الهام عطار - دکتری تخصصی بیوتکنولوژی مواد غذایی
تحریریه زندگی آنلاین : برخی مواد طبیعی خاصیت ضد باکتریایی دارند، اما استفاده از آنها بی‌خطر است ولی فرد باید چه زمانی از آنها استفاده کند؟ آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده مانند پنیسیلین به مردم کمک کرده تا از دهه 1940 از بیماریهای کشنده نجات یابند. با این‌حال، هنوز مردم برای درمان به سمت آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی می‌روند. طبق گزارش NHS، از هر ۱۰ فرد یک نفر پس از مصرف آنتی‌بیوتیک به عوارض جانبی مبتلا می‌شود که به سیستم گوارش آسیب می‌زند و از هر ۱۵ نفر یک نفر به این نوع دارو حساسیت دارد. در این مقاله هفت مورد از بهترین آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی را معرفی نمودهایم. باید اذعان نمود در مورد آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی برخی کارشناسان تردید دارند. درحالیکه مردم صدها سال از روش‌های درمانی با مواد طبیعی استفاده کرده‌اند، اما اکثر روش‌های درمانی کاملاً آزمایش نشده است. اما بااینحال نتایج برخی از بررسی‌های انجام‌شده در زمینه مصرف آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی نویدبخش بوده‌اند و آزمایش‌های بیشتری در این زمینه در حال انجام است. با افزایش روزافزون باکتری‌های مقاوم به دارو، محققان در حال روی آوردن به طبیعت برای ابداع داروهای جدید هستند. در این مقاله هفت مورد از بهترین آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی را معرفی می‌کنیم:
بیشتر بخوانید:
خانه تکانی دارویی
سیر
مدت طولانی است که سیر در فرهنگ‌های مختلف به دلیل توانایی‌هایی که در پیشگیری از ابتلا به بیماری و درمان بیماری دارد، شناخته‌شده است. نتایج تحقیقات زیادی نشان داده است که سیر می‌تواند درمان مؤثری علیه بسیاری اشکال باکتری ازجمله سالمونلا و اشرشیاکلی (E. coli) باشد. امروزه استفاده از سیر حتی در برابر سل مقاوم به چند دارو نیز موردتوجه قرارگرفته است.
زنجبیل
جامعه علمی زنجبیل را به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک طبیعی می‌شناسد. چند مطالعه ازجمله مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ منتشرشده است توانایی زنجبیل را برای مبارزه با بسیاری از گونه‌های باکتری نشان داده است. محققان همچنین در حال بررسی توانایی زنجبیل برای مبارزه با بیماری‌ها و حالت تهوع و کاهش سطح قند خون هستند.
عسل
از زمان ارسطو، از عسل به‌عنوان پمادی استفاده‌شده است که به ترمیم زخم‌ها و پیشگیری از عفونت کمک می‌کند. کارشناسان امروزه متوجه شده‌اند که استفاده از عسل برای درمان زخم‌های مزمن، سوختگی‌ها، زخم‌های بستر و بهبود بخیه مفید است. برای مثال نتایج یک مطالعه از سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که عسل می‌تواند به ترمیم زخم‌ها کمک کند. اثرات آنتی باکتریایی عسل معمولاً به مقدار پراکسید هیدروژن آن بستگی دارد. اما عسل مانوکا (نوعی عسل که در مناطقی از جنگل‌های نیوزیلند و استرالیا توسط زنبورهای عسل از شهد درخت مانوکا تهیه می‌شود) باوجوداینکه که پراکسید هیدروژن کمتری دارد اما باکتری را از بین می‌برد. یک مطالعه در سال ۲۰۱۱ نشان داد که معروف‌ترین نوع عسل، تقریباً ۶۰ نوع باکتری را مهار می‌کند. این مطالعه همچنین نشان داد که عسل زخم‌های آلوده به استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) را درمان می‌کند. عسل علاوه بر خواص ضد باکتری که دارد با ایجاد یک پوشش محافظ، یک محیط مرطوب به وجود می‌آورد که به ترمیم زخم‌ها کمک می‌کند.
بیشتربخوانید:
مصرف بیش از حد مسکن، عامل سردرد است
اکیناسه
بومیان آمریکایی صدها سال از اکیناسه برای درمان عفونت‌ها و زخم‌ها استفاده کرده‌اند. یک مطالعه که در مجله Biomedicine and Biotechnology منتشر شد نشان می‌دهد که عصاره اکیناسه می‌تواند انواع مختلف باکتری ازجمله Streptococcus pyogenes را از بین ببرد. باکتری S.pyogenes عامل گلودرد، سندرم شوک سمی و بیماری گوشت‌خوار (نوعی عفونت که منجر به مرگ بافت نرم بدن می‌شود) است. اکیناسه می‌تواند با التهاب مرتبط با عفونت باکتریایی مبارزه کند.
