به قلم : دکتر بهزاد امیری - رئیس اداره بیماریهای قابلانتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت
تحریریه زندگی آنلاین : در بیشتر موارد، علائم آبله میمونی بهخودیخود در عرض چند هفته از بین میرود، اما درعینحال در برخی افراد میتواند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود.آبله میمونی یک بیماری است که توسط ویروس آبله میمونی ایجاد میشود، این بیماری بین انسان و حیوان مشترک است، به این معنی که میتواند از حیوانات به انسان سرایت کند و همچنین از فردی به فرد دیگر منتقل شود.علت انتخاب نام آبله میمونی برای این بیماری این است که اولین بار در سال ۱۹۵۸ میلادی در میان میمونهایی که برای تحقیقات و پژوهش نگهداری میشدند، شناسایی شد. سپس برای اولین بار در سال ۱۹۷۰ در انسانها نیز شناسایی شد.
علائم آبله میمونی
علائم معمولاً شامل تب، سردرد شدید، دردهای عضلانی، کمردرد، ضعف، تورم غدد لنفاوی و بثورات پوستی است. بثورات پوستی معمولاً در عرض یک تا سه روز پس از شروع تب آشکار میشوند. تاولها ممکن است صاف یا کمی برجسته بوده و با مایع شفاف یا زرد پرشده و سپس پوسته، پوسته و خشکشده و بریزند. تعداد تاولها در یک فرد میتواند از چند عدد تا چند هزار متغیر باشد. بثورات روی صورت، کف دستها و کف پا، دهان، اندام تناسلی و چشم بروز میکند.بهبودی علائم معمولاً بین دو تا چهار هفته طول میکشد و در اکثر موارد بدون درمان خودبهخود از بین میروند.
بیشتربخوانید:
پاسخ به 14 سوال مهم درباره آبله میمون
آیا مبتلایان به آبله میمونی ممکن است براثر ابتلا به بیماری جان خود را از دست بدهند؟
در بیشتر موارد، علائم آبله میمونی بهخودیخود در عرض چند هفته از بین میرود، اما در برخی افراد میتواند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود. نوزادان، کودکان و افراد مبتلابه نقص ایمنی زمینهای ممکن است در معرض خطر علائم جدیتر و مرگ ناشی از آبله میمونی باشند. در کشورهای بومی (آفریقای مرکزی و غربی) حدود ۳ تا ۶ درصد مرگ در مبتلایان گزارششده است که اغلب در کودکان یا افرادی بوده است که دچار بیماریهای زمینهای دیگری بودهاند. عوارض موارد شدید آبله میمونی شامل عفونتهای پوستی، عفونت ریه، التهاب مغزی و عفونتهای چشمی است که میتواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
راههای انتقال بیماری آبله میمونی به انسان
یکی از راهها انتقال از انسان به انسان از طریق تماس مستقیم با ضایعات پوستی عفونی یا مخاطی است. تماس نزدیک پوستی بین افراد، ازجمله در حین رابطه جنسی و... نیز جزو راههای انتقال است. انتقال از راههای دیگر شامل قطرات و ترشحات تنفسی و احتمالاً آئروسلهای کوتاه برد که نیاز به تماس نزدیک طولانیمدت دارند، انتقال حین بارداری از طریق جفت از مادر به جنین یا حین زایمان و یا با تماس نزدیک پس از زایمان از مادر به نوزاد هم ممکن است اتفاق افتد.
بیشتربخوانید:
آبله میمونی تبدیل به پاندمی میشود؟
انتقال ویروس از محیط آلوده به انسان
تماس با مواد یا اشیایی که در تماس با ترشحات عفونی بیماران آلوده به ویروس شده است نظیر لباس یا ملافههای آلوده، بانداژ و پانسمان آلوده و ظروف آلوده شامل این انتقال از محیط آلوده میشود.
تماس مستقیم و غیرمستقیم: تماس مستقیم با خون، مایعات بدن، یا ضایعات پوستی یا مخاطی حیوانات آلوده، خوردن گوشت خام و یا کاملاً پخته نشده و سایر محصولات حیوانات آلوده، گاز گرفتن یا چنگ زدن و ایجاد خراش توسط حیوانات آلوده، استفاده از محصولات ساختهشده از حیوانات آلوده و لمس و یا حمل حیوانات آلوده یا مرده از عوامل انتقال حیوان به انسان است.
راههایی که میتوان از ابتلا به بیماری در امان بود
با محدود کردن تماس با افرادی که مشکوک به آبله میمونی هستند یا ابتلای آنها تائید شده، خطر ابتلای خود را کاهش دهید. اگر با شخص بیمار زندگی میکنید، فرد مبتلا را تشویق کنید تا خود را ایزوله کند و هرگونه ضایعه پوستی را با پوشش مناسب (نظیر گاز استریل) بپوشاند. در هنگام تماس با بیماران، آنها باید از ماسک طبی استفاده کنند، بهخصوص اگر سرفه میکنند یا ضایعاتی در دهان خوددارند، شما هم باید ماسک بزنید. تا حد امکان از تماس پوست باپوست خودداری کرده و برای تماس مستقیم با ضایعات دستکش یکبارمصرف بپوشید. درصورتیکه خود شخص نمیتواند این کار را انجام دهد، هنگام تعویض لباس یا روتختی وی از ماسک استفاده کنید و پس از تماس با فرد بیمار، دستان خود را با آب و صابون بشویید یا با محلول حاوی الکل ضدعفونی کنید.
لباسها، روتختیها، حولهها و سایر وسایل یا سطوحی که فرد مبتلا لمس کرده یا ممکن است بثورات پوستی یا ترشحات تنفسی آنها با این وسایل تماس داشته باشد (مانند قاشق و چنگال و ظروف) را با آب گرم و مواد شوینده بشویید. سطوح آلوده را تمیز و ضدعفونی کنید و زبالههای آلوده (مانند پانسمانها) را بهطور مناسب در کیسهزباله و سطل زباله درب دار قرار دهید.
بیشتربخوانید:
دانستنی های مهم پیرامون بیماری آبله مرغان
نکته پایانی
اگر فکر میکنید علائمی دارید یا در تماس نزدیک با فردی مبتلابه آبله میمونی بودید باید برای مشاوره، آزمایش و مراقبتهای پزشکی با پزشک یا نزدیکترین مرکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنید. در صورت امکان، خود را ایزوله کنید و از تماس نزدیک با دیگران خودداری کنید. بهطور مرتب دستها را با آب و صابون بشویید و یا با محلولهای حاوی الکل ضدعفونی کنید.