به قلم : دکتر سعید یزدان خواه؛ متخصص قلب و عروق و فوق تخصص آنژیوپلاستی
تحریریه زندگی آنلاین : درد شدید، ناگهانی و موقتی قفسه سینه میتواند به دلایل مختلف و متفاوتی اتفاق بیافتد. بهطورکلی به این درد، تیر کشیدن قلب گفته میشود. تیر کشیدن قلب در کودکان و بزرگسالان میتواند بنا به دلایل مختلفی باشد. درد قفسه سینه ممکن است همیشه نشانگر مشکلات سلامتی جدی نباشد، یا ربطی به عملکرد قلب فرد نداشته باشد.
علت تیر کشیدن قلب چیست
درد قفسه سینه ناگهانی و شدید که برای مدت چند ثانیه ادامه پیدا میکند، تیر کشیدن قلب نام دارد. بعضی از افراد این درد را مشابه شوک الکتریکی یا درد چاقو خوردن توصیف میکنند. این درد در یکلحظه اتفاق میافتد و پسازآن از بین میرود. دلایل اصلی عبارتاند از:
۱. سوزش سر دل، سوزش معده و یا ریفلاکس
سوزش سر دل یا رفلاکس اسیدی که رودل یا بیماری بازگشت اسید به معده نیز نامیده میشود میتواند باعث تیر کشیدن قفسه سینه شود. این مشکل زمانی رخ میدهد که اسید معده به قسمت بالای معده بازگشت پیدا میکند. این مسئله میتواند موجب ایجاد درد ناگهانی یا احساس سوزش در قفسه سینه شود.
بیشتربخوانید:
6 علت درد سمت راست شکم زیر دنده ها
۲. سندرم گرفتگی قلب مقدماتی
سندرم گرفتگی قلب مقدماتی (PCS)، یک بیماری خفیف است که بیشتر در کودکان و نوجوانان رخ میدهد، اما ابتلای افراد به این بیماری در سنین بزرگسالی نیز محتمل است. تیر کشیدن قلب هنگام نفس عمیق بهاحتمالزیاد به خاطر همین سندروم است. این مشکل ممکن است بهواسطه فشار به اعصاب قفسه سینه یا اسپاسم ماهیچهای ایجاد شود. ویژگیهای درد سندرم گرفتگی قلب مقدماتی بهصورت زیر است:
درد این بیماری بهصورت درد تیز و چاقو مانندی است که به مدت سی ثانیه تا سه دقیقه طول میکشد.
تیر کشیدن قلب هنگام نفس عمیق رخ میدهد.
این درد بهسرعت از بین میرود و هیچ علائمی را بهجا نمیگذارد.
بهطورمعمول در زمان استراحت یا تغییر وضعیت بدن رخ میدهد.
میتواند در زمان دورههای اضطراب یا استرس ظاهر شود.
هیچ درمانی برای این نوع تیر کشیدن قلب نیاز نیست و هیچ آثار سلامتی منفیای به همراه ندارد.
۳. کشیدگی ماهیچه یا درد ماهیچه
مشکلات ماهیچه یا استخوان میتوانند باعث ایجاد درد شدید و ناگهانی در قفسه سینه شوند. دندهها و ماهیچههای میان آنها میتوانند در زمان ورزش آسیبدیده یا کوفته شوند. برداشتن چیزهای سنگین یا سقوط نیز میتواند چنین دردهایی را ایجاد کند. همچنین افراد ممکن است دچار کوفتگی ماهیچه در دیواره قفسه سینه خود شوند.
کوفتگی ماهیچه سینه یا استخوان میتواند به ایجاد درد شدید و ناگهانی در قفسه سینه و یا همان تیر کشیدن قلب منجر شود. این موضوع خصوصاً زمانی که ماهیچه یا استخوان بر روی یکی از اعصاب فشار وارد میکند شایع است.
بیشتربخوانید:
مراقبت بعد از عمل بای پس قلب
۴. مشکلات ریوی
مشکلات تنفسی و ریوی میتوانند موجب تیر کشیدن ناگهانی قلب شوند. بعضی از مشکلات ریوی حاد هستند و به توجه فوری نیاز دارند. مشکلات ریوی که میتوانند درد قفسه سینه ایجاد کنند عبارتاند از:
عفونت قفسه سینه
حملات آسمی
ذاتالریه یا پنومونی
پلوریت، که به التهاب پرده جنب در ریهها گفته میشود.
