ما ایرانی ها شلغم را خوب می شناسیم. پاییز فصل آمدن آن در مغازه های میوه فروشی است، انواع و اقسام ویروس های سرماخوردگی هم از راه می رسد. طبیعت همه چیز را آماده کرده است. ما هم می رویم مقداری شلغم می خریم و با پختن آن از مزایای بی شمارش برای مقابله با سرماخوردگی بهره می گیریم.
ولی این سبزی ریشه ای پرخاصیت تنها با سرماخوردگی نمی جنگد بلکه خاصیت های ضد سرطانی، رفع کننده بیماری های قلبی، تقویت سیستم گوارشی و سیستم ایمنی و تنظیم سوخت و ساز سلولی از دیگر خواص بی شمار شلغم است.
خواص تغذیه ای شلغم
در بیشتر نقاط دنیا از شلغم برای طعم دار کردن غذاها و انواع آب گوشت ها استفاده می شود. ریشه این گیاه که همان شلغمی است که ما ایرانی ها می خوریم سرشار از مواد معدنی، کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و منیزیم است. ویتامین هایی مثل ویتامین C و نیاسین یا همان ویتامین B3 به میزان زیادی در شلغماین سبزی وجود دارد. به همین دلیل یکی از روش های درمانی خوب برای سرماخوردگی است. فیبر موجود در شلغم و کالری کم این ریشه گیاهی انتخاب خوبی در رژیم های کم کالری است.
خواص سلامتی شلغم
شلغم که می تواند با سرطان مبارزه کند به راحتی از قلب، سیستم ایمنی، و سلامت کلی بدن محافظت می کند. حالا نگاه دقیق تری به هر کدام از خواص آن می اندازیم.
سلامت قلب
پتاسیم و فیبر موجود در این سبزی باعث بازشدن رگ ها، کاهش تنگی عروق و رگ های خونی شده و مانع از تصلب شرائین می شود. از دیگر خواص پتاسیم کاهش فشارخون است. به همین دلیل اگر شلغم بدون نمک پخته شود یک درمان گیاهی برای پرفشاری خون است. فیبر موجود در شلغم باعث کاهش کلسترول خون می شود. کاهش فشارخون و کلسترول یعنی سلامت قلب و جلوگیری از گرفتگی رگ ها ، مانع از بروز سکته های قلبی و مغزی می شود.
کمک به هضم غذا
خیلی از ما از خواص فیبر برای جلوگیری از یبوست و اجابت مزاج سالم آگاهیم. بیشتر کسانی که ناراحتی گوارشی دارند از یبوست و اسهال متناوب، دردهای شکم و تهوع رنج می برند، فیبر موجود در شلغم به آن ها کمک می کند تا این مشکلات گوارشی برطرف شود.
پس کسانی که دستگاه گوارش سالمی می خواهند باید از این سبزی استفاده کنند.
گردش بهتر جریان خون
آهن موجود در شلغم برای کسانی که از کم خونی رنج می برند درمان گیاهی بسیار مناسبی است. آهن برای تشکیل سلول های جدید خون و اکسیژن رسانی به بافت های بدن ضروری است. به همین دلیل آهن بیشتر در خون یعنی یک بدن سالم تر و قوی تر.
تقویت سیستم ایمنی
ویتامین C و اسید اسکوربیک موجود در شلغم باعث تقویت و فعال سازی سیستم ایمنی بدن می شود. ویتامین C نقش مهمی در ساخت سلول های سفید خون و آنتی بادی ها به عهده دارد.این سبزی یک آنتی اکسیدان قوی و باعث کاهش بیماری های دوره ای می شود.
تقویت استخوان ها
برای داشتن استخوان های سالم کلسیم یک ماده معدنی ضروری است. شلغم منبع غنی از کلسیم محسوب می شود. به همین دلیل تراکم استخوان را افزایش می دهد، وبرای بیماران مبتلا به آرتریت یا ورم مفاصل گیاه مفیدی است. اگر استخوان های محکم می خواهید از شلغم غافل نشوید.
جلوگیری از بروز سرطان
ویتامین E، منگنز و بتاکاروتن موجود در این سبزی آنتی اکسیدان های جلوگیری از سرطان است. به همین دلیل این سبزی برای بیماران سرطانی و یا افرادی که سابقه این بیماری را داشته اند بسیار مفید است و باعث از بین رفتن سلول های سرطانی و مانع از بروز مجدد این بیماری می شود.
خاصیت ضد التهابی
دو ماده مفید امگا ۳ و ویتامین K برای رفع التهابات ضروری است. در افرادی که از بیماری های التهابی رنج می برند افزایش کلسترول بیماری را تشدید می کند. این جاست که برگ های شلغم به کار می آید.
