زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر ابوالفضل رحیمی ؛ جراح و متخصص چشم ؛ فوق تخصص (فلوشیپ) جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم و صورت از انگلستان

تحریریه زندگی آنلاین : در اطراف ما آدم های هستند که به دلیلی ( از یک تصادف ساده گرفته تا اصابت ترکش یک خمپاره ) چشمان شان را از دست داده اند . شاید چند سال پیش ، این افراد ناچار بودند که با این نازیبایی در چهره شان کنار بیایند ؛ ولی دنیای پزشکی امروز می تواند این زیبایی از دست رفته را به چشم ها بازگرداند . چشم مصنوعی ، پدیده ای است که با پیشرفت های که در چشم پزشکی صورت گرفته ، می تواند زیبایی را به چهره ها بازگرداند.

دلایل مختلفی وجود دارد که باعث می شود افراد ، چشمان خود را از دست بدهند . گاهی چشم آن قدر آسیب می بیند که جراح مجبور می شود آن را تخلیه کند ، مثلا چشم ممکن در اثر تومور و انواع سرطان ها ، تصادفات و جنگ تخلیه شود . گاهی در اثر تصادفات و ضایعات ، فقط بینایی چشم از دست می رود که قبلا توصیه می شد به دلیل حفاظت از آسیب چشم مقابل که سالم است ، ظرف 10 روز چشم نابینا تخلیه شود چون سیستم ایمنی بدن ممکن بود چشم دیگر را هم به سمت نابینایی پیش ببرد ولی تحقیقات جدید نشان می دهد که می توان به چشم ها فرصت داد و در صورت صلاحدید و بررسی بینایی چشم ها ، می توان اقدام به این جراحی کرد .

هر آنچه که باید در مورد پروتزهای چشم مصنوعی بدانید

چشم های مصنوعی شاید حساسیت چشم های طبیعی را نداشته باشند، اما همچنان برای حفظ راحتی و جذابیت خود به مراقبت اصولی و منظم نیاز دارند. اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان چشم مصنوعی دارید یا ممکن است در آینده به آن نیاز داشته باشید، بهتر است نگاهی به این سوالات متداول در مورد چشم مصنوعی و مراقبت از آنها بیندازید.

بیشتربخوانید:

کشف نشانه های بیماری از طریق چشم ها

چشم مصنوعی برای زیبایی افراد نابینا

آیا می توان در مورد برخی بیماران برای داشتن صورت زیباتر از چشم مصنوعی استفاده کرد ؟ بله چشم نابینایی که نور را تشخیص نمی دهند و دردناک هم شده اند ، گاهی لازم است تخلیه شوند . چشم نابینایی که زشت شده (مثلا سفید شده ) و زیبایی فرد را تهدید می کند ، می تواند تخلیه شده و با چشم مصنوعی جایگزین شود . در مواردی هم کودک بدون چشم به دنیا می آید و نقص تکاملی دارد که با چشم مصنوعی جایگزین می شود تا زیبایی را به وی برگردانیم . کودکی که استخوان و بافت های اطراف چشمش تشکیل نشده و یا تحلیل رفته چهره ای نه چندان زیبا خواهد داشت و یا جراحی چشم و استفاده از چشم مصنوعی می توان زیبایی را به او بازگرداند .

چه زمانی یک فرد به پروتز چشم مصنوعی نیاز دارد؟

از پروتزهای چشم مصنوعی برای اطمینان از عدم خدشه دار شدن زیبایی ظاهر شما در نتیجه ی از دست دادن از چشم به دلیل آسیب یا بیماری مانند سرطان، عفونت یا گلوکوم استفاده می شود. بعد از اینکه چشم شما در طی یک عمل جراحی به نام انوکلئاسیون تخلیه شود، پزشک ماهیچه های کنترل کننده چشم طبیعی شما را به ایمپلنتی که از چشم مصنوعی شما پشتیبانی می کند، متصل می کند. اگرچه شما نمی توانید با این چشم ببینید، اما اتصال ماهیچه ها به ایمپلنت این امکان را به شما می دهد که چشم مصنوعی را نیز همزمان با چشم دیگر خود حرکت داده و یا بچرخانید.به عنوان بخشی از عمل جراحی، یک کانفورمر یا سازگار کننده دریافت خواهید کرد، که یک دستگاه کوچک است که زیر پلک شما قرار می گیرد تا به آن کمک کند شکل گرد خود را حفظ کند. در صورت بهبودی کامل از عمل، ظرف چند هفته این کانفورمر با یک پروتز چشم مصنوعی جایگزین می شود.