آمبولی ریه یا ایجاد لخته خون در ششها
ازکارافتادن ریه
هایپرتنسیون ریوی یا پُرفشاری شش، که به معنای ایجاد فشارخون بالا در ششها است.
۵. اضطراب و حملات پانیک
موارد حاد اضطراب و حملات پنیک میتوانند منجر به تیر کشیدن قلب بهصورت شدید و ناگهانی شوند. این مشکلات مرتبط با سلامت روان ممکن است بدون هیچ دلیلی به سراغ افراد بیایند. بعضی از افراد ممکن است بعد از یک رخداد استرسآور یا احساسی درگیر حملات پنیک شوند.
۶. مشکلات قلبی
بیشتر افراد زمانی که با درد قفسه سینه مواجه میشوند تصور میکنند که دچار حمله قلبی شدهاند، چراکه تیر کشیدن قلب میتواند از علائم بیماری قلبی باشد. حملات قلبی بهطورمعمول درد راکدی ایجاد میکنند یا فرد احساس فشار یا سفتی در قفسه سینه خود میکند. این مشکلات میتوانند احساس سوزش در قفسه سینه و تیر کشیدن قلب را ایجاد کنند.
درد معمولاً برای چند دقیقه یا بیشتر ادامه پیدا میکند. بهعلاوه، درد قفسه سینه ناشی از حمله قلبی بهطورمعمول در کل قفسه سینه منتشر میشود. این یعنی تشخیص نقطه درد کار دشواری خواهد بود. درد قفسه سینه میتواند از مرکز یا در تمامی قفسه سینه منتشر شود.
سایر بیماریهای قلبی که منجر به تیر کشیدن قلب میشود، عبارتاند از:
آنژین قلبی
پریکاردیت
میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
نارسایی قلبی
کاردیومیوپاتی (بیماری ماهیچه قلب)
دایسکشن یا پارگی آئورت
بیشتربخوانید:
شایع ترین علائم گرفتگی رگ قلب
دلایل دیگر تیر کشیدن قلب
دلایل دیگری نیز وجود دارند که میتوانند موجب تیر کشیدن شدید و ناگهانی قفسه سینه شوند. مواردی نظیر اختلالهای گوارشی و عفونتهای ویروسی در این دسته جای میگیرند. بعضی از این بیماریها عبارتاند از:
زونا
اسپاسم عضلانی
التهاب کیسه صفرا یا سنگ کیسه صفرا
التهاب پانکراس
اختلالات بلع
تیر کشیدن قلب قبل از قاعدگی
تیر کشیدن قلب اغلب ۱ تا ۲ روز قبل از قاعدگی اتفاق میافتد ، یعنی زمانی که هورمونهای تخمدان در چرخه قاعدگی در پایینترین سطح خود هستند. شاید این تیر کشیدن نشانه ایسکمی پنهان ، اختلال عملکرد اندوتلیال، اسپاسم عروق کرونر یا بیماری میکروواسکولار باشد.
درمان تیر کشیدن قلب
روش درمانی که برای تیر کشیدن قفسه سینه به کار میرود به علت ایجاد درد بستگی دارند. در ادامه مثالهایی از درمانهای معمول شرح دادهشدهاند:
درمان دارویی
درمان دارویی میتواند برای درمان انواع متفاوتی از تیر کشیدن قفسه سینه پیشنهاد شود. بعضی از این درمانها عبارتاند از:
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، این داروها برای کاهش التهاب و درد به کار میروند.
مسدودکنندههای بتا برای کاهش درد تیر کشیدن قفسه سینه و فشارخون به کار میروند.
مهارکنندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین برای کاهش فشارخون به کار میروند.
نیتروگلیسیرین برای آرامسازی و گشاده کردن رگهای خونی به کار میرود.
رقیقکنندههای خون برای جلوگیری از شکلگیری لختههای خون به کار میروند.
