ركسانا خوشابی؛ كارشناس ارشد مشاوره
ابتدا قرار بود توصیههای نظریهپردازان مختلف درباره تعیین هدف، در این مقاله ارائه شود؛ اما بعد تصمیم بر این شد یك میزگرد فرضی و كاربردی در نظر گرفته و نظر هر صاحبنظری از زبان خودش گفته شود و تا كمی جذابتر و متفاوتتر باشد.
امید است در پایان این میز گرد لااقل یك تصمیم مهم بگیرید؛ اینكه هرگز بدون هدف، هیچ كاری را شروع نكنید.
* خوب، آقای آنتونی رابینز، چون ردپای هدف و هدفگذاری در همه كتابهایتان به چشم میخورد، بهتر است شما شروع كنید.
آنتونی رابینز: بله، متشكرم. همان طور كه در نوشتههایم میبینید، هدفهای بزرگ، انگیزههای بزرگ ایجاد میكنند و باعث آزادشدن نیروهای عظیم درونی میشوند. در حقیقت، تعیین هدف، پایه همه موفقیتهای زندگی و اولین قدم برای تبدیل ذهنیتها به عینیت است. پس بهتر است هر چه زودتر هدفها (آرزوها و رویاها)ی خود را نظم دهید.
ممكن است این قواعد را برای ما بگویید؟
جو كاربو: اهداف بهتر است كوتاهمدت، ساده و واقعبینانه بوده و زیاد سنگین و غیرقابل دستیابی نباشند. اگر به برخی از هدفها نرسیدید، بهتر است از خود انتقاد نكنید و دوباره به شكل واقعبینانهتری هدفگذاری كنید. اما دقیقاً همان هدفی را انتخاب كنید كه خواستار رسیدن به آن هستید، نه هدفهای كلیشهای را.
دنیس ویتلی: من هم معتقدم كه باید هدفهای كوتاهمدت در نظر گرفت و از قبل برای بعد از رسیدن به آنها، پاداشی برای خود تعیین كرد. به نظر من بهتر است همه هدفهای سال جاری را بنویسیم و درون پاكتی قرار دهیم، اما برای تعیین اهداف ماه آینده از تقویم رومیزی یا سررسید استفاده كنیم.
آنتونی رابینز: علاوه بر این، هدف را به صورت مثبت بیان كنید. مثلاً بگویید: هدفم این است كه از نظر فیزیكی قویتر شوم و نگویید هدفم این است كه از نظر فیزیكی ضعیف نباشم (هر چند كه ظاهراً هر دو یك معنا دارند).
حالا باید چكار كنم؟
جو كاربو: بعد از فهرستكردن اهداف، باید درباره تكتك آنها به چند سوال مهم پاسخ بدهید و بعد با توجه به پاسخی كه میدهید مجدداً هدفهایتان را بررسی كنید.
آلبرت پویسانت: هدفها باید با توجه به عزت نفس ما تعیین شوند؛ یعنی با توجه به ارزشی كه برای خود قائلیم، در نظر گرفته شوند و چه بهتر كه ما قدر و ارزش خود را كه بالا هم هست، بشناسیم و بزرگ اندیش باشیم. همچنین باید دقیقاً بدانیم از هدفهای مالی و شغلی خود در آینده چه انتظاری داریم.
ریچارد دنی: در همین راستا اضافه كنم كه هدف بهتر است تا حدی جاهطلبانه و همچنین قابل دسترس باشد.
الكس مك میلان: و بهتر است از خود بپرسیم كه آیا آمادگی لازم برای رسیدن به آنها را داریم یا نه؟
* بدین ترتیب، بهتر است بعضی هدفها را حذف كنم. مثلاً فعلاً آمادگی ازدواج ندارم و شاید سفر به كره دیگر در حال حاضر برایم امكانپذیر نباشد. همچنین تحصیل و آموختن یك علم جدید با راه انداختن یك بیزینس بزرگ، به طور همزمان، كمی غیر واقعبینانه و شاید متناقض باشد.
حالا بعد از اعمال این تغییرات در فهرست هدفها، دیگر چه كاری باید انجام بدهم؟
مك میلان: برای دستیابی به هدفها باید نقشههایی طرحریزی كنیم. هر یك از این طرحها و نقشهها، مثل پلههای یك نردبان هستند كه باید تك تك آنها برای ما مشخص باشند، ضمناً اگر در حال انجام كاری هستید كه شما را در رسیدن به اهدافتان یاری نمیكند، آن را رها كنید یا تغییر دهید.
جو كاربو: من اعلان روزانه را پیشنهاد میكنم؛ یعنی این كه هر روز صبح بلافاصله پس از بیدار شدن، فهرست اهداف خود را مرور كنید (چه بهتر كه این مرور با صدای بلند انجام شود). پس از خواندن هر كدام از هدفها، كمی صبر كنید و آنچه را كه خواندهاید، كاملاً مجسم نمایید. هر شب نیز درست پیش از خواب هر قدر هم كه خسته باشید، كار صبح را تكرار كنید.
آنتونی رابینز: موانع رسیدن به هر هدف را هم مشخص كنید و راههایی برای برداشتن تكتك آنها از سر راه كشف یا اختراع نمایید.
دنیس ویتلی: تمركز یادتان نرود. باید روی اهداف تمركز كنید و طوری به آنها بیندیشید كه انگار به دستشان آوردهاید.
رابرت اوریلی: هدف خود را در هر زمینه به طور مشروح بر روی كاغذ بنویسید و با افراد صاحبنظر درباره آنها صحبت كنید تا كاملاً مطمئن شوید درست همان چیزهایی هستند كه طالب آن هستید و از طرف دیگران (و به طور ناخودآگاه) به شما تحمیل نشدهاند.
آنتونی رابینز: تقسیم بندی پیشنهادی من هم این است: هدفهای مربوط به توسعه و پرورش شخصی، هدفهای شغلی ـ اقتصادی، اهداف تفریحی و ماجراجویانه و هدفهای خیرخواهانه.
* چون توضیحات همه دوستان نظریهپرداز روشن و گویا بود، جمعبندی نهایی را بهعهده خود شما میگذارم و سخن را با یكی از جملات آهنگساز مشهور، بتهوون به پایان میبرم:
«هیچ روزی بیهدف نباش، من اگر یك روز اجازه دهم كه الهه الهام بخش هنرم به خواب رود، فقط برای این است كه روز دیگر، نیرومندتر از خواب بیدار شود».
پی نوشت
نظریهپردازانی كه در اینجا مطرح شده اند، همگی در زمینه موفقیت و هدفمندی كتبی دارند كه به زبانفارسی، ترجمه شده است. آنتونی رابینز، نویسنده چهار جلد كتاب به «سوی كامیابی» است؛ از دنیس ویتلی كتابهای «بذرهای عظمت و پیروزی مضاعف»؛ از جو كاربو كتاب «تجربههای من، موفقیت شما»؛ از آلبرت پویسانت كتاب «توانگران چگونه میاندیشند»، از الكس مك میلان كتاب «بلیت موفقیت» و از ریچارد دنی كتاب «موفقیت از آن شماست» به فارسی برگردانده شده است.