت و تعداد (با در نظر گرفتن هر «تگ» به قيمت 5 دلار)
  امكان بالاي تخريب و يا سرقت تگ ها از روي سطل زباله به دلايل گوناگون اجتماعي.
2. لزوم نصب دستگاه Reader در قسمت عقب ماشين جمع آوري زباله:
با توجه به اينكه در اين فن آوري مي بايستي كه حتماً Reader در قسمت انتهاي ماشين و در مجاورت گيت ورودي زباله نصب گردد، روشن است كه ريسك آسيب پذيري بسيار بالايي متوجه آن مي باشد.
3. لزوم تخلية اطلاعات هر خودرو به صورت دستي:
در سيستم هاي RFID اطلاعات ذخيره شده در خودرو مي بايست توسط دستگاه پبت داده دريافت گردد كه مستلزم استخدام و تربيت نيروي انساني و همچنين صرف وقت براي دريافت اطلاعات مي باشد.
4. كامل نبودن داده هاي دريافتي و عدم قطعيت در نتيجه گيري:
در يك سيستم مبتني بر RFID صرفاً در هنگام تخلية اطلاعات و آن هم در صورتي كه تگ هاي نصب شده بر روي سبد زباله سالم باشند، اطلاعات دريافت و ثبت مي‌گردد و به طور مثال در صورتي كه خودرو در بين عمليات تخلية زباله به محل ديگري رفته و عملي خارج از مقررات را مرتكب شده باشد و در صورت كتمان راننده و پيمانكار و ادعاي عدم كاركرد صحيح سيستم كنترلي، هيچ گونه قضاوت مستدلي دربارة آن مقدور نيست. در حالي كه با استفاده از فن آوري GPS دقيقاً محل، زمان و سرعت ماشين مشخصاً ثبت و مي توان از آن به عنوان مدرك استفاده نمود.
5. وابسته بودن سيستم به محل و ترتيب استقرار سطل هاي زباله و بروز مشكلات GIS:
در صورت نياز به تهية مسيرهاي بهينه حركت ماشين هاي حمل زباله و مشخص كردن عوارضي چون سبدهاي زباله بر روي يك نقشه در صورت جابجايي و يا عدم عملكرد صحيح بعضي تگ ها؛ مسيريابي خودرو بر روي نقشه كاملاً مختل شده و جزئيات حركتي خودرو كه بعضاً از اهميت بالايي برخوردار مي باشد نيز از دست خواهد رفت.
در نتيجه با توجه به مطالب ياد شده و نامطلوب بودن كاركرد سيستم RFID و عدم توجيه‌پذيري اقتصادي آن در سطح كلانشهر تهران، تيم تحقيقاتي حوزة معاونت خدمات شهري به بررسي و پياده‌سازي سيستم مبتني بر GPS پرداخت كه با توجه به بومي‌سازي آن در مديريت هوشمند خدمات شهري آمادة بهره‌برداري مي‌باشد.