راهنمای خرید فراورده‌های پروتئینی
فرآورده‌های پروتئینی با منشا دامی غذاهایی سرشار از مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد ضروری برای تامین نیازهای بدن و یكی از پر مصرف‌ترین گروه‌های مواد غذایی در جامعه می‌باشند. این مواد قابلیت فساد بالایی دارند و مواد مغذی موجود در آنها محیط مناسبی برای رشد میکروب‌ها است، بنابراین دقت در هنگام خرید و اطمینان از سلامت و كیفیت مناسب این مواد اهمیت زیادی در بهداشت و سلامت خانواده ایفا می‌کند.
مــاهـــی:
ماهی را از مراکز فروش معتبر که آن را تحت شرایط بهداشتی و در یخچال‌های مناسب نگهداری می‌کنند خریداری نمایید.
انباشته کردن ماهی‌ها روی هم یا نگهداری خارج از یخچال و در کنار یخ سبب تسریع در فساد ماهی می‌شود.
هنگام خرید ماهی توجه کنید که ماهی بوی تازگی و ملایمی داشته باشد، مرطوب، سفت و الاستیک باشد و وقتی با انگشت خود فشار می‌دهید، جای انگشت روی ماهی نماند.
دقت نمایید که فلس‌های ماهی محکم به پوست چسبیده و چشم‌ها براق باشد. بتدریج که ماهی می‌ماند، چشم‌ها کدر و صورتی می‌شوند. در ماهی‌های با چشم کوچک مثل ماهی آزاد و قزل‌آلا این روش کاربرد زیادی ندارد.
هنگام خرید، آبشش‌ها را باز و داخل آن را بازرسی کنید، آبشش ماهی تازه قرمز است و بتدریج که ماهی می‌ماند، صورتی، خاکستری و سبز شده و از استخوان‌ها جدا می‌شود. اگر برشی از ماهی‌های بزرگ را خریداری میکنید، گوشت ماهی نباید قرمز و خشک باشد.
اگر فروشنده، ماهی را در محل خرید برای شما پاک و خرد می‌کند دقت کنید که دست او بریده و زخمی نباشد و بدون دستکش با دست مجروح کار نکند. محل زخم تا وقتی کاملا خوب نشده، منبع انواع میكروب‌ها بخصوص باکتری استافیلوکوکوس می‌باشد.
ماهی دودی و میگو:
رنگ پوست ماهی دودی باید طلایی یكنواخت بوه و گوشت آن رنگ طبیعی گوشت ماهی را داشته باشد. تیرگی رنگ زیر پوست تا حد جزئی قابل قبول است. میگوی فاسد دارای پوست تیره و باله و کنار دم صورتی رنگ می‌باشد. میگو نیز مانند ماهی باید در جای خنک و بهداشتی نگهداری و عرضه شود.
گـوشـــت:
اگر از گوشت‌های بسته بندی دارای مجوز و تحت نظارت سازمان دامپزشکی خرید می‌نمایید، به مشخصات تاریخ انقضای محصول و سالم بودن بسته بندی توجه کنید و از خرید بسته‌های آسیب دیده خودداری نمایید. نحوه نگهداری بسته‌ها مهم می‌باشد. از خرید بسته‌هایی که مدت طولانی در خارج از یخچال نگهداری شده‌اند و بطور غیرطبیعی گرم‌تر از حد مجاز می‌باشند یا آب انداخته‌اند، خودداری نمایید.
اگر از گوشت‌های عرضه شده در قصابی‌ها خرید میکنید، از گوشتی که تحت نظارت سازمان دامپزشکی در کشتارگاه‌های مجاز ذبح شده، دارای مهر دامپزشکی در هر شقه می‌باشد و در مراکز فروش معتبر به فروش می‌رسد خرید نموده و توجه داشته باشید گوشتی که در مکان‌های غیر مجاز و بدون نظارت سازمان دامپزشکی ذبح می‌شود، می‌تواند ناقل بیماری‌های خطرناک مانند تب مالت، سل روده‌ای و انگل‌های مختلف باشد. نگهداری گوشت بخصوص در فصول گرم سال در یخچال قصابی و دور از محیط‌های آلوده که انواع حشرات مثل مگس و زنبور وجود دارد، حائز اهمیت است.
هنگام خرید گوشت توجه نمایید که چربی و دیگر مناطق سفید، زرد نباشد و از خرید گوشت‌های تیره خودداری نمایید. سطح گوشت باید دارای رطوبت طبیعی باشد و حالت خشك و چروكیده نداشته باشد. توجه نمایید رنگ بین دنده‌ها تیره نباشد. تیرگی عروق خونی‌این مناطق دلیل بر ابتلا به بیماری تب دار یا خونگیری نامناسب است. باقیماندن خون اضافه در لاشه نه تنها ظاهر گوشت را بد جلوه می‌دهد، بلكه محیط مناسبی جهت رشد میكروب‌ها فراهم می‌كند. گوشت باید به رنگ طبیعی خود باشد و آثار آلودگی، خون مردگی و كوفتگی نداشته باشد.
از خرید گوشت از قصابانی که دست آنها بریده و زخمی می‌باشد و بدون دستکش با دست مجروح کار می‌کنند، خودداری نمایید.
از خرید گوشت از قبل چرخ شده از قصابی خودداری نمایید، این گوشت‌ها ممکن است حاوی امعا و احشا و قسمت‌های ناخواسته یا حاوی رنگ مصنوعی جهت خوش رنگ کردن گوشت بوده و سبب بروز بیماری‌های خطرناکی نظیر بیماری‌های عفونی، انگلی و آلرژی گردند.