داروهای از بین برنده لخته برای شکستن لختههای خونی به کار میروند.
استاتین برای کاهش سطح کلسترول خون استفاده میشود.
مهارکنندههای پروتون پمپ یا مسدودکنندههای H2، سطح اسید معده را کاهش میدهند.
از آنتیبیوتیکها برای درمان عفونتهای باکتریایی استفاده میشود.
داروهایی وجود دارند که برای حل کردن سنگهای صفراوی تجویز میشوند.
عملهای جراحی یا روالهای درمانی
در بعضی موارد، یکی از روالهای درمانی یا جراحیهای زیر میتواند برای درمان تیر کشیدن قلب ضرورت داشته باشد:
جراحی عروق کرونر
دستکاری عروق کرونر از راه پوست (PCI) به باز کردن شریانهای مسدود یا باریک شده کمک میکند.
جراحی بای پس قلب
در جراحی بای پس قلبی از پیوند یک شریان سالم به بافت قلب برای دور زدن شریان مسدود شده استفاده میشود.
تخلیه مایعات جمع شده
این اقدام میتواند برای بیماریهایی نظیر پریکاردیت یا پلوریت ضروری باشد.
برداشتن لخته خون
برداشتن لخته خون موجود در شش با کمک کاتترها
برداشتن سنگهای صفراوی
این فرایند در افرادی که از سنگهای صفراوی عودکننده رنج میبرند، صورت میگیرد.
درمان خانگی تیر کشیدن قلب
در ادامه به معرفی بهترین درمانهای خانگی برای درمان تیر کشیدن قلب میپردازیم:
زانو زدن برعکس
افراد مبتلابه درد قفسه سینه بدون فوت وقت میتوانند در محل استراحت خود بهصورت زانوزده قرار گیرند. در این وضعیت بهتر است صورت به سمت زمین قرار گیرد و باسن در هوا قرار گیرد. این موضوع به عبور دادن گاز از شکم کمک میکند.
نوشیدن مایعات داغ
جمع شدن گاز در شکم میتواند موجب تیر کشیدن قلب شود. در این حالت، بهتر است آب گرم یا نوشیدنیهایی نظیر چای نوشیده شوند. مایعات داغ درد را با خارج کردن گاز از بدن آرام میکنند.
شیر را به همراه سیر بنوشید
کافی است پنجتا هفت تکه سیر برید شده را درون یک لیوان شیر بریزید، شیر را بجوشانید و مخلوط را بنوشید. در این حالت تکههای سیر را بجوید. این مخلوط به بدن شما در کاهش درد تیر کشیدن قلب کمک میکند.
آسپرین برای تیر کشیدن قلب
آسپرین قدرت کاهش درد فوری تیر کشیدن قلب را دارد. این قرص را با آب بخورید. این سادهترین درمانی است که میتواند برای رهایی فوری از تیر کشیدن درد قفسه سینه به کار ببرید.
دراز بکشید
دراز کشیدن با قرار دادن سربالاتر از بدندرد قفسه سینه ناشی از آنژین را کاهش میدهد، زیرا جاذبه از جریان خون برداشته میشود و تأمین خون به قلب افزایش پیدا میکند. عمود نشستن نیز میتواند درد ناشی از رفلاکس اسیدی را برطرف کند.
درمان خانگی تیر کشیدن قلب با ماساژ
ماساژ پشت میتواند به کاهش درد ناگهانی قفسه سینه کمک کند. بر روی تخت و با صورت به سمت زمین دراز بکشید. حال از ماساژور خود بخواهید ماساژ مناسبی در بخش بالایی کمر انجام دهد. این موضوع به کاهش دردهای عضلانی قفسه سینه و دردهای ماهیچهای دیگر کمک میکند.
از کمپرسهای یخ استفاده کنید
فعالیتهای سنگین نظیر ورزشهای قدرتی یا ضربات شدید میتوانند به ایجاد درد قفسه سینه منجر شوند. شما میتوانید با استفاده از کمپرسهای یخ به کاهش تیر کشیدن در قلب خود کمک کنید.
تغییرات سبک زندگی
این تغییرات معمولاً شامل تغییر در رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و ترک سیگار هستند.