تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
برگ‌های خشك برگ بو، از زمان‌های بسیار قدیم مصارف دارویی و آشپزی داشته و به دلیل داشتن عطر برگ‌ها، یكی از مواد ضروری بسیاری از غذاها به حساب می‌آمد. به لحاظ گیاه‌شناسی، این گیاه متعلق به خانواده «Lauraceae» و زادگاه آن خلیج لورل در آسیای صغیر است؛ ولی به تدریج به سراسر مدیترانه و آسیا نیز گسترش یافت. گل‌های ستاره‌ای شكل زرد و سفید رنگی می‌دهد كه به تدریج ارغوانی تیره می‌شوند و به صورت تك‌تخم شكل می‌گیرند. برگ‌های چرمی تیره و براق این گیاه 5/7-10 سانتیمتر طول دارند و تقریباً ضخیم هستند.
وقتی این برگ‌ها از وسط نصف می‌شوند عطر شیرین آنها به مشام می‌رسد و وقتی آنها را خشك می‌كنید، به شدت معطر می‌شوند. از میوه‌های خشك این گیاه نیز به عنوان چاشنی می‌توان استفاده كرد.
خواص پزشكی برگ بو
یونانیان و رومی‌ها در بسیاری از غذاهای خود از برگ بو استفاده می‌كردند و آن را نمادصلح و حفاظت می‌دانستند. این ادویه حاوی تركیبات فراوانی از جمله مواد معدنی و ویتامین‌ها است كه برای سلامت بسیار مفید است. تركیباتی همچون پینن، بتاپینن، میرسن، لیمون، متیل چاویكول(chavicol)، ندال، اوژنول و استات گرایفل كه تمامی آنها خاصیت ضدعفونی‌كننده و آنتی‌اكسیدانی دارند و در گوارش مؤثرند و به نظر می‌رسد ضدسرطان هم باشند.
برگ تازه این گیاه سرشار از ویتامین C است و در هر 100 گرم، 5/26 میكروگرم اسیداسكوربیت یا همان ویتامین C وجود دارد و یك آنتی‌اكسیدان بسیار قوی است كه به راحتی می‌تواند رادیكال‌های آزاد مضر بدن را از بین ببرد. اسیداسكوربیت، تقویت‌كننده سیستم ایمنی بدن است و زخم را بهبود می‌بخشد و خاصیت ضدویروسی دارد.
علاوه بر این، برگ‌های تازه و قسمت‌های دیگر آن منبع بسیار خوب اسیدفولیك (فولات) هستند و در هر 100 گرم حدود 180 میكروگرم اسیدفولات وجود داردكه در سنتز DNA مفید است و می‌تواند از نقایص احتمالی لوله عصبی در نوزادان پیشگیری كند. این برگ منبع عالی از ویتامین A است كه یك آنتی‌اكسیدان طبیعی است و به بهبود بینایی كمك می‌كند، كه همینطور برای حفظ غشاهای مخاطی و پوست لازم است. غذاهای طبیعی سرشار از ویتامین A، از ریه محافظت و از سرطان دهان و ریه پیشگیری می‌كنند.
این ادویه منبع بسیار خوبی از ویتامین‌های گروه B، مانند نیاسین، پیریدوكسین، اسید پانتوتنیك و ریبوفلاوین است كه در سنتز آنزیم و عملكرد سیستم عصبی و تنظیم متابولیسم بدن نقش دارند. همچنین منبع عالی از مواد معدنی، مس، پتاسیم، كلسیم، منگنز، آهن، سلنیوم، روی و منیزیم می‌باشد. پتاسیم یكی از اجزای مهم سلولی بدن است كه فشار خون و ضربان قلب را كنترل می‌كند. منگنز و مس در فعالیت آنتی‌اكسیدان‌ها مفید هستند و آهن مسئول تولید سلول‌های قرمز خون است.
خواص دارویی برگ بو
خواص دارویی این گیاه بسیار افسانه‌ای به قرار زیر است:
مدر (ادارآور) و محرك اشتها. جوشانده برگ بو، درد معده و قولنج را تسكین و نفخ معده را كاهش می‌دهد و زخم معده را بهبود می‌بخشد. اسیدلوریك موجود در گیاه، دفع‌كننده حشرات است. از اسانس آن در ساخت بسیاری از داروهای سنتی و برای درمان ورم مفاصل، دردهای عضلانی، برونشیت و علائم آنفلوانزا استفاده می‌شود.
انتخاب و ذخیره‌سازی برگ بو
برگ‌ها به روش سنتی چیده و به منظور حفظ روغن‌های ضروری به دور از نور مستقیم خورشید و در زیر سایه خشك می‌شوند. در ادویه‌فروشی‌ها برگ بو به اشكال مختلف، حتی به صورت پودر وجود دارد. از خریدن برگ‌هایی كه بوی بد می‌دهند و یا به قارچ آلوده هستند، خودداری ورزید و پس از خرید، آنها را درون شیشه‌های دردار و به دور از نور زیاد نگهداری كنید. برگ بو را نباید بیش از یك سال نگهداری كرد، زیرا به مرور عطر خود را از دست می‌دهد. از میوه خشك‌شده آن نیز می‌توان به عنوان چاشنی غذا استفاده نمود.
استفاده از برگ بو در آشپزی
از برگ بو، هم به صورت تازه و هم خشك در آشپزی می‌توان استفاده كرد، ولی بهترین كار این است كه برگ بوهای تازه چند روز در سایه قرار گیرند و وقتی پژمرده شدند و تلخی آنها گرفته شد، در غذا استفاده شوند. بهتر است آنها را با غذا نخورید؛ زیرا به شدت معطر هستند. برگ بو در كنار ریحان، مریم گلی و كرفس و آویشن عالی می‌شود.
در تهیه آبگوشت و به همراه نمك، پیاز، كرفس، فلفل سفید و سیاه فوق‌العاده است. از دم‌كرده برگ آن می‌توان یك چای گیاهی عالی تهیه كرد. برای تهیه سس، گوجه‌فرنگی و انواع سس‌ها، یك عنصر ضروری است. به عنوان طعم‌دهنده می‌توان آن را به غذاهای دریایی، مرغ، گوشت و برنج اضافه كرد. به عنوان طعم‌دهنده در شیرینی‌ها، نان‌ها و كرم‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