دقت کنید در مراکز فروش گوشت‌های شقه‌ای، لاشه‌های گوشت بیش از حد در یخچال‌ها انباشته نشده و سرمای کافی به تمام قسمت‌های گوشت برسد. در صورت نیاز به قربانی کردن دام در مراسم خاص، دام زنده را تنها از مراکز عرضه دام تحت نظارت سازمان دامپزشکی تهیه و تحت شرایط بهداشتی ذبح نمایید. دام‌هایی که بصورت پراکنده عرضه می‌شوند ممکن است ناقل بیماری‌های خطرناک مشترک بین انسان و دام باشند.
اگر گوشت قرمز منجمد خریداری می‌كنید باید تمام ویژگی‌های گوشت گرم را داشته باشد و آثار داغ سرما روی آن مشاهده نشود. داغ سرما لكه‌های خاكستری رنگ روی گوشت قرمز است كه در اثر رنگ باختگی گوشت بدلیل سرمازایی بیش از اندازه و از دست رفتن آب گوشت ایجاد می‌شود. درون بسته‌بندی گوشت قرمز یخ زده، نباید خونابه یا آب یخ زده مشاهده شود.
مـــــــرغ :
مرغ مصرفی خود را از مراکز فروش معتبری که مرغ بهداشتی تحت نظارت سازمان دامپزشکی عرضه می‌کنند تهیه کنید.
هنگام خرید مرغ از دست زدن به آن خودداری کنید، زیرا آلوده به انواع میکروب‌های بیماریزا می‌باشد و در صورت تماس، دست خود را به‌دقت با آب و صابون بشویید.
از خرید مرغ با بوی نامطبوع، ترشیدگی یا تعفن خودداری کنید. مرغ باید كاملا پركنی شده باشد و آثار پر روی لاشه دیده نشود. پوست باید بطور كامل روی بدن كشیده شده و بدون هرگونه خراش، پارگی، تورم، خون مردگی و تغییر رنگ باشد. پوست باید كاملا تمیز و عاری از هرگونه آلودگی و ذرات خارجی باشد. گوشت مرغ باید كاملا تمیز و عاری از آلودگی، كوفتگی و خون مردگی باشد. گوشت باید به رنگ طبیعی مخصوص به‌خود و دارای سفتی و قوام طبیعی باشد. لاشه باید كاملا بدون پا و سر بوده و اندرون آن كاملا خارج شده باشد. طبق استاندارد ملی‌ایران وزن آب تراوش شده از گوشت كه داخل بسته‌بندی جمع شده یا توسط ماده جاذب جذب گردیده، نباید از 6 درصد وزن گوشت بسته‌بندی شده بیشتر باشد.
مرغ را از مراکزی خریداری کنید که آن را در یخچال‌های بهداشتی نگهداری می‌کنند و دقت نمایید در یخچال بیش از حد مرغ انباشته نشده باشد.
اگر ظاهر مرغ کثیف بود یا آثار کبودی و خون مردگی در آن مشاهده گردید، از خرید آن صرف نظر کنید.
اگر فروشنده، مرغ را در محل خرید برای شما پاک و خرد می‌کند، دقت کنید که دست او بریده و زخمی نباشد و بدون دستکش با دست مجروح کار نکند. محل زخم تا وقتی کاملا خوب نشده منبع انواع میكروب‌ها بخصوص باکتری استافیلوکوکوس می‌باشد.
نــکات عمــومـــی:
توجه کنید که فرآورده‌های پروتئینی آخرین مورد در لیست خرید شما باشند و تا رسیدن به منزل آنها را در گرما یا در برابر نور خورشید قرار ندهید. گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ را بطور کامل بپزید و از خوردن آنها بطور خام یا نیم پز خودداری کنید، انگل‌ها و عوامل بیماریزای مشترک بین انسان و دام از طریق حرارت از بین می‌روند.
اگر هنگام خرد کردن گوشت به کیست یا غده‌ای برخورد کردید، با احتیاط و به گونه‌ای که پاره نشود، آن‌را از گوشت جدا كنید و دور بریزید.
مواد گوشتی یخ زده را به تدریج یخ زدایی کنید و از حرارت دادن آن برای یخ زدایی خودداری کنید. بهترین روش یخ زدایی، گذاشتن گوشت در ظروف حاوی آب سرد است.
آب صورتی رنگ داخل بسته بندی مرغ خون نیست، بلکه آبی است که در سردخانه پس از ذبح جذب کرده می‌باشد. این آب آلوده حاوی میکروب‌های بیماریزا است، بنابراین آب صورتی رنگ را دور بریزید.
اگر ماهی را در آبلیمو، پیاز و ادویه می‌خوابانید از خوردن مایع بجا مانده خودداری کنید.
از خوردن جگر و گردن مرغ خودداری نمایید.
قبل از استفاده از تخم مرغ آن را بدقت بشویید. سپس دست خود را با آب گرم و صابون شستشو دهید. آنگاه از تخم مرغ استفاده کنید.
تخم مرغ تازه در میان ظرف آب فرو می‌رود، ولی تخم مرغ کهنه بر سطح آب شناور می‌ماند.
پوست تخم مرغ تازه به سختی کنده می‌شود. تخم مرغ فاسد ممکن است پس از کندن پوست آن بوی نامطبوعی داشته باشد.
بعضی میکروب‌های آلوده کننده مواد غذایی سمومی تولید می‌کنند که سبب بیماری‌های ناشی از غذا می‌شوند. علائم مسمومیت‌های ناشی از غذا شامل تهوع، استفراغ، اسهال، دل درد، سردرد و گردن درد می‌باشد. علائم مسمومیت معمولاً 6 تا 72 ساعت بعد از خوردن غذا بروز می‌کند.
اگر پس از خوردن غذا علائم بیماری در شما بروز کرد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
