د کتر سید ضیاءالد ین مظهری : متخصص تغذیه و رژیم د رمانی ؛ نائب‌رئیس انجمن علمی پیشگیری و د رمان چاقی
تحریریه زندگی آنلاین : در مطالب قبل، به اثرات لاکتوباسیل ها در کاهش وزن و همچنین پژوهش های انجام شده در مورد اثرات قند و شکر پرداختیم. در این شماره، به ادامه مطلب می پردازیم. میکروبیوم یا میکروبیوتا به مفهوم گسترده به تمامی میکروارگانیسم‌هایی اطلاق می‌شود که در پوسته کره زمین و در اتمسفر آن پراکنده می‌باشند، ولی به مفهوم اختصاصی و محدودتر (به فرد و افراد)، تمامی میکروارگانیسم‌ها یا ریزاندامگان هم‌زیست و هم سفره‌ای می‌باشند که با تنوع خاص و به تعداد پرشمار بالغ بر 56 درصد کلیه سلول‌های تشکیل‌دهنده انواع بافت‌ها و ارگان‌های مختلف فرد را تشکیل می‌دهند. تعداد کلی آنها را بالغ بر 39 بیلیون (یعنی عدد 39 با دوازده صفر در جلوی آن) تخمین زده‌اند که به 3 گروه بیماری‌زا، خنثی و سلامتی افزای عمده مشخص و بین 800 تا 1000 گونه مختلف (انواع میکروب‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و باکتری‌ها) تقسیم گردیده‌اند و زیست‌گاه آنها در تمامی سطوح پوست خارجی و مخاط‌های داخلی در تمامی حفرات بدن (بینی، سینوس‌های جنبی آن، دهان، معده و روده‌ها و ارگان‌های جنسی و مجاری ادراری و مجرای ورودی پانکراس به دوازدهه) در رفت و آمد بوده و به صورت مستقیم و غیر مستقیم با دنیای خارج در ارتباط می‌باشند. تعداد و تنوع و راه‌های انتقال آنها بسیار غیر مشابه و مختلف بوده و از این رو هیچ هم‌جنس، هم‌سن و هم‌محلی در دنیا یافت نمی‌شوند که دارای میکروبیوم‌های یکسان و مشابهی با یکدیگر باشند.
بیشتربخوانید:
استاندارد کاهش وزن در هفته چقدر است؟
زیست‌گاه و عملکرد میکروارگانیسم‌های تشکیل‌دهنده میکروبیوم‌های افراد
پروفسور روت لی، مدیر واحد علوم میکروبیوم موسسه ماکس‌پلانک عقیده دارد که تمامی پوست و مخاط‌های حفرات بدن پوشیده از ریزاندامگان هم‌زیست ثابت و سیاری می‌باشند که فلور دائمی و یا موقت آنها را تشکیل می‌دهند. انبوه‌ترین، فراوان‌ترین و متنوع‌ترین این هم‌زیستان هم‌سفره در عمق انتهایی روده باریک و تمامی روده بزرگ یا کولون که فاقد نور و اکسیژن می‌باشند، استقرار یافته‌اند. بر مبنای تأیید و تاکید پژوهشگران، این اتفاق نظر پدیدار گردیده که انسان‌ها از بعد تعداد ژن‌های حاوی دستور‌العمل‌های کد شده اجرایی بر روی مارپیچ دوگانه DNA خود در مقایسه با عملکرد DNA میکروبیوم‌های هم‌زیست خود در اقلیت مطلق قرار دارند و حتی گروهی از نواندیشان علوم زیستی مدرن به این باور رسیده‌اند که انسان‌های پراکنده در اقلیم‌های اکولوژیکی مختلف دارای دو DNA متفاوت می‌باشند؛ نقشه منحصر به فرد ژنتیکی خودی و دیگری نقشه DNA هم‌زیستان اختصاصی منحصر به فردش، لذا نه تنها عکس‌العمل دفاعی متفاوتی در قبال تهاجمات عوامل بیماری‌زای یکسان از خود بروز می‌دهند، بلکه افراد هم‌جنس و همسان در خورد و خوراک یکسان نیز بازتاب‌های متفاوتی را بروز می‌دهند.
بیشتربخوانید:
6راز مهم لاغری مخصوص خانم ها
کاهش وزن در خواب با 19 روش شگفت انگیز!
عملکرد میکروبیوم‌های استقرار یافته در سطوح درونی و بیرونی
باکتری‌ها، میکروب‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌های پاتوژن یا بیماری‌زا در صورت مهار نشدن و افزایش تعدادشان، به سلامتی میزبان خود صدمه وارد می‌کنند و موجبات بروز و شیوع بیماری‌های عفونی به اشکال متعدد و مختلف را پدیدار می‌سازند.
گروه‌های خنثی بدون جانب‌گیری، بی‌طرفی خود را کاملاً حفظ کرده و نظاره‌گر مبارزه آغاز گردیده می‌شوند، ولی گروه ریزاندامگان هم‌زیست، هم‌سفره و هم‌پیمان سلامتی‌افزاها در قبال خورد و خوراک و فضای زیست‌شان در سطوح مختلف و از راه‌های متعدد به میزبان خود در سیستمهای دفاعی و تولیدات درونی خدمت‌رسانی می‌کنند:
1- این گروه در دستگاه گوارش به تجزیه و تخمیر مواد غیر قابل هضم مثل انواع ترکیبات فیبری که از طریق حبوبات و غلات کامل، سبزیجات و میوه‌جات دریافت می‌گردد، مساعدت و کمک‌رسانی می‌کنند.
2- با تنگ و محدود کردن فضای زیست و خورد و خوراک میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای مهاجم از گسترش و سازمان‌دهی و زاد و ولدشان پیشگیری می‌نمایند.
