تحریریه زندگی آنلاین : سالمندان به‌واسطه شرایط جسمی و روحی‌شان قشر آسیب‌پذیری هستند، بنابراین توجه و محبت به آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و یکی از مهم‌ترین نیازهای آن‌هاست. همه‌ی ما این دوره را در پیش رو داریم پس برای سالمندان ارزش قائل شویم، به آنها توجه کنیم، با آنها وقت بگذرانیم و محبتمان را از سالمندان دریغ نکنیم.
آسیب‌پذیری سالمندان
سالمندان به‌واسطه شرایط جسمانی و روحی خاصی که دارند از جمله گروه‌های آسیب‌پذیر اجتماع هستند که غالباً از دستیابی به حقوق و آزادی‌هایشان محروم مانده و خواسته یا ناخواسته در معرض نقض حقوق و آزادی‌ها قرار می‌گیرند.
بیشتر بخوانید:
محبت یکی از مهم‌ترین نیازهای سالمندان
سالمندان با عمرى تلاش و تجربه به مرحله‌ای رسیده‌اند که نیازمند توجه و محبت هستند. دوران سالمندی زمانی است که سالمندان بیش از پیش نیازمند توجه و محبت فرزندان و اطرافیان هستند و همه به‌خصوص فرزندان آنها باید به این عزیزان احترام گذاشته و آنها را مورد محبت خود قرار دهند.
درست همانطور که فرزندان به در سطوح مختلف سنى نیازهاى روحى متفاوتى دارند و در برخورد با آنها باید از شیوه‌های رفتارى صحیح استفاده شود، بزرگسالان نیز نیازمند قدردانى و سپاسگزارى از زحمات گذشته خود از سوى فرزندان اطرافیان می‌باشند. سالمندان امروز همان مادران و پدران دیروز هستند که با سختی فراوان اما با عشق فرزندان خود را نگهداری کرده و بزرگ کرده‌اند اکنون که به این مرحله از زندگی خود رسیده‌اند نیازمند محبت و احترام فرزندان هستند و حتی اگر از نظر مادی بی‌نیاز باشند، ولی نباید نیاز به محبت و توجه به ایشان را فراموش کرد.
سالمندی موهبتی الهی است
سالمندان سرمایه‌های ارزشمندی هستند و می‌توانند کوله‌بار تجربه‌ای که در طول سال‌های زندگی و کار خود به دست آورده‌اند را در اختیار جوانان و به‌ویژه فرزندان خود قرار دهند.
بیشتر بخوانید:
چگونه با اطرافیانمان رابطه صمیمانه داشته باشیم؟
مادرانی که دختر دارند بخوانند!
توجه و محبت به سالمندان
به نیازهای سالمندان توجه کنید: به نیازهای سالمندان توجه کنید و در برطرف کردن این نیازها نهایت سعی خود را بکنید که شما نیز روزی به این مرحله می‌رسید و نیازمند توجه و محبت دیگران می‌شوید.
برای سالمند وقت بگذارید: سالمندان در شرایط روحی هستند که احساس تنهایی و ناامیدی میکنند. احساس ارزشمند بودن در آ‌ها ایجاد کنید. حتماً در فواصل زمانی کم به دیدار آنها بروید و برای این ملاقات خود را مشتاق نشان دهید. اینطور نباشد که این حس در آنها به وجود بیاید که وقت گذراندن با آنها برایتان حوصله سر بر و کلافه کننده است.
با سالمندان به گفتگو بنشینید: با سالمندان صحبت کنید، از حال جسمی و روحی‌شان جویا شوید، از اینکه روز خود را چطور گذراندن و ....
در مناسب‌ها و اعیاد به دیدارشان بروید: امروزه بسیاری از ماها این‌قدری درگیر مشغله‌ها و گرفتاری‌هایمان هستی که شاید نتوانیم زودبه‌زود به سالمندان آشنا و فامیل و حتی پدر و مادرمان سر بزنیم اما حداقل مناسبت‌ها و اعیاد مختلف فرصت خوبی برای دیدار و وقت گذراندن با آن‌هاست.