بیشتربخوانید:

آلودگی استخرها عامل بیماری های چشمی

بکارگیری چشم مصنوعی با جراحی

بله چشم مصنوعی دو بخش اصلی دارد . یکی ایمپلنت و یکی پروتز . بخش ایمپلنت در واقع بخشی است که در بافت های اطراف کره چشم کار گذاشته می شود تا بخش رویی چشم مصنوعی روی آن کار گذاشته شود .گذاشتن ایمپلنت چشم مصنوعی نیاز به جراحی در اتاق عمل دارد .ایمپلنت زیر ساخت چشم مصنوعی است که سخت ترین مرحله کار گذاشتن چشم مصنوعی همین مرحله است . وقتی این مرحله انجام شد و دوره بهبود به پایان رسید . موقع گذاشتن لایه رویی است که با قالب گیری ساخته شده و رنگ آمیزی می شود که مشابه چشم مقابل است .

جنس چشم مصنوعی

زیر ساخت چشم مصنوعی را به دو دسته کلی تقسیم می کنیم ، بخش غیر یکپارچه بخشی است که اتصالات عضلانی ندارد و ثابت است و بخش یکپارچه که به عضلات متصل می شوند و متحرک اند و ما دوست داریم زیر ساخت ها از این نوع یکپارچه باشند .در گذشته از چربی و استخوان و طلا و تیتانیوم و عاج استفاده می شد . در 30 سال گذشته ازمرجان هایی دریایی استفاده می شد که متخلل اند و عروقی در آن رشد می کنند . بعد از آن از مواد مصنوعی با تطابق یافتنی زیاد استفاده شد . بعد از آن موادی به بازار آمد که در طی 2 روز تا 40 روز رشد کرده و فضا را پر می کنند .

بیشتربخوانید:

8درمان طبیعی برای خشکی چشم

بررسی سکته چشمی از علت تا درمان

آیا پروتزهای چشم مصنوعی از شیشه ساخته شده اند؟

اگرچه بسیاری از مردم هنوز از چشم های مصنوعی با عنوان چشم “شیشه ای” یاد می کنند، اما امروزه چشم ها در واقع از اکریلیک ساخته می شوند. پروتزهای چشم مصنوعی خود شکل گردی ندارند. در حقیقت، فقط قسمت قابل مشاهده ی آنها حالتی گرد مشابه چشم طبیعی دارد. حدود چهار تا شش هفته پس از عمل جراحی به چشم پزشک مراجعه می کنید تا کاسه ی چشم شما برای قرار دادن چشم مصنوعی آماده شده باشد. سازنده ی چشم مصنوعی تکنسینی است که چشم های مصنوعی را متناسب با شرایط بیمار می سازد و به آن فرم می دهد و عنبیه و مردمک را با رنگ بر روی آنها اضافه می کند. تکنسین ها نه تنها باید با جنبه های فنی نصب چشم مصنوعی آشنا باشند، بلکه باید هنرمندان ماهری باشند که بتوانند چشمانی شبیه به چشم واقعی بیمار خلق کنند.

نگهداری چشم مصنوعی

چشم مصنوعی نباید در مدت طولانی بدون مراقبت باقی بماند . اگر چشم مصنوعی ترشحات کمی دارد ، بین چند روز تا یک هفته آن را در بیاورند و با آب و صابون مایع با ملایمت بشویند اما اگر ترشحاتش زیاد است ، لازم است هر شب این کار انجام شود . در مورد اخیر شاید چشم مصنوعی نیاز به یک سایش در کارگاه و یا تعویض داشته باشد و در این موارد که چشم مصنوعی باید تعویض شود فقط همان لایه سطحی قالب گیری می شود و نیاز به جراحی ندارد . در عین حال کسانی که چشم مصنوعی دارند باید در فواصل زمانی معین به پزشک متخصص چشم مراجعه کنند که سلامت بافت های اطراف چشم مصنوعی کنترل شود .

