دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه
بی‌اشتهایی عصبی اختلال در غذا خوردن است كه به علت وسواس فكری بیمار از ترس افزایش وزن ایجاد می‌شود و فرد معمولاً ظاهر خود را بسیار بزرگ‌تر از آنچه كه هست می‌بیند در حالیكه در حقیقت وزن وی 15 درصد از وزن مورد انتظار پایین تر است.
بی‌اشتهایی عصبی یا وسواس در غذا خوردن در حقیقت نوعی اختلال روانی است كه باید جدی تلقی شود زیرا عدم توجه به آن می‌تواند باعث مرگ شود.
علائم آنورکسیا
وسواس در غذا خوردن در زنان با علائمی از جمله كاهش وزن، ضعف، قطع و یا كاهش خونریزی، رویش موهای پرزی در صورت و بدن همراه است.
بسیاری از این افراد با اینكه علاقه زیادی به خوردن دارند بسیار كم غذا می‌خورند.
در طولانی مدت بی‌اشتهایی عصبی باعث كاهش سطح استروژن، توده استخوانی، كاهش فعالیت مغز استخوان و كاهش شمارش گلبول‌های قرمز و سفید می‌شود.
اختلالات كبدی، تحلیل عضلانی و ناباروری در زنان از عوارض شایع این بیماری است.
درمان‌های رایج آنورکسیا
در گذشته برای درمان وسواس در غذا خوردن یا همان آنورکسیا بیشتر از روش‌های تغذیه اجباری، خوراندن غذا با لوله و داروهای اشتها آور استفاده می‌كردند.
اما امروز درمان تغذیه ای توأم با درمان روانی بیمار انجام می‌شود. هدف اصلی اصلاح نگرش فرد مبتلا به وسواس غذایی، نسبت به غذا و كاهش ترس وی از تغییر در برنامه غذایی است.
به این بیماران باید مكررا رفتارهای صحیح تغذیه و نحوه برخوردشان با ترس ناشی از خوردن آموزش داده شود.
آمادگی روانی لازم در فرد به هنگامی كه وزن وی افزایش می‌یابد باید انجام شود.
همچنین باید به آنها آموزش داده شود چطور با عواملی كه باعث تحریك آنها نسبت به خوردن و یا نخوردن می‌شوند برخورد كنند.
مواد غذایی مفید برای آنورکسیا
معمولا افرادی كه وسواس در غذا خوردن دارند، آگاهی خوبی نسبت به میزان كالری مواد غذایی دارند ولی نحوه تنظیم رژیم غذایی صحیح را نمی‌دانند.
معمولا این افراد غذاها را فقط با توجه به میزان كالری آنها به غذای خوب یا بد طبقه‌بندی می‌كنند و به ارزش تغذیه‌ای مواد غذایی توجه ندارند.
این افراد باید نسبت به مصرف مواد غذایی متنوع ترغیب شوند و از تركیب غذاهای پروتئینی، میوه، سبزی‌ها، غذاهای نشاسته‌ای مثل سیب زمینی، نان، روغن‌های ضروری و برخی چربی‌ها استفاده كنند.
روی و آنورکسیا
گوشت‌ها، ماهی روغنی و غلات كامل حاوی روی هستند كه معمولا سطح آن در این افراد پایین است.كمبود روی باعث از دست رفتن حس چشایی می‌شود.
ویتامین C و آنورکسیا
مركبات، توت‌ها، فلفل و سبزیجات سبز هم منبع خوب ویتامین C هستند كه برای ترمیم بافت‌ها و سلول‌ها كه در زمان گرسنگی‌های طولانی فرد تخریب شده‌اند ضروری است.
ویتامین E و آنورکسیا
آواكادو، روغن گیاهان، دانه‌ها و مغز دانه‌ها منابع غنی ویتامین E هستند و برای بازسازی بدن لازم است.
مواد غذایی كه باید پرهیز شوند
فردی كه به بی‌اشتهایی عصبی مبتلا شده باید انواع متنوعی از غذاها را حتی برخی غذاهای پركالری را استفاده نماید و نباید گذاشت فرد فقط از مواد غذایی كم كالری مانند میوه‌ها و سبزی‌ها استفاده كند.
بلكه این مواد غذایی باید جزئی از رژیم آنها كه حاوی كربوهیدرات، پروتئین و چربی كافی است باشند.
باید ها و نبایدهای پیشگیرانه
حمایت روحی روانی این افراد توسط خانواده و دوستان در طولانی مدت بسیار مهم است.
نباید نوجوانان را نسبت به توجه زیاد به رژیم غذایی، وزن و ظاهر آنان حساس نمود. و از سنین كودكی استفاده از رژیم غذایی نرمال و متنوع را به آنان آموزش داد.
غذاهای فراینده شده و پر انرژی كه فاقد مواد مغذی كافی هستند باید در دوران كودكی محدود شوند تا باعث اضافه وزن و سپس رفتن به سمت رژیم‌های غذایی غلط و وسواس در خوردن نشوند.