هرازگاهی آنها را به خانه خود دعوت کنید: همانطور که سر زدن و به دیدار سالمندان رفتن ارزش قائل شدن و توجه شما نسبت به آنها را نشان می‌دهد، دعوت آنها به خانه‌تان هم حس ارزشمندی و موردعلاقه واقع شدن در آنها به وجود میآورد.
در صورت تمایلشان با آنها هم‌سفر شوید: زمانی که قصد سفر دارید از آنها بپرسید که آیا دوست دارند در این سفر، هم‌سفر شما باشند.
به سالمندان هدیه بدهید: آنها هم با هدیه و گل قطعاً احساس خوبی پیدا میکنند. تولد آنها روز مادر، روز پدر، اعیاد مختلف و ...می‌توانند بهانه‌های خوبی برای گل و هدیه دادن به آنها باشد.
ضرورت توجه و محبت به سالمندان در اسلام
محبت به سالمندان و حفظ کرامت انسانی این عزیزان امری ضروری و از تأکیدات دین مبین اسلام است.
در کلام نورانی قرآن کریم و سخن بزرگان دینی بسیار بر توجه و محبت به سالمندان و دستگیری از آنان تأکید شده است و فرزندان و افراد خانواده، باید با توجه به سفارش قرآن کریم و پیشوایان دینی، سالمند را تکریم کرده و آنان را در کنار خود و در خانه و خانواده نگهداری کنند چرا که سالمندان خود برکت برای خانه و خانواده هستند.
ضرورت توجه و محبت به سالمندان در دین
احادیثی پیرامون ضرورت توجه، محبت و احترام به سالمندان
در مکتب اسلام، سالخوردگان و سالمندان از موقعیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردارند چنانکه در روایات ما در مورد ارزش معنوى ـ اجتماعى و چگونگی رفتار با آنان آمده است:
رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله) می‌فرماید:
«وجود پیران سالخورده باعث برکت و افزایش رحمت و نعمت‌های الهى است.»(نهج الفصاحه، ص 222، کلمه‌ی 1110)
«إنَّ مِن إجلالِی تَوقِیرَ الشَّیخِ مِن اُمَّتی؛ احترام به سالخورده امّت من، احترام نهادن به من است.»(منتخب میزان الحکمه)
«إنَّ مِن تَعظیمِ جَلالِاللّه عز و جل کَرامَةَ ذی الشَّیبهِ، وحامِلِ القُرآنِ، والإمامِ العادِلِ؛ احترام نـهادن بـه ریـش سـفید و قـرآن دان و پیشواى دادگر، بزرگداشت جلال و شکوه خداوند عز و جل است.»(منتخب میزان الحکمة، ح 384)
«من اجلال‌الله اجلال ذى شیبه المسلم؛ بزرگداشت و گرامیداشت سالخورده مسلمان، بزرگداشت خداست»(کافی، ج 2، ص 165)
«مَنْ وَقَّرَ ذَا شَیْبَهٍ فِی الْإِسْلَامِ آمَنَهُ اللَّهُ مِنْ فَزَعِ یَوْمِ الْقِیَامَهِ؛ کسی که پیر مسلمانی را و تجلیل نماید، خداوند او را از ترس روز قیامت ایمن می‌دارد.»؛
امام صادق علیه السلام فرمود:
«لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یُوَقِّرْ کَبِیرَنَا وَ یَرْحَمْ صَغِیرَنَا؛ از ما نیست کسی که بزرگسال ما را احترام نکند و به خردسال ما ترحم ننماید».
بیشتر بخوانید:
دلیل ایجاد حس نفرت از والدین در کودکان چیست؟
قبل از تنبیه کردن فرزندتان این مطلب را بخوانید!