نحوه تمیز کردن پروتز چشم مصنوعی

تمیز کردن پروتز چشمتان به شما این اطمینان را می دهد که پروتز در چشم شما راحت است و مشکلی برای آن پیش نخواهد آمد. در بیشتر موارد، شما فقط باید هر سه هفته یکبار پروتز را در آورده و تمیز کنید، اگرچه برنامه تمیزکاری شما بستگی به میزان راحتی شما دارد. شستن کامل دست ها قبل از دست زدن به پروتز برای جلوگیری از تحریک یا عفونت بافت های حفره چشم امری ضروری است.

انگشتان دست شما تنها ابزاری است که برای تمیز کردن چشم نیاز دارید. پروتز را زیر جریان آب گرم نگه دارید و آن را به آرامی مالش دهید. معمولاً نیازی به استفاده از صابون نیست اما در صورت لزوم، ملایم ترین صابونی را که می توانید پیدا کنید انتخاب کنید تا از ایجاد حساسیت و یا تحریک در زمان استفاده از پروتز جلوگیری شود. قبل از قرار دادن مجدد پروتز در چشم، از یک پارچه یا دستمال نرم که مو و ئرزی از خود باقی نمی گذارد برای خشک کردن آن استفاده کنید.

تمیز کردن پروتز در خانه می تواند به کاهش رسوبات و تجمع پروتئین کمک کند، اما همچنان باید به طور مرتب برای تمیز کردن و پرداخت و پولیش کردن حرفه ای به یک متخصص مراجعه کنید. تمیز کردن ئروتز به صورت حرفه ای رسوبات سرسخت و نفوذ باکتری ها را از بین می برد.

انجمن چشم پزشکان آمریکا توصیه می کند که اگر بزرگسال هستید حداقل هر سال به چشم پزشک خود مراجعه کنید و خاطر نشان می کند که کودکان زیر سه سال باید هر سه ماه یکبار و کودکان زیر 9 سال هر شش ماه یکبار باید برای انجام ویزیت و معاینه به یک متخصص مراجعه کنند. در صورت به تعویق انداختن تمیز کردن پروتز چشم، ممکن است متوجه ترشح از اطراف حفره چشم خود شوید و یا دچار سوزش پلک ها شوید.

بیشتربخوانید:

گل مژه چشم با چشمانتان چه می‌کند؟

برای داشتن احساس بهتر و راحتتر در استفاده از پروتز چشم چه اقداماتی لازم است؟

قطره های چشمی روان کننده، خشکی و سوزشی که می تواند برای افرادی که ئروتز چشم مصنوعی دارند مشکل ساز باشد را برطرف می کند. به جای فشردن چند قطره به داخل چشم، قطرات آن را به آرامی در سطح پروتز خود با انگشتتان پخش کنید. می توانید این قطره های روان کننده را به دفعات مورد نیاز استفاده کنید.

تعویض چشم مصنوعی

اگرچه ماده ی اکریلیک مورد استفاده در ساخت چشم مصنوعی شما بسیار مقاوم است، اما شما باید به صورت دوره ای چشم خود را تعویض کنید. با گذشت زمان، تغییرات در حفره چشم می تواند بر تناسب پروتز با حفره ی چشم شما تأثیر بگذارد. پولیش حرفه ای در از بین بردن خراش های سطحی پروتز بسیار مؤثر است، اما ممکن است خراش های عمیق تری را که می تواند به ظاهر چشم شما آسیب بزند، از بین نبرد. اگر زمان تعویض چشم شما فرا رسیده باشد، ممکن است متوجه شوید که پروتز شما با آنچه که روز اول بوده بسیار تفاوت دارد و یا پلک شما شروع به افتادگی کرده است. سایر علائمی که ممکن است نشان دهنده ی آن باشد که لازم است پروتز خود را تعویض کنید شامل عفونت های مکرر و خشکی است که با قطره های روان کننده یا ترشح از کاسه ی چشم برطرف نمی شود.