نادیا زکالوند
روز 14 ژوئن (24 خرداد) هر سال، به نام روز جهانی اهداء خون انتخاب شده و از افرادی که در این فعالیت انسان دوستانه شرکت دارند، تقدیر می شود.
اهداء خون، فرآیندی داوطلبانه است که می تواند زندگی دیگران را نجات دهد.
روش های مختلف اهداء خون وجود دارد که نیازهای پزشکی متفاوتی می طلبد
اهداء خون با تمام محتویاتش
این روش اهداء خون، رایج ترین نوع اهداء است و بعد از آن اجزاء تشکیل دهنده اش، از جمله گلبول های قرمز، پلاسما و پلاکت های آن، از هم جدا می شوند.
آفرزیس
در این روش، فرد اهداء کننده به دستگاهی متصل شده و بخشی از خون او وارد دستگاه می شود و پس از اینکه اجزاء مورد نیاز مانند گلبول های قرمز، پلاسما و پلاکت های آن گرفته شد، باقیمانده دوباره به بدن اهداء کننده فرستاده می شود.
* پلاکت های خون
پلاکت های خون اهداء شده برای جلوگیری از خونریزی استفاده می شود و در افراد مبتلا به لوسمی، یا افرادی که تحت درمان های شیمیایی قرار دارند و یا کودکان مبتلا به عفونت های شدید، کاربرد دارند.
* گلبول های قرمز خون
گلبول های قرمز خون، وظیفه رساندن اکسیژن به تمام بدن را دارند و افرادی که دچار خونریزی های شدید شده اند و یا به شدت کم خون هستند، به این گلبول ها نیاز پیدا می کنند.
* پلاسما
پلاسما بخش مایع خون است و به لخته شدن خون کمک کرده و حاوی پروتئین یا الکترولیت است که باعث می شود بدن به درستی کار کند.
پلاسما معمولا به افراد مبتلا به بیماری های کبدی، سوختگی و یا عفونت های شدید باکتریایی داده می شود.
خطرات اهداء خون
اهداء خون کاملا امن است. با تجهیزات جدید استریل شده که برای هر یک از اهداء کنندگان استفاده می شود، می توان مطمئن شد که هیچ مشکلی برای اهداء کننده خون پیش نمی آید.
در ضمن یک فرد بزرگسال سالم می تواند بدون اینکه سلامت او به خطر افتد، حدود نیم لیتر خون اهداء کند.
بدن در مدت 24 ساعت، مایع خون و چند هفته بعد، گلبول های قرمز اهداء شده را بازسازی می کند.
روش اهداء خون
برای اهداء خون شما باید:
* سالم باشید.
* حداقل 16 یا 17 سال داشته باشید.
* حداقل 50 کیلوگرم وزن داشته باشید.
* آزمایش های مربوط به سلامتی تان را بگذرانید.
غذا و مصرف دارو
پیش از اهداء خون
* باید خواب کافی داشته باشید.
* وعده غذایی سالم مصرف کرده باشید و غذاهای چرب مانند همبرگر، سیب زمینی سرخ شده یا بستنی نخورده باشید.
* حداقل نیم لیتر آب و دیگر مایعات مانند آب میوه ها، مصرف کرده باشید.
* اگر قرار است پلاسما اهداء کنید، نباید به مدت 2 روز قبل از اهداء خون، آسپرین خورده باشید.
موارد خاص
هرکس توانایی اهداء خون را ندارد و این موضوع پیش از شروع فرآیند اهداء خون کاملا بررسی می شود.
* افرادی که مواد مخدر و یا هر دارویی بدون تجویز پزشک مصرف می کنند، نمی توانند خون اهداء کنند.
* افرادی که مبتلا به ایدز و یا هپاتیت هستند و یا بیماری های خاص و خطرناک دارند و یا به عفونت مبتلا هستند، نمی توانند خون اهداء کنند.
پس از اهداء خون
پس از اهداء خون باید استراحت کرد و غذای مفصلی خورد. معمولا 15 دقیقه پس از اهداء خون می توان مراکز درمانی را ترک کرد. فردی که خون می دهد، باید پس از آن:
* تا 1 یا 2 روز بعد مایعات بسیاری مصرف کند.
* از فعالیت ها و یا ورزش های سنگین اجتناب کند.
* اگر احساس سرگیجه دارد، پاهای خود را کمی بالاتر از بدن خود نگهدارد.
* مراقب باشد، محل خونگیری، دچار خونریزی نشود و برای اینکه کبودی آن زود برطرف شود، می تواند در 24 ساعت اول، کیسه یخ روی آن بگذارد.
* چنانچه سرگیجه یا خونریزی متوقف نشد، باید به مراکز درمانی بازگردد.
فواید اهداء خون
اهداء خون، فوایدی برای بدن دارد که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
* وقتی خون در بدن کم می شود، بدن به سرعت شروع به تولید خون می کند و در عرض 1 یا دو ماه تمام خون از دست رفته، بازسازی می شود و بدین ترتیب تولید گلبول های خون بهبود یافته و این فرآیند بدن را در وضعیت سالم و کارآتر حفظ می کند.
* در هر بار اهداء خون می توان حدود 650 کالری در بدن سوزاند و بدین ترتیب فرد می تواند از وزن خود بکاهد.
* سلامت و انرژی افراد مسن تر با اهداء خون بهبود می یابد.
* اهداء خون از احتمال ابتلا به سرطان می کاهد. اهداء مستمر خون، فرد را از خطر سرطان های کبد، ریه، روده، معده و گلو تا حد زیادی دور نگه می دارد.
* علاوه بر موارد فوق، فردی که برای اهداء خون مراجعه می کند، به طور رایگان بدن خود را آزمایش کرده و از بیماری های احتمالی یا سلامت خود مطمئن می شود.
* در آخر وقتی او در اهداء خون داوطلب شود، به تدریج این بخشندگی به افراد دیگر هم انگیزه داده و در آینده، کل جامعه از این رفتار انسان دوستانه بهره مند می شود
منابع:
http://nbts.gov.jm/benefits-of-donating-blood/
https://www.mayoclinic.org/