آيا فرزندی که از والدين خود محبت دريافت نکرده، می‌تواند در سالمندی به آنها رسيدگی و محبت کند؟
خوب يا بد، تحقيقات نشان داده‌اند که شيوه رفتار با والدين در سن پيری و ارتباط فرزندان با آنها تا حد زيادي به شرايط خانوادگی سال‌‌هاي قبل و حتی تا دوران کودکی برمي‌گردد. در مواردي که فرزندان هميشه از محبت پدر و مادر برخوردار بوده‌اند و احساس خلأ عاطفی نمی‌کنند، خود را مديون آنها دانسته و با مهربانی و احساس قدرشناسی سعی میکنند تا هر کاری که از دست‌شان بر می‌‌آيد، براي آنها انجام دهند.
اما در خانواده‌‌هايی که فرزندان هميشه از بدرفتاری‌‌های جسمی و روحی رنج برده‌اند و در جو خانه فقط تنبيه، سرزنش، ناراحتی و بي‌توجهي حاکم بوده است، وابستگی عاطفی چندان قوی با والدين ندارند و يا اينکه خيلی کم به آنها ابراز محبت میکنند.
به عبارت بهتر، آنها نمی‌توانند عشق و علاقه‌اي را که دريافت نکرده‌اند، تقديم کنند و در واقع قادر به انجام آن نيستند، چون هيچ‌وقت، چيزي در اين زمينه ياد نگرفته‌اند. اين گروه از فرزندان، از طرف ديگر از نوعی فشار اجتماعی شديد نيز رنج می‌‌برند که بايد والدين را دوست داشت و به کارهای آنها رسيدگی کرد، صرف نظر از اينکه نوع رفتار آنها چگونه بوده است. اين فشار اجتماعی يک نوع احساس گناه را در آنها به وجود میآورد و اين حس را منتقل میکند که: حالا که آنها پير شده‌اند و گذشته‌‌ها گذشته، تو می‌‌توانی ناراحتی‌‌ها را فراموش کنی و آنها را ببخشی و از آنها مراقبت کنی.
ایکاش ما از جوانی بتوانيم با محبت به اطرافيان و خصوصاً فرزندانمان و ايجاد حس احترام به بزرگترها، شرايط بهتری را برای سالخوردگی خود آماده کنيم.
و سخن آخر اینکه...
خیلی از ما هنوز جوان هستیم. دنبال رویاها و آرزوهایمان هستیم و دلیلی نداریم که یک لحظه خودمان را جای پدربزرگ و مادربزرگ‌مان بگذاریم. بدو بدو تو کوچه و خیابان دنبال کاراهایمان هستیم و زن سالمند کنار خیابون را نمی‌بینیم که چقدر صبر میکند و سرعت پاهایش را محاسبه میکند تا از عرض خیابان با ترس رد شود. شاید هیچ‌وقت به همسایه طبقه پایین خانه‌مان فکر نکنیم. به آن خانمی که سال به سال در خانه‌اش را کسی نمی‌زند و ما هم یک شب نرفتیم در خانه‌اش را بزنیم و بگیم اومدیم بهش سر بزنیم. اصلاً چرا راه دور بریم، چقدر به پدربزرگ و مادربزرگ‌مان سر می‌زنیم، چند بار در سال بهشون زنگ می‌زنیم که بگیم دلمون براش تنگ شده و دوست‌شان داریم. کافیه سراغ پدربزرگ و مادربزرگ‌هایمان بریم، مهم نیست نسبت خونی با آنها داشته باشیم یا نه، آغوش سالمندان همیشه به روی ما بازه. به یکی از خانه سالمندان سر بزنید. چشم خیلی‌هاا تو این خونه‌ها به در دوخته شده تا کسی با لبخند به سراغشون بره تا دل سیر درباره دردهایشان، تنهایی‌هایشان، جوانی پر ماجرا و تجربه‌شان با آنها حرف بزنند. یک بار سراغ سالمندانی که با شنا غریبه هستند برید، دست و صورت چروک‌شون را ببوسید. اگر الان فکر میکنید خیلی لحظه غم‌انگیزی منتظر شماست باید بگویم که اشتباه میکنید. مطمئن باشید شادی عمیقی پشت این کار هست که همه زندگی شما را پر میکند.