3- کمک‌رسانی و تقویت سیستم دفاعی بدن را به عهده گرفته و در تاکتیک و تکنیک‌های جنگی، اطلاع‌رسانی و تخریب استحکامات و تولیدات و خنثی‌سازی تله‌ها و دام‌های مهاجمان مشارکت و مساعدت می‌نمایند.
4- به تولیدات انواع ویتامین‌ها، پروتئین‌های ساختاری، دفاعی، پیام‌رسانی و نظارتی، کمک و مساعدت می‌نمایند و تولیدات خود را جهت پیروزی و تسلط میزبانش در جریان خون رها می‌سازند.
5- در سیستمهای ایست و بازرسی و بازشناسی و تمیز دوست از دشمن، به عنوان یار و یاور سیستمهای دفاعی بدن عمل می‌کنند و صدها خدمات حیات‌بخش و حافظ سلامتی را انجام می‌دهند که ذکر همه آنها در این محدوده نمی‌گنجد و از حوصله شما همراهان همدل و هم‌جهت، خارج می‌باشد.
بیشتربخوانید:
این خوراکی‌ها قاتل کلسترول خون هستند
چرا روز به روز از میزان تراکم و تنوع این یاوران حافظ سلامتی کاسته می‌شود؟
پژوهشگری به نام توماس بوش از انستیتو زیست‌شناسی دانشگاه کیل آلمان که در عملکرد، تنوع و شمار باکتری‌های جوامع هدف نظارت و به طور مداوم بررسی می‌نماید، اظهار نظر کرده که روز به روز به علل باور نکردنی از میزان جمعیت و تنوع میکروبیوم‌های جوامع مختلف کاسته می‌شود و این کاهش تنوع و جمعیت میکروبیوم‌ها در کشورهای صنعتی و مرفه جهان بسیار چشم‌گیرتر از کشورهایی که هنوز خورد و خوراک و قسمتی از آداب و رسوم و سبک زندگی آنها به صورت سنتی تهیه، تأمین و اعمال می‌شود، به چشم می‌خورد.
کاهش تعداد و تنوع جمعیت میکروبیوم در هزاره سوم از طرف پژوهندگان متعددی در کشورها و قاره‌های دیگر جهان نیز مورد تأیید و تاکید قرار گرفته است، به طور نمونه تیم بین‌المللی محققین بررسی‌کننده جوامع بومی و وفادار به سنت‌های دیرینه خود در برزیل در طول مدت 3 دهه یا 30 سال با اقدامات مداوم نظارتی و نمونه‌برداری‌های خود از جوامع قدیمی و نسل جدید دریافته‌اند که با حرکت تدریجی آنها از روستاهای موطن خود به طرف شهرها، شهرستان‌ها و مراکز استان‌ها از تعداد جمعیت و تنوع میکروبیوم آنها کاسته شده است و قدم به قدم که از محیط روستایی دورتر شده و ارتباط آنها از سنت‌های قدیمی و اجدادی‌شان بریده شده، گرایش آنها به اختلاط و ارتباط کمتر و رعایت اصول بهداشتی فزونی گرفته، به همان نسبت، میزان فلور طبیعی میکروبیوم‌شان در سطوح خارجی و داخلی رو به نقصان نهاده است.
از طرف دیگر آداب غذا خوردن و نوع غذاهای مصرفی و گروه‌های غذایی تشکیل‌دهنده جیره غذایی روزمره‌شان از منابع حاوی فیبرهای محلول و نامحلول تهی گردیده و به میزان منابع غذایی فرآوری شده حاوی چربی زیاد و نمک و شکر فراوان سوق داده شده و با ترکیبات شیمیایی رنگ‌دهنده، طعم‌دهنده و نگهدارنده انباشته گردیده و تغییر فرم و تهی گردیدن ذخایر میکروبیوم‌های سلامتی‌افزایشان با وضوح بیشتری نمود پیدا کرده است. از سوی دیگر، نه تنها حضور ترکیبات آنتی‌بیوتیکی علاوه بر روش‌های درمانی فردی برای ریشه‌کنی عوامل بیماری‌زای عفونی گسترش بیشتری پیدا کرده، بلکه به طور غیر مستقیم از طریق تولیدات دام و طیور و آبزیان پرورشی نیز به میزان آنها افزوده و انباشته شده و عرصه را برای گسترش و بقای میکروبیوم‌های مفید تنگ‌تر نموده است.
گرچه در قرن اخیر، گسترش بهداشت فردی و عمومی، محیط و مواد مصرفی، آب شرب را تهی از میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای عفونی نموده و درمان‌های پیشرفته با بهره‌گیری از آنتی‌بیوتیک‌های قوی و اثرگذاری به مهار و نابودی میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای عفونی نائل گردیده و به موازات این موفقیت تحسین برانگیز، ریشه‌کنی همه‌گیری‌های عفونی را در زمینه‌های مختلف فراهم ساخته، ولی صدمات جبران‌ناپذیر و زیان‌های پرشماری بر جامعه و تنوع و تعداد جمعیت میکروارگانیسم‌های مفید نیز وارد ساخته و سیستمهای ایمنی افراد را دچار سرگشتگی و سردرگمی نموده و زمینه بروز بیماری‌های نوپدید مانند آلرژی‌های رنج‌آور و زندگی بر‌باد‌ده، بیماری‌های متنوع خود ایمنی، گسترش بیشتر IBS و IBD، پارکینسون، اوتیسم، انواع مختلف سرطان‌ها، چاقی‌های مفرط و بیماری‌زا و لاغری‌های پیشرونده و علاج‌ناپذیر را فراهم نموده است.
بیشتربخوانید:
بهترین روش مبارزه با پرخوری عصبی
روش های جلوگیری از پرخوری عصبی