گیاه‌طلایی (Goldenseal)
گیاه طلایی معمولاً برای درمان مشکلات تنفسی و گوارشی در چای یا کپسول مصرف می‌شود. اما ممکن است با اسهال باکتریایی و عفونت‌های ادراری نیز مقابله کند. بعلاوه نتایج یک مطالعه جدید نیز از استفاده از گیاه طلایی برای درمان عفونت‌های پوستی حمایت می‌کند. در آزمایشگاه، از عصاره‌های گیاه طلایی برای جلوگیری از آسیب رساندن به بافت MRSA استفاده شد. البته شخصی که داروهای دیگری مصرف می‌کند باید قبل از مصرف گیاه طلایی با پزشک مشورت کند زیرا این مکمل می‌تواند در روندهای درمانی اختلال ایجاد کند. گیاه طلایی همچنین حاوی بربرین (berberine) یک جزء مهم از آنتی بیوتیک‌‌های طبیعی است. البته این آلکالوئید برای نوزادان یا زنان باردار یا شیردهی بی‌خطر نیست.
بیشتربخوانید:
چیستی آبریزش بینی
گل میخک
گل میخک به‌طور سنتی در کارهای دندانپزشکی مورداستفاده قرارگرفته است. تحقیقات اکنون نشان می‌دهند که عصاره آب گل میخک می‌تواند علیه انواع بسیاری از باکتری‌ها ازجمله E.coli مؤثر باشد.
پونه کوهی
برخی معتقدند که پونه کوهی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند. همچنین ممکن است دارای خواص ضدالتهابی باشد. محققان هنوز این ادعاها را تأیید نکرده‌اند اما برخی مطالعات نشان می‌دهند که پونه کوهی به‌ویژه زمانی که به روغن تبدیل می‌شود به آنتی بیوتیک مؤثری تبدیل می‌شود.
خطرات آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی
فقط به دلیل اینکه این مواد طبیعی هستند، لزوماً بی‌خطر نیستد. مقدار و غلظت مواد فعال در مکمل‌های ساخته‌شده از این آنتی بیوتیک‌‌ها متفاوت است و به همین دلیل فرد باید قبل از مصرف این مکمل‌ها برچسب آنها را به‌دقت بخواند و از فواید سلامتی آنها مطلع شود. به‌عنوان‌مثال، درحالیکه مصرف سیر پخته بی‌خطر است. اما تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف سیر غلیظ شده به‌صورت مکمل خطر بروز خون‌ریزی را افزایش می‌دهد. بنابراین مصرف این مکمل برای افرادی که می‌خواهند تحت عمل جراحی قرار گیرند یا افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، می‌تواند خطرناک باشد. همچنین مصرف کنستانتره‌‌های سیر تأثیر داروهای HIV را کاهش می‌دهند.
بیشتربخوانید:
اریترومایسین؛ از درمان عفونت‌های سینه تا بیماریهای پوست
چه زمانی باید آنتی بیوتیک مصرف کرد؟
اکثر پزشکان به دلیل افزایش بیماریهای مقاوم به دارو، آنتی بیوتیک تجویز نمی‌کنند مگر اینکه تجویز این دارو لازم و ضروری باشد. آنتی بیوتیک‌‌ها اغلب در موارد ذیل تجویز می‌شوند:
جلوگیری از شیوع بیماریهای عفونی
جلوگیری از جدی‌تر شدن و یا کشنده‌تر شدن بیماری
بهبود سریع در اثر بیماری یا جراحت
جلوگیری از بروز عوارض جانبی در یک پروسه درمانی
فردی که آنتی بیوتیک برای وی تجویز می‌شود باید دوز کامل آنتی بیوتیک را طبق دستور پزشک مصرف کند؛ این موضوع به‌ویژه در مورد افرادی که با خطر بالای عفونت باکتریایی مواجه هستند و یا افرادی که در صورت بیمار شدن با خطرات بیشتری مواجه می‌شوند، مانند افرادی که:
قرار است جراحی شوند یا تحت شیمی‌درمانی قرار گیرند.
افراد اچ.آی.وی مثبت (+HIV).
افرادی که برای دیابت انسولین مصرف می‌کنند.
افراد مبتلابه نارسایی قلبی.
افراد بالای ۷۵ سال و کودکان زیر ۳ روز تأکید می‌شود.
هنگامی‌که یک فرد به آنتی بیوتیک‌‌های تجویزی حساسیت نشان می‌دهد یا عوارض جانبی را تجربه می‌کند، ممکن است بخواهد در مورد گزینه‌های دیگر با پزشک صحبت کند.
بیشتربخوانید:
آشنایی با یک آنتی بیوتیک همه‌کاره
"پنی سیلین" در درمان کرونا موثر است؟
چشم‌انداز
بر اساس مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، هرساله بیش از 2 میلیون آمریکایی از باکتری‌های مقاوم به دارو، بیمار می‌شوند و درنتیجه سالانه 23000 نفر کشته می‌شوند. این باکتری‌ها تهدید فزاینده‌ای محسوب می‌شوند، و راه‌حل آن تولید داروهای جدید و مؤثر می‌باشد. ممکن است راه‌حل آن استفاده از آنتی بیوتیک‌‌های طبیعی باشد.
اگرچه آنتی بیوتیک‌‌های طبیعی ممکن است فرصت‌هایی را ایجاد کنند، اما خطراتی را نیز به همراه دارند. هنوز تحقیقات در مورد این درمان‌ها در حال رشد است و تعداد زیادی از مواد در حال آزمایش هستند. آنتی بیوتیک‌‌های طبیعی که به‌طور سنتی قرن‌ها مورداستفاده قرار می‌گرفته‌اند، می‌توانند به داروهای نجات‌دهنده تبدیل شوند.
