برخی افراد خیلی خوب با استرس کنار میآیند و اجازه نمیدهند فشار بیشتری، علاوه بر کار سختی که در حال انجامش هستند، به آنها وارد شود؛ در حالی که برخی دیگر دائماً با آن دستبهگریباناند و هر روز بیشتر احساس غرقشدگی میکنند. فشار برای عملکرد خوب از سمت معلمان، اعضای خانواده و مربیان میتواند فرسودهکننده باشد و در نتیجه فرد ممکن است دچار اضطراب یا افسردگی شود و خوب این اتفاق اصلاً خوشایند نیست و در جهت خلاف سازنده و مولد بودن است؛ زیرا در طول زمان آزمون، شما نیاز دارید که ذهن و جسمتان در بهترین حالت خود باشد. در ادامه، ده مورد ساده و موثر برای این که بتوانید استرستان را مدیریت کنید، آورده شده است، آنها را بخوانید.
۱- استراحت کنید
زمان شما محدود و برنامه درسیتان به ظاهر نامتناهی است!؛ اما باید این را بدانید که وارد کردن فشار بیش از حد به خود به حفظ اطلاعاتتان کمکی نمیکند. هر وقت احساس استرس کردید، استراحت کنید و چند دقیقه از فضای مطالعهی خود خارج شوید. بدین ترتیب که پیادهروی کوتاهی داشته باشید، از هوای تازه و نور خورشید بهره ببرید، به یک موسیقی آرامبخش گوش دهید و یا حتی یک چرت کوتاه بزنید. همهی این فعالیتها برای کاهش استرس شناخته شده و مؤثر هستند و اختصاص دادن روزانه ۱۰ دقیقه وقت به آنها باعث میشود ذهنتان سالم بماند.
۲- کنترل ذهنتان را به دست بگیرید
با توجه به تعداد زیاد عوامل حواسپرتی که در زندگی وجود دارد، تمرکز در مطالعه برای دورههای طولانی میتواند دشوار باشد. وقتی این اتفاق برای شما رخ داد و احساس بیقراری یا اضطراب کردید، به مراقبه بپردازید. برای این کار کافی است فقط پنج دقیقه چشمانتان را ببندید و افکارتان را مرتب کنید؛ کاری که برای شما بسیار مفید است.
بعضی اوقات استرس ثابت و دائمی است؛ اما برخی مواقع میآید و میرود. در حالت دوم، معمولاً محرکهایی وجود دارند که باعث افزایش ناگهانی استرس میشوند. شناسایی آنها و کاهش مواجهه با آنها میتواند کمککننده باشد
۳- رژیم غذایی سالمی داشته باشید
حذف یک وعدهی غذایی ممکن است ۲۰ دقیقه وقت بیشتری به شما بدهد؛ اما از نظر تمرکز هزینهی بیشتری برای شما خواهد داشت و در ادامه میتواند باعث افزایش ناگهانی استرس در شما شود. برای شروع یک روز پرانرژی باید یک صبحانه سالم و مغذی دریافت کنید و برای پیشگیری از خستگی و خوابآلودگی باید شام سبکی میل کنید. علاوه بر مصرف منظم وعدههای غذایی باید از نظر دریافت ویتامینها و املاح نیز مطمئن شوید.
۴- جدول برنامهریزی داشته باشید
مدیریت زمان میتواند تفاوت زیادی ایجاد کند. اگر یک جدول زمانی دارید برای همهی فعالیتهای روزانه زمانی را اختصاص دهید. داشتن یک لیست اولویتبندی شده برای زمان و مدت مطالعه باعث میشود احساس کنترل بیشتری در زندگی خود داشته باشید. یک مطالعه نشان داد دانشآموزانی که از مهارتهای مدیریت زمان استفاده میکردند، اضطراب کمتری را نیز تجربه کردند.
۵- خواب شبانهی خوبی داشته باشید
شما نمیتوانید تمام شب درس بخوانید و سپس انتظار داشته باشید که روز بعد در وضعیت خوبی قرار داشته باشید؛ در واقع نحوهی عملکرد بدن انسان اینگونه نیست. خواب ناکافی، حتی فقط یک شب، بر تواناییها و سطح استرستان تأثیر میگذارد. اطمینان حاصل کنید که هر روز ۷-۸ ساعت خواب شبانهی خوب داشته باشید.
۶- کمی ورزش کنید
ما مطمئن هستیم که شما از مزایای شگفتانگیز ورزش بهخوبی مطلعید. یکی از آنها این است که به کاهش استرس نیز کمک میکند. اگر این مورد کافی نیست که کمی ورزش کنید باید بدانید که برای سلامت جسمتان در دورهای که برای کنکور درس میخوانید نیز مفید خواهد بود؛ چرا که هیچچیز به بدن شما به اندازه نشستن برای ساعتهای طولانی آسیب نمیرساند و ورزش به شما کمک میکند تا به راحتی بیمار نشوید.
۷- محرکها را شناسایی کنید
بعضی اوقات استرس ثابت و دائمی است؛ اما برخی مواقع میآید و میرود. در حالت دوم، معمولاً محرکهایی وجود دارند که باعث افزایش ناگهانی استرس میشوند. شناسایی آنها و کاهش مواجهه با آنها میتواند کمککننده باشد. اگر این محرک، دوستی است که دائماً در مورد پیشرفت شما قضاوت میکند، یا گشتوگذار در رسانههای اجتماعی و خواندن خبرهاست و یا حتی مصرف برخی غذاهای خاص میباشد، برای داشتن حال خوب، سعی کنید آنها را از زندگیتان حذف کنید یا حداقل تا پایان آزمونها کاری به آنها نداشته باشید.
۸- تکنیکهای سرگرمکننده آموزشی را امتحان کنید
روزهای متوالی فقط مطالعه کردن از کتاب درسی میتواند خستهکننده و یکنواخت باشد و جای تعجبی نیست که این امر میتواند منجر به استرس ناخواسته شود. خب، راهحل آن آسان است؛ برای درس خواندن هر از گاهی از تکنیکهایی مثل فلش کارتها و فیلمهای آموزشی هم کمک بگیرید. این کار باعث میشود یادگیریتان تقویت شود، ذهنتان انرژی دوبارهای بگیرد و به طور خودکار در مقابله با استرس به شما کمک کند.
۹- خودزنی نکنید
همیشه افرادی در اطراف شما وجود دارند که سعی میکنند به شما فشار بیاورند؛ اما هیچچیز نمیتواند از فشارهایی که خودمان به خودمان وارد میکنیم بدتر باشد. احساسات منفی زیادی وجود دارد که با انتظارات غیرواقعی همراه است و باعث میشود شما در نهایت احساس ناکامی کنید و مدام از خودتان انتقاد کنید. این کار میتواند منجر به آسیبهای منفی بسیاری شود؛ نه تنها در زمان حال بلکه در طولانیمدت. بهجای تنبیه و سرزنش، سعی کنید خودتان را تشویق کنید، پیروزیهای کوچکتان را جشن بگیرید و در واقع مشوق خودتان باشید.
۱۰- کمک بگیرید
اگر سعی کردید استرستان را خودتان مدیریت کنید، اما کاری از پیش نبردید، میتوانید از دیگران کمک بگیرید. در مورد احساستان با والدین، خواهر و برادر بزرگتر یا حتی معلمی که به آن اعتماد دارید، صحبت کنید. در صورت نیاز میتوانید از یک متخصص یا مشاور در این زمینه کمک بگیرید.