افرادی که به نقرس، آرتریت و بیماری های دوره ای مبتلا هستند بهتر است برگ های شلغم را جوشانده و آب آن را میل کنند.
سرعت بخشیدن به سوخت و ساز سلولی
خیلی ها نقش ویتامین های گروه B را برای سلامت روحی و جسمی دست کم می گیرند. ولی بدون ویتامین B هورمون ها و آنزیم های بدن نمی توانند کار خود را درست انجام دهند. این سبزی منبع خوبی از ویتامین B است تا عملکرد هورمون ها و آنزیم ها به بهترین شکل صورت گیرد.
از طرف دیگر کالری کم و فیبر زیاد این سبزی مانع از چاقی و یکی از روش های خوب برای کاهش وزن است.
شلغم را چه گونه نگهداری کنیم؟
بهترین زمان خرید شلغم پاییز است. بیشتر دنبال شلغم های کوچک بگردید که لک و زدگی نداشته باشد. سر این شلغم های کوچک معمولا سبز است. براحتی می توانید آن ها را در یک کیسه پلاستیکی تا یک هفته در یخچال نگهداری کنید.
از ریشه و برگ شلغم در آشپزی برای پختن انواع آش و سوپ استفاده کنید.
شلغم را چه طور بپزیم؟
قبل از پختن آن ها را به خوبی بشویید. می توانید از برس استفاده کنید تا گل و ذرات خاک و کودهای شیمیایی از آن ها زدوده شود. آن ها را پوست بکنید. بسته به اندازه شلغم می توانید آن ها را درسته، حلقه حلقه، یا مکعبی خرد کنید و بپزید.
مواظب باشید هنگام پخت شلغم زیاد له نشود چون بیشتر خاصیت خود را از دست می دهد. هر چند از آب آن هم می توانید به عنوان یک داروی درمانی استفاده کنید.
استفاده از شلغم در سالاد
برای سالاد حتما از شغلم های کوچک استفاده کنید که کمی شیرین هستند. آن را به صورت خام با کلم برگ، هویج و لبو خرد و مصرف کنید. خیلی ها ممکن است طعم خام شلغم برای شان عجیب باشد. می توانید از میزان کمی استفاده کنید.
انواع سوپ
برای سوپ از سیب زمینی، هویج، موسیر، کلم قمری و ترخینه استفاده کنید. این سوپ دقیقا مثل واکسن سرماخوردگی است. می توانید کمی گوشت سینه مرغ هم به آن اضافه کنید تا مقوی تر شود. اگر دوست داشتید سبزی هایی مثل جعفری و گشنیز را هم می توانید خرد و به آن اضافه کنید. در این صورت یک غذای کامل، خوشمزه و سالم دارید.
ترشی و شور
کمی عجیب است. ولی وقتی فصل شلغم است مثل خیارشور می توانید ترشی شلغم درست کنید و برای فصل هایی که این سبزی تازه را ندارید از خواص آن بهره مند شوید.
آن را مکعبی خرد کنید، مقداری سبزی طعم دار، فلفل قرمز و اگر دوست دارید تربچه به آن اضافه کنید. سرکه را به آن اضافه کنید و بگذارید برای مدتی بماند. شور شما بعد از ۱۰ تا ۲۰ روز قابل استفاده است.
یا می توانید به شکل ترشی آن را در سرکه جوشانده و نگهداری کنید تا پس از رسیدن آن را در فصل هایی که این سبزی در اختیار ندارید در کنار غذای تان استفاده کنید.
چیپس شلغم
الان فصل خوبی است چون یا بخاری یا شوفاژ دارید. می توانید شلغمها را حلقه حلقه کرده و روی لبه های بخاری یا شوفاژ بگذارید تا خشک شوند. اگر از شوفاژ استفاده می کنید حتما زیر شلغمها یک پارچه نخی سفید تمیز بگذارید. پس از خشک شدن آن ها را می توانید در شیشه نگهداری و هر زمان دوست داشتید به عنوان تنقلات استفاده کنید.
نکته مهم: افرادی که مشکلات تیروئید دارند بهتر است از این سبزی و سایر سبزی های ریشه ای استفاده نکنند. ولی در مورد مصرف و میزان آن حتما با پزشک خود صحبت کنید و نظر او را بخواهید.
پس بد نیست در شب های طولانی پاییز و زمستان یک ظرف شلغم پخته شده را با کمی آب لیموترش تازه و فلفل سیاه امتحان کنید.
