تحریریه ماهنامه آشپزباشی
فیتوكمیكالهای موجود در فلفل
فلفلها حاوی فیتوكمیكالهای زیادی هستند كه بهطور طبیعی در بافت و تركیبات بسیاری از گیاهان یافت میشوند. نزدیك به یك میلیون از آنها در طبیعت شناخته شدهاند. بسیاری از فیتوكمیكالهای درون فلفلها توانایی آنتیاكسیدانی دارند و این بدان معنی است كه آنها میتوانند اثر منفی رادیكالهای آزاد را بر بدن خنثی كنند و از آسیب به سلول پیشگیری نمایند و در نهایت از ابتلا به بیماریهای خاص پیشگیری كنند و یا علائم آن را كاهش دهند.
مزایای بیشمار فلفلها
چه فلفل تند باشد و شیرین، بسیار مغذی است. فلفل یكی از غنیترین منابع ویتامین A و C است. انواع مختلف فلفلها را بخورید تا انواع گوناگونی از ویتامینها و مواد معدنی را دریافت كنید. فلفل قرمز منبع خوبی از فیبر، مواد معدنی و فولات است.
مواد مغذی موجود در فلفل قرمز
ویتامین A: این ویتامین به حفظ بینایی و حذف عفونتهای بدن كمك میكند.
ویتامین C: این ویتامین خطر ابتلا به سرطان را كاهش میدهد و از ابتلا به آب مروارید جلوگیری میكند.
ویتامین B6: این ویتامین واكنشهای شیمیایی مهمی در سراسر بدن انجام میدهد و برای عملكرد سیستم ایمنی و مغز حیاتی است.
لوتئین و زئاگزانتین: این مواد مغذی، روند بیماریهای چشم همچون آب مروارید و دژنراسیون ماكولا را كند میكند.
بتاكاروتن: بتاكاروتن خطر ابتلا به سرطان تخمدان را كاهش میدهد.
كپساایسین Capsaicin: آنتیاكسیدانی كه فلفل را تند و آتشین میكند، كپساایسین نام دارد، كه بدون رنگ و بو است كه درون فلفلهای تند بسیار زیاد بوده و درون فلفلهای با تندی متوسط مقدار كمتری از آن وجود دارد و فلفلهای شیرین عاری از آن هستند. در واقع هر چقدر مقدار آن در فلفلها بیشتر باشد، فلفل تندتر میشود. فلفلهای قرمز معمولاً تندتر هستند و حاوی مقادیر زیادی از این آنتیاكسیدان هستند، اگرچه فلفل سبز نیز تا حدودی از وجود این آنتیاكسیدان بهرهمند است.
كپساایسین همان مادهای است كه حیوانات را از خوردن فلفل دور نگه میدارد. متأسفانه اكثر مردم از خوردن آن اجتناب میكنند زیرا به محض اینكه آنها روی زبان قرار داده میشوند، سلولهای عصبی گیرنده درد بر روی زبان را فعال میكنند و این پیام به مغز فرستاده میشود.
مزایای بالقوه كپساایسین بر سلامتی
عوامل ژنتیكی و سبك زندگی افراد بر سلامت آنها تأثیرگذار است. با این حال بسیاری از محققان شروع به پردهبرداری از اسرار و مزایای كپساایسین كردهاند كه در اینجا به نمونهای از یافتههای تحقیقات محققان اشاره میكنیم:
كپساایسین و سرطان
مطالعات متعددی اثر كپساایسین را بر سلولهای سرطانی بررسی كردهاند. اینكه واقعاً كپساایسین چگونه عمل میكند، بهطور حتم مشخص نشده است، ولی به نظر میرسد كه كپساایسین با تأثیر بر روی یك تركیب پروتئینی، رشد سلولهای سرطانی را كاهش میدهد. در مطالعهای كپساایسین باعث از بین رفتن بیش از 80 درصد از سلولهای سرطانی پروستات در موش شده است. نتایج مشابهی در ارتباط با سایر انواع سرطان از جمله سرطان لوزالمعده نیز دیده میشود.
در مطالعه دیگری محققان بریتانیایی دریافتند كه كپساایسین عملكرد منفی میتوكندری (منبع عمده انرژی سلولهای سرطانی) را متوقف میكند و سلولهای سرطانی ریه و پانكراس را از بین میبرد. در حالیكه سلولهای سالم دستنخورده باقی میمانند. البته این مطالعات بر روی موش صورت گرفته است و نه انسان و هیچ مدرك مستقیمی وجود ندارد كه نشان دهد خوردن فلفل در انسان نیز همین تأثیر را دارد.
سوختن كالری
كپساایسین، اشتها را مهار میكند و درجه حرارت بدن را بالا میبرد و همین بالا رفتن دمای بدن ممكن است به كاهش وزن كمك كند. اگرچه مقدار سوزاندن كالری از این طریق كم و تأثیر مصرف آن تقریباً به اندازه اثر خوردن چای سبز و یا كافئین است، ولی اضافه كردن فلفل به رژیم غذایی اگر به صورت متوالی باشد در طول زمان به افزایش سوختوساز بدن كمك میكند و با تعدیل اشتها هنگام غذاخوردن باعث كاهش وزن میشود. كپساایسین به طور قابل توجهی وزن را كم نمیكند و برای كاهش وزن حتما باید یك رژیم غذایی سالم و كمكالری داشت و البته انجام فعالیت فیزیكی را فراموش نكرد.
ضد درد
شاید تعجب كنید ولی همان تركیبی از فلفل به نام كپساایسین كه موجب سوزش میشود، در تسكین درد عصبی نیز موثر است. گاهی از آن در تهیه كرمها استفاده میكنند و در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز نوروپاتی و درد را كاهش میدهد. مطالعات نشان میدهند كه كپساایسین در كاهش درد ناشی از استئوآرتریت و پسوریازیس نیز موثر است. برخی از افراد حتی برای كاهش سردرد خود كرم كپساایسین را بر روی پیشانی میمالند.