ترجمه: سعیده نوباوه
تحریریه زندگی آنلاین : عفونت ادرار در میان مردان بالای 50 سال امری نسبتا شایع است و بر عکس مردانی که سنشان کمتر از 50 سال است به ندرت به چنین بیماری مبتلا میشوند. برای درمان این بیماری راههای گوناگونی وجود دارد اما معمولترین راه استفاده از دارو از جمله آنتیبیوتیکهای دورهای است. در برخی موارد، خصوصا اگر عفونت طی سه ماه بیش از دو بار ایجاد شود، آزمایشاتی برای بررسی وضعیت مثانه، پروستات و کلیهها نیز برای فرد تجویز میشود.
بیشتربخوانید:
درمان مشکلات متداول ادراری ؛ تورم عمومی بدن یا دفع پروتئین در ادرار
عفونت ادرار و علت آن چیست؟
در بدن هر فرد سالم دو کلیه وجود دارد. کلیهها در دو طرف شکم قرار دارند. وظیفه کلیههاتصفیه خون بدن و دفع مواد زائد، از جمله آب و نمک اضافی بدن است. کلیههاپس از جدا کردن مواد زائد، آنها را از طریق مجاری خاصی به مثانه منتقل میکنند. به این مواد زائد ادرار گفته میشود. ادرار در مثانه میماند تا زمانیکه فرد به شکلی ارادی آن را از طریق مجرای پیشاب دفع کند. در اکثر موارد عفونت ادرار به دلیل وجود میکروبهایی در خود ادرار به وجود میآید. وجود این میکروبهادر ادرار ممکن است به خودی خود مشکلی برای شما ایجاد نکند، اما اگر آنها به سایر اندامهای بدن راه پیدا کنند و آنها را آلوده کنند، شرایط خطرناکی برای شما ایجاد میشود. این باکتریها گاهی از مجرای پیشاب عبور میکنند و وارد مثانه میشوند.
سپس در این قسمت از بدن به سرعت تکثیر میشوند و منجر به شکلگیری عفونت میشوند. معمولا در میان پزشکان، به عفونت ادرار، عفونت دستگاه دفع ادرار نیز گفته میشود. اگر عفونت فقط در مثانه و مجرای پیشاب باشد، به آن عفونت پایینی یا محدود گفته میشود. اما اگر عفونت به علاوه بر مثانه و مجرای پیشاب به دو کلیهها نیز سرایت کند، به آن عفونت پیشرفته میگویند. عفونت پیشرفته نسبت به عفونت محدود خطرناکتر است، زیرا میتواند به کلیههاصدمات جدی وارد کند.
علت ابتلا برخی آقایان به عفونت ادرار:
در بسیاری موارد، عفونت ادرار در ظاهر علت خاصی ندارد. مثانه، کلیهها، پروستات و سیستم ایمنی بدن کاملا سالم هستند. اما در برخی موارد وجود یک علت خاص میتواند احتمال ابتلا به عفونت ادرار را افزایش دهد. برخی از این عوامل عبارتند از:
بزرگ شدن پروستات. بزرگ شدن پروستات در بسیاری موارد از تخلیه کامل مثانه جلوگیری میکند. مثانهای که کاملا تخلیه نشده است محیط مساعدی برای رشد و تکثیر باکتریها محسوب میشود.
اختلالات مربوط به مثانه و کلیه میتواند باعث ایجاد عفونت شود. برای مثال وجود سنگ در کلیه نیز از تخلیه کامل مثانه و خروج ادرار جلوگیری میکند. استفاده از سوند نیز زمینه عفونت را ایجاد میکند.
ضعف سیستم ایمنی در ایجاد هر نوع عفونتی، از جمله عفونت ادرار موثر است. افراد مبتلا به ایدز یا افرادی که تحت درمان شیمیایی هستند از جمله کسانی هستند که سیستم یمنی بدنشان ضعیف است.
بیشتربخوانید:
چند راهکار ساده برای دفع سریع سنگ کلیه
میزان شیوع
عفونت ادرار در میان مردان زیر 50 سال تقریبا امری نادر محسوب میشود. اما با افزایش سن، احتمال ابتلای آقایان به این بیماری نیز بیشتر میشود. بین 60 تا 70 سالگی از هر 100 مرد، 3 نفر آنها به عفونت ادرار مبتلا میشود. عفونت ادرار در میان خانمهابسیار شایعتر است. علت این امر نیز کوتاهتر بودن مجرای پیشاب و نزدیک بودن خروجی مجرای پیشاب و مقعد خانمها به یکدیگر است.
علائم
عفونت ادرار معمولا با درد هنگام دفع ادرار و تکرر ادرار همراه است. همچنین ممکن است فرد در ناحیه زیر شکم خود احساس درد کند و ادرار او کدر، بد بو و خونی باشد.
