زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

بهناز عباسی‌مقدم؛ كارشناس ارشد تغذیه

با نگاهی به طب سنتی و تطبیق آن با علوم امروزی در می‌یابیم كه حكمای پیشین با چه ظرافت، دقت و حساسیتی به مواردی كه ما امروزه به‌عنوان اصول تغذیه صحیح آنها را می‌شناسیم، اشاره نموده‌اند كه این مسأله، مهر تأییدی بر دانش و فراست آنها در سالیان دور است. امروزه به كرات به اهمیت میانه‌روی در خوردن، مصرف وعده‌های كم حجم، اجتناب از پرخوری و ... در جوامع تغذیه‌ای اشاره می‌شود. ما نیز در این مقاله سعی نموده‌ایم چند مورد را با طب قدیم تطبیق داده و به مفهوم یكسان هر دو بیش از پیش نزدیك شویم. 

اهمیت دریافت همه گروه‌های اصلی

در طب ابن‌سینا ذكر شده كسی كه می‌خواهد بهداشت غذا را برای تن خود رعایت كند نباید غذاهای دارویی نظیر میوه و سبزی را غذای اصلی خود قرار دهد، زیرا غذاهای نرم‌كننده اگر به تنهایی مصرف شوند خون را می‌سوزانند. همچنین غذاهای غلیظ هم به تنهایی مضر هستند و تن و خون را سنگین می‌كنند. بهترین غذاها برای تندرستی كه باید در كنار غذاهای نرم‌كننده مثل میوه و سبزی مصرف شوند عبارتند از گوشت نرم (بره، بزغاله)، گندم، نوشیدنی خوشبوی گیاهی.

ابوعلی سینا در بین میوه‌ها دو دسته را شبیه غذای اصلی دانسته كه عبارتند از:

 انجیر و انگور: به شرطی كه كاملاً رسیده و شیرین باشند.

خرما: در سرزمین‌هایی كه به خوردن آن عادت دارند.

رعایت ترتیب غذا خوردن و اجتناب از روی هم‌خوری: 

 برای جلو و عقب افتادن خوراك‌ها دستورات زیرا را باید به كار بست:كسی كه غذای سخت و دیرهضم می‌خورد نباید به دنبال آن غذای زودهضم و رقیق بخورد، زیرا این غذای رقیق دنباله‌رو، پیش از غذای قبلی خود هضم می‌شود. غذای دیرهضم بالانشین می‌شود و راه داخل شدن بر آن بسته می‌شود و متعفن و تباه می‌شود و هر چه با او بیامیزد، تباه می‌شود. همچنین نباید وقتی انسان خوراك لغزنده‌ای می‌‌‌خورد كه زود هضم می‌شود بلافاصله غذای نیرومند و سختی را با آن بخورد، زیرا غذای سخت با آن در معده می‌لغزد و خوب هضم نمی‌شود.

همچنین نباید غذاهایی مانند ماهی و نظایر آن را بعد از ورزش خسته‌كننده میل كنیم، زیرا این غذا تباه می‌شود و خلط‌ها را تباه می‌‌كند. برای كسانی كه معده سست دارند و غذا را قبل از هضم بیرون می‌دهند رواست قبل از غذای عادی غذای گیرنده‌ای بخورد. از كیفیت و وضع معده همواره باید مراقبت كرد. معده برخی اشخاص غذای لطیف و زودهضم را تباه می‌كند و غذای سخت و دیرهضم را هضم می‌‌كند. چنین كسانی را دارای معده آتشین می‌نامند.

در عده دیگر معده درست برعكس حالت معده آتشین است. خو گرفتن به نوع غذا نیز اهمیت دارد. همچنین هر سرزمین ویژگی‌هایی از طبایع و مزاج‌ها دارد. شاید غذایی كه به آن عادت شده است و تا اندازه‌ای زیان‌هایی هم در بر دارد بیشتر از غذای نشناخته مفید باشد. برای هر جسمی و مزاجی غذای ویژه‌ای ملایم است و اگر آن را تغییر دهیم دچار زیان می‌شود. برخی از خوراك‌های خوب و مطلوب برای بعضی از مردم مناسب نیست و باید از آن دوری جویند.

كسانی كه از غذاهای نامطلوب لذت می‌برند نباید خود را فریب دهند، زیرا این غذاها بر مرور ایام خلط‌های ناپسند و بیماركننده در پی دارد. كسی كه در بدنش خلط‌های بد وجود داشته باشد رواست غذاهای خوب زیاد بخورد. كسی كه زیاد گوشت می‌خورد و در آسایش زندگی می‌‌كند باید خود را به رگ زدن (فصد و حجامت) عادت دهد. اگر مزاج چنین شخصی سردی است باید موادی كه به هضم كمك می‌كنند مثل انواع هلیله‌ها را استعمال كند. گرد هم آمدن غذاهای گوناگون در معده بسیار بد است. به‌ویژه اگر مدت غذا خوردن طولانی باشد و غذایی كه در تعقیب غذای اول می‌آید قبل از شروع به هضم آن به معده برسد، غذاها از نظر هضم هماهنگ نخواهند بود...

برای خواندن بخش دوم -رژیم غذایی از دیدگاه ابوعلی سینا - اینجا کلیک کنید