همچنین افزایش دمای بدن و تب نیز از علائم دیگر این بیماری است. در مورد برخی مردان مسن، ممکن است تنها علامت عفونت ادرار احساس ناخوشی عمومی باشد و علائم خاص این بیماری وجود نداشته باشد.
عفونت ادرار در میان زنان
عفونت ادرار در میان خانمهایک بیماری شایع است. آمارها نشان میدهند بیش از نیمی از خانمهادر طول زندگی خود حداقل یکبار به این مشکل دچار میشوند. علت اصلی شیوع بیشتر این بیماری در میان خانمها، نزدیک بودن خروجی مدفوع و ادرار به یکدیگر است که در نتیجه آن احتمال ورود باکتری به مجرای پیشاب و مثانه افزایش مییابد. باکتری خاصی در روده بزرگ وجود دارد که ورود آن به مجرای پیشاب و سپس مثانه منجر به عفونت میشود.
اگر این عفونت به موقع تشخیص داده و درمان نشود، ممکن است به کلیههانیز سرایت کرده و آنها را نیز آلوده کند. یکی دیگر از دلایل شایع بودن این بیماری در میان خانمها، کوتاه تر بودن مجرای پیشاب آنها در مقایسه با آقایان است. در نتیجه با کوتاهتر بودن مجرای پیشاب، باکتری زودتر به مثانه راه پیدا میکند. روابط جنسی نیز یکی دیگر از علل ورود باکتری به مجرای پیشاب و مثانه و سپس ایجاد عفونت است. معمولا درمان عفونت ادرار کار مشکلی نیست و رایجترین راه درمان، استفاده دورهای از آنتیبیوتیک است.
اکثر خانمهافقط یکبار به عفونت ادرار مبتلا میشوند. اما از هر 5 خانم، یک خانم برای بار دوم به عفونت ادرار مبتلا میشود و برخی حتی بیشتر.
علت اصلی تداوم عفونت ممکن است وجود نوع خاصی از باکتریهای مقاوم در برابر آنتی بیوتیکها باشد. برخی انواع باکتریهاممکن است به سلولها حمله کنند و علاوه بر تجمع، یک گروه دفاعی علیه آنتیبیوتیکهاو سیستم ایمنی بدن تشکیل دهند.
این گروهها آنقدر افزایش مییابند تا جایی که فرد مبتلا به عفونت مزمن میشود و مصرف آنتیبیوتیک نیز در از بین بردن این بیماری موثر نخواهد بود.
برخی خانمهابه دلایل ژنتیکی و برخی دیگر نیز به دلایل فیزیولوژیکی و وجود اختلال در سیستم دفع ادرار بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادرار هستند.
خانمهای دیابتی نیز از جمله افرادی هستند که احتمال ابتلا به عفونت ادرار در میان آنها بیشتر است. علت اصلی نیز ضعیفتر بودن سیستم ایمنی در بدن این افراد است. بارداری، سنگ کلیه، سکته مغزی و آسیب ستون فقرات از جمله عوامل دیگر افزایش احتمال ابتلا به عفونت ادرار هستند.
بیشتربخوانید:
آشنایی با علائم عفونت ادراری در مردان و خطرات آن
علائم
احساس سوزش هنگام دفع ادرار، تکرر ادرار و احساس نیاز به تخلیه مثانه (هر چند ادرار کمی در آن باشد)، احساس درد یا فشار در ناحیه کمر یا زیر شکم، کدر و بد بو بودن ادرار و یا وجود خون در آن، احساس خستگی و ضعف و تب و لرز از جمله علائم این بیماری محسوب میشوند. البته تب و لرز از جمله علائمی است که در صورت ورود عفونت به کلیهها بروز میکند.
پیشگیری بهتر از درمان
همه ما میدانیم پیشگیری از ابتلا به هر نوع بیماری بسیار سادهتر از درمان آن است. عفونت ادرار نیز از جمله بیماریهاییست که با رعایت نکاتی میتوان از بروز آن جلوگیری نمود. برخی از این نکات عبارتند از:
سعی کنید مثانه خود را زود به زود خالی کنید. همچنین از خالی شدن کامل مثانه مطمئن شوید.
از یبوست و شرایطی که این مشکل را برای شما ایجاد میکند جلوگیری کنید.
برای خشک کردن محل خروج ادرار و مدفوع، این کار را از جلو به عقب انجام دهید.
مصرف آب و مایعات به میزان کافی را فراموش نکنید.
به جای استفاده از وان حمام، دوش بگیرید.
پس از نزدیکی جنسی، مثانه خود را خالی کنید تا در صورت ورود باکتری، با اینکار از مثانه خارج شود.
همیشه اندام تناسلی را تمیز و خشک نگه دارید و از لباس زیر نخی و گشاد استفاده کنید. از پوشیدن لباسهای تنگ و نایلونی خودداری کنید.